
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin (trung tâm phải), chào mừng ông Lưu Hạc – Phó Thủ tướng Trung Quốc (trung tâm trái), bên ngoài Văn pḥng Đại diện Thương mại Mỹ tại Washington D.C hôm thứ Năm 9/5.
(Ảnh: Andrew Harrer/Bloomberg via Getty Images)
Ṿng đàm phán thương mại Mỹ – Trung lần thứ 11 tại Washington diễn ra trong hai ngày thứ Năm 9/5 và thứ Sáu 10/5 (giờ Mỹ) đă kết thúc ngày hội đàm thứ nhất. Không nhiều tín hiệu tích cực sau cuộc đàm phán này và việc tăng thuế từ 10% lên 25% đối với 200 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc theo tuyên bố của ông Trump vẫn sẽ có hiệu lực từ đầu ngày hôm qua, thứ Sáu 10/5 (giờ Mỹ, khoảng 4h sáng giờ GMT).
Theo Reuters, hôm 9/5, Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc cùng Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer và Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin đă tổ chức hội đàm 90 phút. Các cuộc đàm phán này sẽ tiếp tục vào ngày thứ Sáu (10/5). Các quan chức hai bên đă không trả lời phỏng vấn báo chí sau khi rời khỏi cuộc đàm phán.Trong những b́nh luận với truyền thông nhà nước khi đến Washington, ông Lưu Hạc đă nói rằng việc tăng thuế suất là “rất nguy hiểm cho cả hai bên.”“Chúng tôi đến đây vào thời điểm này, dưới áp lực, điều đó cho thấy sự chân thành lớn nhất của Trung Quốc, và chúng tôi muốn giải quyết một cách chân thành, tin tưởng và hợp lư những bất đồng hay khác biệt nhất định mà Trung Quốc và Mỹ đang gặp phải. Tôi nghĩ có hy vọng,” ông Lưu Hạc nói.
Dù Trung Quốc có lạc quan đến mấy, th́ họ sẽ bước vào ngày đàm phán thứ hai khi thuế suất tăng lên 25% đă chính thức có hiệu lực. Các mặt hàng Trung Quốc sẽ bị tăng thuế lần này như điện thoại di động, máy tính, quần áo và đồ chơi được cho là sẽ bị ảnh hưởng đặc biệt nặng nề.
Hôm thứ Năm (9/5), phát biểu tại một sự kiện ở Ṭa Bạch Ốc, Tổng thống Trump thậm chí đă đề cập tới việc ông đang chuẩn bị đánh thuế 25% lên tất cả các hàng hóa nhập từ Trung Quốc mà chưa phải chịu thuế.Ông Trump cáo buộc Trung Quốc đă rút lại các cam kết mà hai bên đă đạt được sau nhiều tháng đàm phán. “Chúng tôi đă đang tiến rất gần tới một thỏa thuận, sau đó họ đă bắt đầu đàm phán lại thỏa thuận này. Chúng tôi không thể chấp nhận điều đó. Chúng tôi không thể chấp nhận điều đó,” ông Trump nói.Tổng thống Mỹ nhấn mạnh rằng nếu hai bên không thể đạt được thỏa thuận, Mỹ sẽ quay lại sản xuất những hàng hóa mà Trung Quốc hiện đang làm. “Đó sẽ là cách thức cũ, cách thức mà chúng ta thường làm: Chúng ta tự làm sản phẩm cho ḿnh.”Trong ngày thứ Năm (9/5), tin tốt cho Mỹ khi số liệu thương mại mới nhất cho thấy thâm hụt hàng hóa với Trung Quốc trong tháng Ba đă giảm xuống mức thấp nhất trong ṿng 5 năm qua.Ngoại giới đánh giá, tín hiệu thương mại lạc quan nêu trên có thể thúc đẩy chính quyền Trump leo thang hơn nữa trong cuộc chiến thuế quan với Trung Quốc.Theo Reuters, việc Mỹ tăng thuế 25% lên 200 tỷ USD hàng Trung Quốc có thể khiến GDP Trung Quốc giảm tăng trưởng 0,3%. Nếu Washington áp thuế 25% lên tất cả hàng Trung Quốc xuất sang Mỹ, GDP của chế độ Bắc Kinh có thể giảm tăng trưởng 1,5%.
"Họ đă phá vỡ thỏa thuận này!", ông Trump tuyên bố trong cuộc vận động tranh cử tối 8/5 tại Panama City Beach của Florida.
"Mọi người có thấy thuế của chúng ta tác dụng thế nào", ông hỏi những người ủng hộ. "V́ họ phá vỡ thỏa thuận... Nên giờ họ bay qua. Nên họ sẽ phải trả giá. Nếu chúng ta không có thỏa thuận, chẳng có ǵ sai với việc thu thêm hơn 100 tỷ USD (từ tiền thuế) mỗi năm". Ông Trump nói thêm Mỹ "sẽ không lùi bước cho đến khi Trung Quốc ngừng chơi xấu công nhân của chúng ta và đánh cắp công việc của chúng ta".
Vào lúc mọi người đều nghĩ là Washington và Bắc Kinh sắp sửa đạt được một thỏa thuận chấm dứt cuộc chiến thương mại kéo dài từ nhiều tháng nay, th́ ngày 05/05/2019, tổng thống Mỹ Donald Trump đă bất ngờ loan báo quyết định tăng mức thuế quan lên 25%, đánh vào 200 tỷ đô la hàng nhập từ Trung Quốc, tố cáo Bắc Kinh trở cờ trong đàm phán, hứa cải tổ rồi lại nuốt lời ngay sau đó.
Trong bài phân tích ngày 08/05 vừa qua, hăng tin Anh Reuters đă căn cứ vào 6 nguồn thạo tin khác nhau, trong đó có 3 từ phía Mỹ, để xác nhận rằng Trung Quốc quả thực là đă nuốt lại hầu hết các cam kết mà họ đă đưa ra trong quá tŕnh đàm phán, và chính điều này đă khiến tổng thống Donald Trump nổi cơn thịnh nộ.
Tối thứ Sáu, 03/05, Washington đă nhận được bản dự thảo thỏa thuận dày gần 150 trang đă được đúc kết sau nhiều ṿng thương thuyết giữa hai bên. Thế nhưng, hầu như điểm nào trong dự thảo thỏa thuận cũng có đoạn bị Trung Quốc xóa bỏ.
Cụ thể, trong toàn bộ 7 chương của dự thảo, Trung Quốc đă xóa bỏ các cam kết sẽ thay đổi luật pháp của nước này để giải quyết những đ̣i hỏi cốt lơi của Mỹ vốn là những ng̣i nổ dẫn đến chiến tranh thương mại: Đánh cắp sở hữu trí tuệ và bí mật thương mại; ép buộc công ty Mỹ kinh doanh ở Trung Quốc phải chuyển giao công nghệ; cạnh tranh không lành mạnh; hạn chế việc tiếp cận thị trường tài chánh Trung Quốc; và thao túng tiền tệ.
Tất cả những điểm trên đều từng được tổng thống Mỹ nhấn mạnh là đă đạt được khi đàm phán với Trung Quốc, điều đó giải thích lư do v́ sao ông Trump lại phản ứng mạnh sau khi nhận được bản dự thảo thỏa thuận trong đó Bắc Kinh đă xóa bỏ tất cả những cam kết « luật hóa ».
Hai người dẫn đầu phái đoàn thương thuyết Mỹ là Robert Lighthizer và Steven Mnuchin đă choáng váng trước hành động trở cờ của Trung Quốc.
Ông Lighthizer đă đưa ra thông báo chính thức vào ngày 8/5 rằng mức thuế đối với lượng lớn thiết bị điện, máy móc, phụ tùng xe hơi và đồ nội thất do Trung Quốc sản xuất sẽ tăng lên 25% vào ngày 10/5.
Tổng thống Mỹ ban đầu áp đặt mức thuế 10% đối với các mặt hàng này vào tháng 9/2018, dự kiến tăng vào tháng 1 nhưng đă hoăn lại khi các cuộc đàm phán tiến triển. Thuế quan là thuế mà các nhà nhập khẩu phải trả đối với hàng hóa nước ngoài, do đó mức thuế 25% mà Mỹ áp dụng đối với hàng hóa Trung Quốc sẽ được các công ty Mỹ trả.
Theo hai nguồn tin được Reuters trích dẫn, ông Lưu Hạc vào tuần trước đă trấn an hai nhà đàm phán Mỹ rằng nên tin tưởng vào lời hứa của Trung Quốc, nhưng hai ông Mnuchin và Lighthizer đă phản đối, nhắc lại rằng trong quá khứ Bắc Kinh nhiều lần nuốt lời hứa tiến hành cải cách.
Kênh truyền h́nh Mỹ CNN ngày 09/05 cho rằng Trung Quốc một lần nữa, lại đánh giá sai về tổng thống Trump, bắt bí vào giờ phút chót với hy vọng là phía Mỹ sẽ chấp nhận để có được một thỏa thuận với Bắc Kinh. Rất có thể là Trung Quốc đă hiểu sai về các tuyên bố và hành động của ông Trump gần đây, cho rằng tổng thống Mỹ đang lo ngại về t́nh trạng của nền kinh tế Mỹ và sẽ sẵn sàng nhượng bộ.
Ngoài ra, rất có thể là Bắc Kinh đang say men « chiến thắng » khi thấy rằng dù bị Mỹ đánh về thương mại, nhưng họ vẫn tăng trưởng mạnh trong quư một năm nay, trong lúc Sáng Kiến Một Vành Đai và Một Con Đường của ông Tập Cận B́nh đă gặt hái thêm thành công sau hội nghị ở Bắc Kinh vào tháng trước.
Theo CNN, đánh giá cho rằng thế mạnh mới của Bắc Kinh có thể khiến Donald Trump lùi bước như vậy quả là sai lầm. Kinh tế Mỹ không yếu như một số người ở Bắc Kinh lầm tưởng, trong lúc cách bắt bí giờ chót lại đặc biệt làm cho tổng thống Trump nổi giận.
Trung Quốc dường như đă quên rằng, chỉ mới đây thôi, ông Trump đă bỏ ngang thượng đỉnh với lănh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong Un tại Hà Nội, bất chấp hàng tháng trời hai bên t́m cách xích lại gần nhau.
Chỉ số S&P 500 đă tăng lần đầu tiên trong tuần này, khi thị trường nhận thấy t́nh h́nh dịu đi sau khi Nhà Trắng gợi ư rằng thỏa thuận vẫn có thể đạt được, ngay cả khi Bộ Thương mại Trung Quốc cảnh báo sẽ trả đũa nếu Mỹ tuân theo lộ tŕnh tăng thuế quan.
"Leo thang xung đột thương mại không đem lại lợi ích cho người dân ở cả hai nước và thế giới. Trung Quốc vô cùng tiếc về động thái này", Bộ Thương mại Trung Quốc tuyên bố hôm 8/5.
Với chưa đầy 36 giờ trước khi mức thuế cao hơn có hiệu lực, các nhà đầu tư đang đứng trước nguy cơ các cuộc đàm phán giữa các nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ đổ vỡ, làm tiêu tan hy vọng về khả năng ngừng chiến tranh thương mại.
RFI, ZingNews, TrithucVN
Theo gịng thời sự
Tổng thống Mỹ bất ngờ tăng thuế với TQ, chiến tranh thương mại "nóng" trở lại
Mỹ tiết lộ lư do TT Trump dọa tăng thuế đột ngột 'như Thanos búng tay'
TQ đ̣i sửa gần hết dự thảo thương mại làm ông Trump nổi giận
Bookmarks