Đảng không có thể thống trị Trung Hoa như trước được nữa

http://www.lefigaro.fr/international/2012/11/14/01003-20121114ARTFIG00666-le-parti-ne-peut-plus-dominer-la-chine-comme-avant.php

• INTERVIEW - Professeur à l'université du Peuple à Pékin, Zhang Ming, commentateur politique écouté et libéral, décrypte sans langue de bois les arcanes du pouvoir chinois.

Phỏng vấn- Zang Ming, Giáo sư Đại Học Nhân Dân Bắc Kinh,b́nh luận gia chính trị được lắng nghe và tự do,giải mă những bí hiểm của nhà cầm quyền trung quốc mà không dùng lưỡi gỗ (thuật ngữ).

Correspondant à Pékin

LE FIGARO. - La cinquième génération qui arrive au pouvoir en Chine est-elle plus disposée que la précédente à engager des réformes?
Le Figaro.- Thế hệ thứ năm đang lên nắm quyền ở Trung Quốc có sẵn sàng dấn thân cải cách như thế hệ trước không ?

Zhang MING. - Qu'ils aient ou non envie de faire des réformes, ils y seront forcés. La situation actuelle fait que l'on ne peut rester sans changement. La génération qui passe la main a développé l'économie, il faut le reconnaître, mais elle n'a pas fait bouger le système. Cet immobilisme politique a provoqué un débat au sein du Parti. Et, aujourd'hui, la pression pour les réformes existe réellement.
Zang Minh.- Cho dầu họ có muốn cải cách hay không, họ cũng sẽ bị cưỡng bách phải cải cách.T́nh huống hiện tại làm họ không thể đứng yên không thay đổi.Phải nhận biết rằng thế hệ bắt tay xây dựng kinh tế phát triển đă không làm cho chế độ nhúc nhích.Cái t́nh trạng bất động chính trị đă gây nên một cuộc tranh chấp trong nội bộ đảng.Và hôm nay cái áp lực phải cải cách đă có thực.

Pourquoi y a-t-il urgence à réformer aujourd'hui?
Tại sao hôm nay lại cần phải cải cách khẩn cấp đến thế ?

Il est impossible qu'un tel développement économique ne s'accompagne pas d'une réforme politique. Si ces deux champs ne sont pas en adéquation, il y aura de graves troubles sociaux. Car la Chine n'a pas mis en place de systèmes assurant le bien-être de la société, qu'il s'agisse de santé, de sécurité sociale ou de retraites. Les écarts et contradictions ne cessent de se creuser, entre les riches et les pauvres, entre les fonctionnaires et le peuple. Or, toutes ces questions sont liées à la réforme politique. Il est impossible d'instaurer un système juste et égalitaire si l'on ne brise pas les catégories sociales, les privilèges des fonctionnaires et la dictature d'un seul parti. Tout est lié.

Không thể nào mà một sự phát triển kinh tế như vậy lại không kèm theo một cải cách chính trị.Nếu hai phạm vi này không tương xứng với nhau th́ sẽ có những xáo trộn trầm trọng trong xă hội.V́ Trung Quốc không tạo những hệ thống bảo đảm phúc lợi xă hội như sức khỏe, an ninh xă hội hay hưu dưỡng.Các khoảng cách và nghịch lư không ngừng đào sâu giữa kẻ giàu có và người nghèo khổ, giữa nhân viên công chức nhà nước và người dân trơn.Mà tất cả những vần đề này luôn gắn chặt với cải cách chính trị.Không thể nào thiết lập một chế độ công b́nh và b́nh đẳng nếu ta không phá vỡ các tầng lớp xă hội,những đặc lợi của công chức và quyền độc tài chuyên chế của đảng.Tất cả bị bó chặt lấy nhau.

Au congrès, Hu Jintao a pourtant réaffirmé la suprématie totale du Parti…
Dầu vậy trong Đại Hội Hồ Cẩm Đào đă tái khẳng định quyền lực tối cao của đảng…

Le Parti ne peut plus dominer la Chine comme avant, la population l'accepte de moins en moins. Elle voit aussi la corruption dans l'armée, et elle est furieuse, car cela affaiblit notre pays. Le plus grave, c'est que le système ne peut empêcher et même encourage la corruption des cadres, sans foi ni loi. Ces dix dernières années, il y a eu quelques réformes techniques, mais rien sur les structures. L'idée de justice indépendante a reculé, celui d'une plus grande indépendance du gouvernement par rapport au Parti aussi. Les projets d'élections locales n'ont pas progressé, et la fameuse «démocratie au sein du Parti» n'a guère fait mieux.

Đảng không thể nào thống trị Trung Quốc như trước,càng ngày càng ít người dân chấp nhận đều này.Người dân thấy rơ tham nhũng trong quân đội và họ rất căm phẩn v́ như thế sẽ làm đất nước chúng tôi suy yếu.Nặng nề nhất là chế độ không cách nào ngăn cản mà c̣n yểm trợ khuyến khích tham nhũng cho những cán bộ vô luân vô luật.Mười năm qua đă có vài cải cách kỹ thuật nhưng chẳng có tí nào về cấu trúc. Ư tưởng về nền tư pháp độc lập đă lùi bước cũng như một sự độc lập nhiều hơn của nhà nước đối với đảng.Những kế hoạch bầu cử địa phương cũng chẳng có chút tiến bộ nào, và cái « dân chủ trong ḷng đảng » nổi tiếng chẳng có làm được ǵ hay ho hơn.

On parle beaucoup du mécontentement de la classe moyenne, base sociale du régime…
Người ta nói nhiều về sự bất măn của giai cấp trung lưu, nền tảng xă hội của chế độ….

Oui, cette classe moyenne n'est plus satisfaite. On a dit que c'est elle qui a le plus bénéficié des réformes, mais c'est faux. Elle y a gagné, mais moins que les fonctionnaires ou les entreprises d'État. Aujourd'hui, son pouvoir d'achat est en baisse et les entrepreneurs privés sont dans une situation difficile. Le mécontentement est assez général.

Thật vậy,giai cầp trung lưu này không c̣n hài ḷng nữa.Người ta nói rằng họ là giai cấp hưởng nhiều bổng lộc do cải cách nhưng nói vặy là sai.Họ đă đạt được thật nhưng ít hơn là giới công chức nhà nước và các doanh nghiệp nhà nước.Hôm nay măi lực của giai cấp này đang giảm và các nhà thầu tư đang nằm trong một hoàn cảnh khó khăn.Nỗi bất măn đă khá phổ quát.

Quels sont les blocages principaux?
Có những cản trở chính nào ?

Il y a d'abord les groupes d'intérêts, qui mêlent puissance politique et économique. Toutefois, ils n'ont pas tous la même attitude. Certains refusent tout mouvement, pour ne pas perdre leurs positions, et ont une vision à court terme, au jour le jour. Mais d'autres sentent venir la crise et savent qu'il faut changer les choses. Ils sont prêts à des réformes, mais progressives et dans la stabilité. Il y aussi la «nouvelle gauche». Certes, cette mouvance a pris un sérieux coup avec la chute de Bo Xilai, mais rien ne dit qu'elle ne puisse pas reconstituer un courant social.

Trước tiên có những nhóm cùng lợi ích họ trộn lẫn quyền lực chính trị và kinh tế.Dầu sao họ không phải ai cũng có cùng thái độ.Một số từ chối làm bất cứ chuyễn động nào để khỏi mất vị thế của họ,và họ có một cái tầm nh́n ngắn hạn từng ngày một.Một số khác cảm nhận khủng hoảng sắp đến và họ biết cần phải thay đổi mọi chuyện.Họ sẵn sàng cải cách,nhưng lũy tiến và vững chắc.Cũng có « phe cánh tả mới ».Thực vậy phong trào này bị một đ̣n nghiêm trọng qua sự sụp đổ của Bo Xilai,nhưng không có ǵ nói rằng nó không thể h́nh thành trở lại trong xă hội hiện nay.

Vous n'êtes pas très optimiste…
Ông không được lạc quan cho lắm….

Si, tout de même, car je pense que nos dirigeants vont être obligés de faire des réformes. Pas par conviction, mais pour leurs intérêts et leur survie.
Có chớ, dầu sao đi nữa,v́ tôi nghĩ rằng giới lănh đạo của chúng tôi sắp bị bắt buộc làm cải cách.Không phải v́ họ xác tín, mà v́ quyền lợi sống c̣n của chính bản thân họ.
•
Par Arnaud de La Grange

Tạm dịch gởi các bạn trẻ trong nước.
Nếu có ai dịch đăng rồi cũng không sao...ḿnh chỉ có tấm ḷng gời các bạn.
Doisoente