Mỹ, G7, G20 thế chiến lược xử lý CS Tàu - Quốc Gia Dùng Vủ Khí Sinh Học?

[dtkcamau]

Mỹ, G7, G20 thế chiến lược xử lý CS Tàu - Quốc Gia Dùng Vủ Khí Sinh Học?
Covid-19 : Một đại dịch Made-in-China



Security personnel wearing face masks to contain the spread of coronavirus disease (COVID-19) walk along a street outside Forbidden City in Beijing, China March 18, 2020.
Security personnel wearing face masks to contain the spread of coronavirus disease (COVID-19) walk along a street outside Forbidden City in Beijing, China March 18, 2020. REUTERS - CARLOS GARCIA RAWLINS

Kênh truyền hình Mỹ Fox News ngày 13/03/2020 vừa qua đã trích dẫn một bài viết của Tân Hoa Xã ca ngợi thành tích của Trung Quốc trong việc chống dịch Covid-19, mà tác nhân gây bệnh là một loại virus corona nguy hiểm “có nguồn gốc ở thành phố Vũ Hán, vốn đã lan truyền ra khắp thế giới” khiến cả trăm ngàn người bị nhiễm và cả ngàn người thiệt mạng.



Kênh truyền hình Mỹ Fox News ngày 13/03/2020 vừa qua đã trích dẫn một bài viết của Tân Hoa Xã ca ngợi thành tích của Trung Quốc trong việc chống dịch Covid-19, mà tác nhân gây bệnh là một loại virus corona nguy hiểm “có nguồn gốc ở thành phố Vũ Hán”, vốn đã lan truyền ra khắp thế giới khiến cả trăm ngàn người bị nhiễm và cả ngàn người thiệt mạng. Fox News nêu bật là bài viết của cơ quan ngôn luận chính thức của Trung Quốc còn dọa rằng Bắc Kinh “có thể áp đặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu dược phẩm, điều có thể nhấn chìm nước Mỹ trong một biển virus corona”. Đối với Fox News, những lời đe dọa đó không phải là không có cơ sở trong bối cảnh Trung Quốc đang kiểm soát chặt chẽ chuỗi cung ứng dược phẩm toàn cầu.

Trong một bài phân tích mang tựa đề “Một đại dịch chế tạo tai Trung Quốc - A Made in China Pandemic” - đăng ngày 13/03 trên trang mạng Project Syndicate - giáo sư Brahma Chellaney, chuyên gia về địa lý chính trị thuộc Trung Tâm Nghiên Cứu Chính Sách tại New Delhi (Ấn Độ), đã cho rằng “đại dịch Covid-19 phải là một hồi chuông cảnh tỉnh cho một thế giới vốn đã chấp nhận từ lâu nay việc Trung Quốc khống chế các chuỗi cung ứng toàn cầu”.

Trách nhiệm của Trung Quốc trong việc để dịch Covid-19 lan rộng

Đối với giáo sư Chellaney, sở dĩ dịch Covid-19 lan rộng được ra trên toàn thế giới hiện nay, đó chủ yếu là vì chính quyền ở Trung Quốc, nơi con virus corona chủng mới xuất hiện, vào lúc đầu đã bịt kín thông tin về nó. Thế nhưng hiện nay, Bắc Kinh lại đang hành động như thể quyết định không giới hạn xuất khẩu các hoạt chất dược phẩm (API) và vật tư y tế - mà Trung Quốc là nhà cung ứng thống trị toàn cầu - là một hành động theo đúng nguyên tắc và hào phóng đáng được cả thế giới biết ơn.

Về quá trình Trung Quốc che giấu thông tin về con virus corona, giáo sư Chellaney đã điểm lại một số mốc chính.

Khi bằng chứng lâm sàng đầu tiên về một loại virus mới chết người xuất hiện ở Vũ Hán, chính quyền Trung Quốc đã không cảnh báo công chúng trong nhiều tuần lễ, thậm chí còn sách nhiễu, khiển trách và giam giữ những người đã phát hiện ra virus.

Đối với giáo sư Chellaney, cách tiếp cận đó của Bắc Kinh không có gì đáng ngạc nhiên: Trung Quốc có một lịch sử lâu dài về việc giết chết người đưa tin. Giới lãnh đạo Bắc Kinh đã che đậy dịch SARS, do một loại virus corona khác gây nên, trong hơn một tháng trời sau khi nó xuất hiện vào năm 2002, và giam giữ bác sĩ đã lên tiếng báo động trong 45 ngày. Dịch SARS rốt cuộc đã làm hơn 8.000 người thiệt mạng tại 26 quốc gia.

Lần này, chủ trương ém nhẹm dịch bệnh không duy trì được lâu sau khi các trường hợp nhiễm bệnh Covid-19 đến từ Vũ Hán được phát hiện ở Thái Lan và Hàn Quốc. Thông tin về những ca nhiễm ngoài Trung Quốc đó đã khiến cho giới lãnh đạo Bắc Kinh không thể làm gì khác ngoài việc thừa nhận có dịch bệnh.

Khoảng hai tuần sau khi lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình bác bỏ khuyến nghị của giới khoa học, đòi phải ban bố tình trạng khẩn cấp, chính phủ đã phải công bố các biện pháp ngăn chặn triệt để, bao gồm cả việc cách ly chặt chẽ hàng triệu người. Thế nhưng tình hình đã qua muộn: Hàng ngàn người Trung Quốc đã bị nhiễm Covid-19, trong lúc con virus corona đã nhanh chóng lan rộng ra quốc tế.

Cố vấn an ninh quốc gia Hoa Kỳ Robert O’Brien đã nói rằng việc che giấu ban đầu của Trung Quốc “có lẽ đã khiến cộng đồng thế giới phải mất hai tháng trước khi phản ứng”, làm cho dịch bệnh trên toàn cầu trầm trọng thêm.

Ngoài tình trạng khẩn cấp về y tế, làm cho hàng ngàn người chết, đại dịch đã phá vỡ hoạt động thương mại và du lịch bình thường, buộc nhiều trường học phải đóng cửa, làm rung chuyển hệ thống tài chính quốc tế và đánh đắm thị trường chứng khoán toàn cầu. Với giá dầu tuột dốc, suy thoái kinh tế toàn cầu dường như sắp xảy ra.

Đài Loan và Việt Nam: Hai ví dụ về phản ứng đúng đắn

Đối với giáo sư Chellaney, tình trạng tệ hại như kể trên đã có thể tránh được nếu Trung Quốc đã phản ứng nhanh chóng bằng cách cảnh báo công chúng và thực hiện các biện pháp ngăn chặn. Và nhà phân tích Ấn Độ đã nêu bật ví dụ tốt của Đài Loan và Việt Nam.

Đài Loan đã rút kinh nghiệm từ việc đối phó với dịch SARS trước đây, đã đưa ra các biện pháp phòng ngừa, trong đó có việc kiểm tra các chuyến bay, ngay cả trước khi dịch bệnh được tuyên bố bùng phát ở Trung Quốc. Tương tự như vậy, Việt Nam nhanh chóng tạm dừng các chuyến bay từ Trung Quốc và đóng cửa tất cả các trường học.

Giáo sư Chellaney cho rằng “cả hai ví dụ (Đài Loan và Việt Nam) đều cho thấy nhu cầu minh bạch, bao gồm việc cập nhật về số lượng và nơi xuất hiện ca nhiễm, cũng như phổ biến rộng rãi thông tin về cách bảo vệ sức khỏe, chống lại Covid-19".

Theo giáo sư Chellaney: “Nhờ có chính sách (phù hợp), cả Đài Loan lẫn Việt Nam - nơi đón lượng lớn du khách từ Trung Quốc mỗi ngày - đã kiểm soát dịch bệnh được một cách chặt chẽ. Trong khi đó thì các láng giềng chậm chạp trong việc thực hiện các biện pháp tương tự, như Nhật Bản và Hàn Quốc, đã bị ảnh hưởng nặng nề hơn rất nhiều”.

Thế giới không nên để cho Trung Quốc tiếp tục bắt bí

Trở lại với tình hình Trung Quốc, giáo sư Chellaney đã nêu bật một thực tế: Nếu bất kỳ một nước nào khác mà đã gây nên một cuộc khủng hoảng sâu rộng, chết người và nhất là có thể phòng ngừa được (như dịch Covid-19), thì giờ đây nước đó sẽ trở thành tội đồ của thế giới. Tuy nhiên Trung Quốc, với uy lực kinh tế to lớn, hầu như đã thoát khỏi sự chỉ trích.

Thế nhưng, theo giáo sư Chellaney, chế độ của ông Tập Cận Bình sẽ phải mất nhiều công sức để khôi phục lại vị thế của mình ở trong và ngoài nước.

Có lẽ đó là lý do vì sao các lãnh đạo Trung Quốc đang tự khen mình về việc đã không giới hạn việc xuất khẩu vật tư y tế và hoạt chất dược phẩm dùng trong sản xuất thuốc, vitamin và vắc-xin.

Có điều tác giả bài phân tích cũng đã tự hỏi là thái độ tự cho là “hào phóng” của Trung Quốc lần này với dịch Covid-19 liệu sẽ làm cho Trung Quốc không “nhỏ mọn” trong tương lai hay không? Đối với giáo sư Chellaney, giới lãnh đạo Trung Quốc đã có cả một quá trình tạm dừng xuất khẩu các mặt hàng chiến lược khác (như đất hiếm) để trừng phạt các quốc gia đã thách thức họ.

Vì vậy, nhà phân tích Ấn Độ cho rằng thế giới nên rút kinh nghiệm và cảnh giác với Bắc Kinh: “Chỉ bằng cách nới lỏng sự kìm kẹp của Trung Quốc trên mạng lưới cung ứng toàn cầu - bắt đầu với lĩnh vực dược phẩm - thế giới mới có thể giữ mình an toàn trước các bệnh lý chính trị của Bắc Kinh”.

[dtkcamau]

Virus corona : Đài Loan chống dịch thành công, Trung Quốc tức tối



People wait in a line to buy face masks in order to protect themselves from the coronavirus disease (COVID-19), outside a pharmacy in Taipei, Taiwan, March 17, 2020.

Theo nhật báo Le Figaro, đại dịch do con virus xuất phát từ Vũ Hán vẫn đang hoành hành, nhưng Bắc Kinh vẫn không quên việc khiêu khích Đài Loan. Đó là do thành công của Đài Bắc trong cuộc chiến chống virus corona khiến Trung Quốc càng thêm bực tức.



Trong đêm đen, những chiến đấu cơ F-16 của quân đội Đài Loan đã khẩn cấp bay lên, sẵn sàng ngăn chận các đối thủ đang lao đi với vận tốc siêu thanh trên bầu trời eo biển Formose.

Lần đầu tiên, nhiều phi cơ tiêm kích J-11 của Trung Quốc cộng sản tiến sát vùng nhận diện phòng không của Đài Loan, trong đêm tối mịt mùng ; gây lo ngại về ý đồ của Bắc Kinh khi Tập Cận Bình năm 2019 đã từng đe dọa dùng vũ lực xâm chiếm Đài Loan.

Rốt cuộc các phi công Hoa lục đã đổi hướng sau khi Đài Loan phát lời cảnh cáo qua làn sóng điện. Hôm thứ Hai 16/03/2020 bộ Quốc Phòng Đài Loan cho biết như trên.

Nhiều sự cố tương tự đã xảy ra trong những tuần lễ vừa qua, cho thấy căng thẳng giữa Bắc Kinh và Đài Bắc lại tăng lên, ngay trong thời điểm đại dịch virus corona.

Bị o ép, Đài Loan vẫn xoay sở được để chống dịch

Vào lúc chế độ cộng sản Trung Quốc đang phải chiến đấu với nạn dịch virus Vũ Hán trong nước, Bắc Kinh vẫn gia tăng áp lực lên địch thủ truyền kiếp, khuấy động dân tộc chủ nghĩa trước một công chúng đang lo ngại. Sau chiến thắng vang dội của bà Thái Anh Văn trong cuộc bầu cử tổng thống Đài Loan hôm 11/1, nạn dịch Covid-19 bùng nổ càng làm quan hệ trở nên xấu đi giữa đôi bờ eo biển Đài Loan.

Các nhà ngoại giao trước hết tranh cãi gay gắt về việc di tản công dân Đài Loan bị kẹt lại khi ổ dịch Vũ Hán bị phong tỏa. Ngay trong đại dịch, Đài Bắc một lần nữa tố cáo việc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) dưới sự áp đặt của Trung Quốc, không cung cấp cho Đài Loan những thông tin quý giá để chống dịch, và đòi hỏi tư cách quan sát viên.

Hòn đảo 23 triệu dân còn đặt ra một thử thách khiến chế độ Bắc Kinh bối rối, đó là việc xử lý một cách hiệu quả cuộc khủng hoảng virus Vũ Hán. Kể từ đầu nạn dịch cho đến nay, Đài Loan chỉ có khoảng 60 người bị nhiễm và một trường hợp tử vong duy nhất, cho dù có quan hệ kinh tế mật thiết với Hoa lục. Đây là thành tựu tuyệt vời, khi so sánh với 80.000 ca dương tính và 3.100 người chết chỉ riêng tại tỉnh Hồ Bắc.

Sản xuất 10 triệu khẩu trang một ngày

Nhờ các biện pháp phòng chống cụ thể ngay từ đầu, Đài Bắc dường như chận đứng được nạn dịch virus corona mà không cần đến việc cách ly thô bạo toàn bộ người dân như ở Hồ Bắc, và nay thì phần lớn châu Âu cũng đã phải dùng đến biện pháp phong tỏa.

Dựa vào kinh nghiệm từ thời dịch SARS, từ đầu tháng Giêng, Đài Loan đã cho xét nghiệm các hành khách và cách ly tất cả những người nào có triệu chứng, đồng thời phổ biến việc xét nghiệm virus corona. Trong khi đó, công an Vũ Hán lại bắt giữ, o ép bác sĩ Lý Văn Lượng (Li Wenliang), và rốt cuộc bác sĩ Lý đã chết vài tuần sau đó vì căn bệnh mà ông cố gắng đưa ra lời cảnh báo.

Bộ trưởng Y Tế Đài Loan Trần Thời Trung (Chen Shih Chung) tuyên bố : « Người dân Đài Loan không tin vào cơ chế dự phòng ở Hoa lục, và sự không minh bạch của hệ thống y tế Trung Quốc ». Ngay từ cuối tháng Giêng, Đài Bắc đã dự trữ được 44 triệu khẩu trang, và hiện nay sản xuất thêm 10 triệu chiếc mỗi ngày cho dân chúng có thể tự bảo vệ khi di chuyển, trong khi khẩu trang vô cùng thiếu thốn trong suốt nhiều tuần lễ tại Hoa lục.

Tin vịt tràn ngập

Thực tế này khiến Bắc Kinh khó nuốt trôi, và Trung Quốc đã đẩy mạnh đợt tuyên truyền phản công trên mạng. Nhiều tài khoản đáng ngờ trên các mạng xã hội tung ra những tin đồn như nữ tổng thống Thái Anh Văn đã bị dương tính với virus corona, hoặc cáo buộc Đài Loan giấu đi tình trạng số người bị nhiễm đang tăng lên. Một dòng thác « fake news » được tin tặc Hoa lục dựng lên, cáo buộc ngành ngoại giao Đài Loan, tố cáo một cuộc chiến bóp méo thông tin.

Cùng với Hàn Quốc, Đài Loan là mô hình xử lý sớm nạn dịch virus Vũ Hán một cách dân chủ tại châu Á, trái ngược với cung cách độc đoán mà Bắc Kinh đã thành công trong việc « xuất khẩu » sang nhiều nước trên thế giới, với sự góp sức của WHO.

Từ Genève, tổng giám đốc Tedros Adhanom Ghebreyesus ca ngợi kinh nghiệm của Trung Quốc có thể được « dùng làm bài học » cho các nước khác. Ông Ghebreyesus được bầu lên nhờ sự ủng hộ của Bắc Kinh và Nhóm 77 gồm các nước đang phát triển.

Le Figaro ghi nhận, Hàn Quốc, Đài Loan và Singapore đã chận được con virus Vũ Hán mà không phải phong tỏa đất nước, buộc mọi sinh hoạt của người dân phải dừng lại.

[dtkcamau]

Thế giới NÍN THỞ chờ đợi TT Donald trump đưa Họ Tập ra TÒA ÁN QUỐC TẾ

[dtkcamau]

Donald Trump lại tung “liên hoàn cước” vào mặt Tập Cận Bình rửa nhục cho Obama

[dtkcamau]

Đích thân TT Donald Trump bắt WHO và TÀU CỘNG chịu trách nhiệm trước Pháp Luật THẾ GIỚI

[dtkcamau]

Lãnh đạo G-7 sẽ không gặp nhau mà họp qua truyền hình
Mar 19, 2020 cập nhật lần cuối Mar 19, 2020

Thượng đỉnh G-7 năm nay sẽ họp qua truyền hình để tránh lây lan COVID-19. (Hình: AP Photo/Evan Vucci, Pool)
WASHINGTON, DC (NV) – Lãnh đạo G-7 sẽ không gặp nhau tại Camp David, Maryland, vào Tháng Sáu vì lo ngại đại dịch COVID-19, CNBC đưa tin vào Thứ Năm, 19 Tháng Ba.

Thay vào đó, hội nghị thượng đỉnh sẽ được tiến hành qua truyền hình. Quyết định này là nhằm tuân thủ hướng dẫn về “giữ khoảng cách” nhằm ngăn virus lây lan.

Ông Larry Kudlow, cố vấn kinh tế hàng đầu của Tổng Thống Donald Trump, đã thông báo thay đổi này cho các lãnh đạo G-7 khác, theo ông Judd Deere, phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc.


Ông Trump cũng sẽ họp qua điện thoại với các lãnh đạo vào Tháng Tư và Tháng Năm, ông Deere nói thêm.

Trong tuần này, Tổng Thống Trump cũng đã họp qua điện thoại với các lãnh đạo G-7 khác, trong khi dịch COVID-19 tiếp tục lây lan mạnh ở Mỹ và nhiều nước khác.

Ông Trump cho hay dịch bệnh này có thể kéo dài đến Tháng Bảy hoặc Tháng Tám.

Nhóm G-7 gồm bảy quốc gia công nghiệp: Mỹ, Canada, Nhật, Anh, Pháp, Ý và Đức.

Ý hiện là nước bị COVID-19 nặng nhất, sau Trung Quốc, nơi xuất phát của dịch bệnh này.

Trong khi đó, vợ Thủ Tướng Canada Justin Trudeau dương tính với COVID-19. Còn Thủ Tướng Đức Angela Merkel cảnh báo có thể đến 70% dân Đức sẽ nhiễm bệnh.

Quyết định không gặp nhau của lãnh đạo G-7 là ví dụ mới nhất cho thấy đại dịch COVID-19 làm đảo lộn mọi thứ ở mọi tầng lớp xã hội. (Th.Long)

[dtkcamau]

Quan chức Mỹ khơi mào cuộc điều tra quốc tế|b|ắ|t| Tập cận Bình và Trung Cộng đền|t|ộ|i|

[dtkcamau]

cả Thế Giới được CỨU rồi TT Donald Trump đã kích hoạt Đạo luật Thời Chiến bắt Tàu Cộng

[dtkcamau]

Thế giới đối mặt với kẻ thù chung "Virus China" Covid-19


Logo của ứng dụng Whatsapp về đại dịch coronavirus REUTERS - DADO RUVIC


Lần đầu tiên một kẻ thù vô hình, quái ác đe dọa sinh mạng con người lẫn hệ thống kinh tế toàn cầu. Covid-19 làm xáo trộn đời sống hàng ngày, phong tỏa đi lại, hạn chế tự do, nhưng đó cũng là cơ hội để làm sống dậy tình tuơng trợ, báo hiệu những thay đổi lớn sau cơn đại biến. Châu Á, châu Âu đối phó ra sao? Đâu là chiến lược thừa nước đục thả câu của các nhà lãnh đạo Putin, Erdogan ? Số phận hẩm hiu của người Việt tại Cam Bốt cũng không bị bỏ quên trong phần điểm tuần báo hôm nay.

QUẢNG CÁO

Virus Corona chủng mới : Mối đe dọa không phân biệt bạn thù

Lần đầu tiên trong lịch sử, khác với đệ nhất, đệ nhị thế chiến, có hai phe rõ rệt, lần này, tại cùng một thời điểm, toàn cầu cùng đối phó với một mối đe dọa vô hình không phân biệt bạn thù.

Đúng là các vụ tấn công khủng bố ngày 11/09/2001 tại New York đã làm người dân cả hành tinh choáng váng, nhưng trên thực tế, chủ yếu là người Mỹ và đặc biệt là người dân New York phải đổ máu. Đúng là cuộc khủng hoảng tài chính 2008-2010 có quy mô thế giới, nhưng tùy theo đối tượng là người giàu hay người nghèo, Hy Lạp hay nước Đức, mà hậu quả hoàn toàn khác nhau. Còn virus corona Sars-Cov-2 không phân biệt biên giới và quốc tịch.

Ai cũng có cảm giác mình bị nhắm tới. Người Iran cũng như người Mỹ, người Ý hay người Đức, người Nhật cũng như người Trung Quốc. Cuộc khủng hoảng y tế lần này buộc chúng ta phải có trách nhiệm với toàn cầu. Để chia sẻ tình liên đới, sau vụ khủng bố 11/09, một nhà xã luận Pháp đã viết « Tất cả chúng ta đều là người Mỹ ! » Giờ đây, theo Le Point, chúng ta có thể nói « Tất cả chúng ta đều là công dân của thế giới ! »

Chắc hẳn rồi virus corona sẽ bị đánh bại ! Nhưng con đường mà dịch bệnh quét qua sẽ để lại những vết tích sâu đậm về cách tổ chức của các quốc gia. Sự lựa chọn hiện giờ của các chính phủ, doanh nghiệp và cá nhân đang định hình thế giới của ngày mai. Việc trợ giúp nhau lẫn nhau sẽ có sức mạnh lớn hơn cả những quân đoàn. Trái lại, việc thiếu vắng tình đoàn kết vào những giờ phút định mệnh sẽ không bao giờ phai mờ trong tâm trí người dân. Khi nước Ý không tài nào có được những chiếc khẩu trang y tế từ các nước láng giềng châu Âu, Trung Quốc đã ghi điểm khi điều cả một chuyến máy bay chở đầy khẩu trang sang tiếp viện cho Ý. Còn nước Mỹ đột ngột đã để mất rất nhiều điểm khi chỉ muốn giữ riêng cho họ một loại vác-xin có thể chống lại virus corona.

Đằng sau cuộc chiến y tế chống lại virus corona là một cuộc chiến tranh thế giới mới đang nổ ra, một cuộc chiến chính trị để xua tan dịch bệnh và kiểm soát lịch sử. Tổng thống Mỹ Donald Trump sẵn sàng làm bất cứ điều gì để ngăn chặn khả năng đại dịch có thể ảnh hưởng đến việc ông tái đắc cử. Trung Quốc cố gắng xóa đi ấn tượng rằng hệ thống chính trị chuyên quyền độc đoán đã cản trở thời điểm khởi đầu cuộc chiến chống dịch : Bắc Kinh đã ngăn cấm các bác sĩ nói sự thật về virus corona, trong khi các nhà báo tìm cách thông tin cho công chúng về dịch bệnh thì bị cầm tù.

Nước nào cũng chỉ quan tâm đến quyền lợi của riêng mình. Ở châu Âu cũng như tại Mỹ, phe tả cũng như phe hữu, tất cả đều đặt vấn đề về toàn cầu hóa trong sự lây lan của dịch bệnh. Liệu virus corona có giáng một đòn cuối cùng vào 7 thập niên tự do hóa toàn cầu hay không ? Không chắc là điều này sẽ xảy ra. Người tiêu dùng yêu thích các sản phẩm đa dạng và rẻ tiền đến mức họ khó có thể chấp nhận việc các công ty từ bỏ dây chuyền sản xuất xuyên quốc tế. Nếu xóa bỏ tự do hóa toàn cầu, một cuộc khủng hoảng kinh tế rất có thể sẽ nổ ra.

Các khẩu hiệu dân túy và tư tưởng sô vanh đã làm lộ rõ những yếu kém hiệu quả trong cuộc chiến chống đại dịch. Sự kén chọn của các quốc gia, sự ích kỷ của các dân tộc, sự thiển cận của các nhà lãnh đạo được đo bằng số người dân bị tước mất cuộc sống. Một cuộc chiến chống dịch hiệu quả và đi đến thắng lợi phải cần có sự tham gia của toàn thế giới. Các định chế như Tổ Chức Y Tế Thế Giới, nhóm G20 và G7 đều đã thất bại. Chúng ta cần một cuộc đại tu về hợp tác quốc tế.

Các cuộc khủng hoảng năm 2001 và 2008 đã thúc đẩy sự phân cực của thế giới, sự mất lòng tin vào dân chủ, và sự đối đầu của các nền văn minh, mở đường dẫn đến sự thiếu vắng khả năng chung sức đối phó với thảm họa y tế, thiên tai, rủi ro công nghiệp và tấn công khủng bố. Hình ảnh các bệnh viện quá tải, các trường học và nhà hàng phải đóng cửa, người dân cả nước bị phong tỏa, một lần nữa nhấn mạnh đến sự tổn thương mạnh mẽ của các xã hội thời hậu hiện đại. Chúng cũng cho thấy hành vi của mỗi người có ý nghĩa đối với phần còn lại của nhân loại và tình đoàn kết là cách duy nhất để ngăn chặn dịch bệnh một cách hiệu quả. Bài học này, về cơ bản, có thể trấn an chúng ta. Và đây là kinh nghiệm đáng quý nhất mà chúng ta cần rút ra từ cuộc khủng hoảng virus corona.

Cuộc sống xáo trộn, hết rồi ngày vui cũ

Với bức họa con siêu vi gai góc tím sẫm như một khối cầu từ chân trời lao đến đe dọa một đoàn người đeo khẩu trang, đôi mắt hốt hoảng tìm đường chạy trốn, Courrier International đề tựa trên trang bìa : cuộc sống chúng ta bị xáo trộn. Trong bài xã luận cùng tên, tổng biên tập Claire Carrad ngồi tại Paris đặt câu hỏi : Làm cách nào mà Trung Quốc, Đài Loan và Singapore, trong chừng mực nào đó, đã chặn được dịch ? Có hay không có một phương án hiệu quả, nếu không thì tại sao ? Và làm sao giúp kinh tế thế giới phục hồi ?

Từ Luân Đôn, báo Guardian mô tả cuộc biển dâu này : Chúng ta không còn có thể xuất ngoại, chúng ta phải làm việc từ nhà, hết còn thú vui tiêu khiển, đi ăn nhà hàng, thăm viếng người thân, ôm hôn cha mẹ, ông bà. Chưa bao giờ, kể từ đệ nhị thế chiến, đại dịch Covid-19 đã làm đảo lộn địa cầu, trong vòng vài tuần lễ, cuộc sống của chúng ta thay đổi hẳn. Điều chắc chắn là chúng ta sẽ không thoát nạn một cách an toàn. Đời sống tương lai sẽ không còn như trước. Nhưng chúng ta sẽ cảm nhận được nhu cầu ấm áp tình người. Courrier International trích thêm hai nhật báo Ý về tinh thần của người dân Roma và Bergame của Ý : Nỗi sợ hãi làm nổi dậy tinh thần quật cường và tình liên đới. Tuần báo Pháp l'Obs, Người quan sát, cũng cùng nhận định.

Tinh thần con cháu Cesar

Trong bài viết « Nước Ý : Định mệnh và tình tương thân tương ái », L’Obs thán phục ý thức công dân tiêu biểu của người dân nơi dịch bệnh nặng nề nhất châu Âu. Tuân thủ kỷ luật để chống dịch, nhưng người dân Ý vẫn phát huy tính sáng tạo. Họ ở yên trong nhà, nhưng mở cửa sổ, hát quốc ca, chơi nhạc cụ, lấy âm thanh để át nỗi sợ, chống kẻ thù vô hình, vô thanh. Người dân được kêu gọi dùng ánh sáng điện thoại, bật đèn pin, đèn điện để cho thế giới thấy nước Ý vẫn đang sống, người dân Ý vẫn khỏe mạnh và đoàn kết. Tính hài hước cũng được phát huy qua những câu nói đùa, tranh hí họa, đoạn vidéo …

Người dân Ý đang trải qua cơn ác mộng mang tên Covid-19, nhưng vào chính giai đoạn tang thương này, nước Ý chứng kiến « một tình tương thân tương ái chưa từng có ». Trên các mạng xã hội lan truyền những lời kêu gọi đoàn kết quốc gia, tương thân tương ái, nhất là để giúp những người cao tuổi, già yếu. L’Obs trích dẫn một nhà xã hội học Ý, theo đó, chính vào thời điểm tồi tệ nhất người dân Ý lại cho thấy những điều tuyệt vời nhất.

Bài học « Tứ hổ châu Á » Hàn Quốc, Singapore, Đài Loan và Hồng Kông chống dịch

Nhìn sang châu Á, nơi từng được coi là ổ dịch Covid-19, không hẹn mà nên, Le Point và l'Obs không giấu lòng thán phục đối với « bốn mãnh hổ Châu Á » : Hàn Quốc, Singapore, Đài Loan và Hồng Kông.

Đối mặt với Covid-19, biện pháp duy nhất để tránh xảy ra một cuộc thảm sát phải chăng là cách ly 50 triệu người Hồ Bắc và trói chân tổng cộng 750 triệu công dân Hoa lục ? Sau hai tháng gạt bỏ, chính phủ của nhiều nuớc châu Âu bị dịch nghiêm trọng nhất đã phải nghĩ đến giải pháp Trung Quốc. Tuần báo l'Obs, trong bài « Bài học Nam Hàn, Đài Loan Hồng Kông ... » cảnh giác : chúng ta không cần theo phương pháp thô bạo của Trung Quốc. Tại châu Á, nhiều chính phủ tìm ra biện pháp nhẹ nhàng hơn, tôn trọng nhân quyền và hiệu quả hơn. Bí kíp của các phương pháp này là gì?

Trong khi Bắc Kinh cố bóp nghẹt thông tin thì các láng giềng của Hoa lục tiến hành ba bước sau đây, theo mô tả của chuyên gia dịch tễ học Benjamin Cowling, đại học Hồng Kông : hạn chế người Trung Quốc qua biên giới, cách ly các trường hợp có triệu chứng bị lây nhiễm và cắt đường truyền nhiễm âm thầm bằng cách tự cô lập, giữ vệ sinh tuyệt đối. Cho dù Hồng Kông, vì áp lực của Bắc Kinh không thể đóng cửa biên giới 100%, hay Đài Loan, phải đến tuần lễ đầu tháng Hai mới cấm hẳn du khách Hoa lục hoặc người đến từ vùng dịch, nhưng hai khu vực này cũng đạt được kết quả không kém gì Singapore, nước đã nhanh chóng đóng cửa biên giới.

Còn Hàn Quốc, ngay tâm dịch Daegu, cũng không dùng biện pháp cách ly tập thể thô bạo. Khả năng chống dịch của Hàn Quốc dựa trên tiến bộ y khoa vượt trội về xét nghiệm và chẩn bệnh. Mọi chuyên gia đều khen ngợi « hiệu quả ngoạn mục » của Hàn Quốc. Còn Đài Loan xuất sắc chỗ nào? Le Point cho rằng hải đảo này phản ứng nhanh, ngay từ khi chỉ mới có « tin đồn » từ Vũ Hán. Nhờ vào hệ thống an sinh xã hội tốt, bảo hiểm y tế hoàn hảo, cộng với chế độ nhập cư, hải quan chặt chẽ, khi phát hiện một ca đáng ngờ là Y tế Đài Loan có thể « phăng » ngay đến nguồn cội. Nói chung, cả hai tạp chí đều khuyến cáo chính phủ Pháp theo kinh nghiệm « các con hổ châu Á », nhất là Hàn Quốc. Không những chống dịch hiệu quả mà kinh tế của các mãnh hổ không bị tê liệt như đại cường độc tài.

Trong lúc các nước tập trung chống dịch Covid-19 thì tổng thống Nga Putin lợi dụng thời cơ để tu chính Hiến Pháp, đánh lừa công luận để tiếp tục trị vì đến năm 84 tuổi. Chính quyền Hồi Giáo Iran cũng bất chấp siêu vi, tập trung vào mục tiêu nguyên tử là chính. Courier Internatinal phân tích tường tận. Để tìm hiểu thêm trong lãnh vực địa chính trị Putin và Erdogan thả câu ra sao, Le Point có bài phân tích « Cuộc đụng độ về địa chính trị của các cường quốc ».

Covid-19, cuộc đụng độ về địa chính trị của các « ông lớn »

Trong khi cả châu Âu và châu Á đều phải gồng mình chống dịch bệnh tàn phá, thì nhiều nhà lãnh đạo như Vladimir Putin, Recep Erdogan và Mohamed Ben Salmane lại tranh thủ Covid-19 để kín đáo củng cố sức mạnh của họ. Đối với nhà báo Nicolas Baverez, đằng sau cuộc khủng hoảng virus corona và sự sụp đổ của thị trường tài chính là cuộc đụng độ địa chính trị giữa các cường quốc cạnh tranh quyền lãnh đạo trong thế kỷ 21.

Trước hết, đại dịch Covid-19 tạo ra một lĩnh vực đối đầu mới giữa chế độ toàn trị kỹ thuật số Trung Quốc và nền dân chủ. Nghịch lý ở đây là Trung Quốc, nơi dịch bệnh xuất hiện và phát triển do sự thiếu minh bạch của chế độ chuyên chế, cuối cùng lại trở thành một hình mẫu về kiểm soát hiệu quả dịch bệnh trước sự bất lực của nền dân chủ. Tuy nhiên, Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan cũng cho thấy hoàn toàn có thể kiểm soát sự lây lan của virus corona trong khi vẫn tôn trọng Nhà nước pháp quyền. Nhìn tổng thể, cuộc khủng hoảng sẽ đẩy nhanh tiến trình lưỡng cực hóa thế giới và cuộc chiến tranh lạnh mới giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc.

Tổng thống Nga Vladimir Putin cũng không bỏ lỡ cơ hội khai thác cơn sóng corona vốn đang gây bất ổn cho các nền dân chủ. Quá trình sửa đổi Hiến Pháp bắt đầu vào tháng 01/2020 và cuộc bỏ phiếu thông qua của cả Hạ Viện và Thượng Viện Nga trong vòng 24 giờ đã cho phép ông ta tái tranh cử tổng thống Nga vào năm 2024 và 2030 và như vậy có khả năng duy trì vị trí cho đến năm 2036.

Tại Ả Rập Xê Út, Mohammed Ben Salmane cũng lợi dụng cuộc khủng hoảng virus corona và sự sụp đổ của thị trường chứng khoán để khơi mào hai cuộc chiến mới. Cuộc chiến tranh thứ nhất là chống lại hoàng gia, giam cầm cựu đối thủ, hoàng tử Mohammed Ben Nayef và Ahmed Ben Abdelaziz, anh trai của vua Salmane. Cuộc chiến thứ hai là về dầu mỏ : Để đáp trả việc Nga từ chối gia hạn thỏa thuận với OPEC, hôm 8/3, Ben Salmane thông báo tăng sản lượng dầu của Ả Rập Xê Út từ 9,7 triệu lên thành 12,3 triệu thùng mỗi ngày.

Trong khi đó, tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan cũng có những đòn đáp trả sau những thất bại cả về quân sự và ngoại giao trước tổng thống Nga Vladimir Putin tại miền bắc Syria. Thêm vào đó, trong nước, do ngày càng bị dân chúng phản đối về sự diện diện của 4,6 triệu di dân, Recep Tayyip Erdogan đã hung hăng gây sức ép đối với Liên Hiệp Châu Âu : đưa 14.000 di dân tới biên giới với Hy Lạp, kiểm soát nguồn khí ga ở Địa Trung Hải, đưa hàng ngàn chiến binh thánh chiến sang Libya để bảo vệ chế độ Tripoli.

Đối với Le Point, những cuộc đối đầu về địa chính trị ẩn sau đại dịch Covid-19 gợi nhắc chúng ta về 5 thực tế. Thứ nhất, từ nay, chính trị, tư tưởng về quyền lực và sự thống trị mới dẫn dắt thế giới, chứ không phải kinh tế như trong những năm 1989 - 2008. Thứ hai, cho dù là về địa chính trị hay kinh tế, thì mọi chuyện đang đều trở nên khó khăn hơn : sự hỗn loạn của Trung Đông cho thấy thế giới của thế kỷ 21 sẽ không còn mối hợp tác mà chỉ còn sự đối đầu. Thứ ba, các chế độ độc đoán ngày nào cũng tìm kiếm những cơ hội mới để chứng minh rằng quyền lực cá nhân và bạo lực có hiệu quả hơn nền dân chủ đại diện.

Thứ tư, các nền dân chủ không nên chỉ tố cáo các tệ nạn xuất phát từ sự thiếu minh bạch của các nền dân chủ chuyên chế, bởi vì các chế độ như Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan đã thể hiện khả năng quản lý khủng hoảng của họ trong khi vẫn tôn trọng các quyền cơ bản của công dân và tìm lại được sự thống nhất đoàn kết trong nước. Và cuối cùng, đối với châu Âu, sự lựa chọn là rất rõ ràng : Châu Âu hoặc phải tự xác định lại sức mạnh của mình, hoặc sẽ trở thành đối tượng chịu sự cạnh tranh của các cường quốc đang giành giật sự thống trị trên thế giới.

Những người Việt nổi trôi

Nhìn ngược lại châu Á, đại dịch và an ninh thế giới không làm cho Courrier International quên số phận của « những người Việt Nam sống trong vùng đất kỳ thị ».

Tình trạng cộng đồng hàng chục ngàn người Việt, lập nghiệp ở xứ Chùa Tháp từ nhiều thế hệ, nạn nhân của định kiến và kỳ thị không phải là chuyện mới. Phóng sự của báo Hồng Kông South China Morning Post nêu lên lý do lịch sử bắt đầu từ thời Vua Minh Mạng biến một vùng lãnh thổ Chân Lạp thành một tỉnh của Việt Nam. Rồi chính quyền Pháp đưa người Việt sang Cam Bốt làm công chức trong các cơ quan hành chánh ..., tâm lý ghét người Việt gia tăng trong một bộ phận dân Cam Bốt xem thủ tướng Hun Sen, người được các đoàn chiến xa Hà Nội đưa lên cầm quyền từ 1978, là tay sai của Viêt Nam. Vấn đề của người Việt sống "bên Miên" hiện nay, ngoài hệ quả tồn đọng của lịch sử, còn bị đời sống chính trị bản địa chi phối. Đối lập Cam Bốt, điển hình là Sam Rainsy, nay đã lưu vong, hơn một lần tuyên bố Cam Bốt sẽ trở thành chư hầu của Việt Nam.

Hư thực hồi sau phân giải, nhưng hiện giờ cộng đồng người Việt không có đất dung thân, nói theo cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng. Những ngôi làng nổi trên biển Hồ được lệnh phải phá hủy. Đại đa số người Việt nơi đây không có giấy tùy thân, nói chi là quốc tịch. Giới thanh niên phải giấu nguồn gốc để tránh thái độ kỳ thị. Theo tổ chức nhân quyền Women Peace Makers, thật ra chỉ những người không có tiếp cận với người Việt mới nói người Việt đáng ghét. Tác giả kết luận bài phóng sự với một thanh niên Việt, lấy tên Khmer, có cơ may học hành, làm việc với người Khmer : tôi sống trên đất người, cho nên tự nhiên phải thích tìm hiểu, giao thiệp và sống hài hòa với người bản xứ.

[dtkcamau]

HOAN HÔ tt Donald Trump ĐÍCH THÂN Tát Vỡ Mỏm Bộ Ngoại Giao Trung Cộng vì ăn nói xốc xược