Thẻ lên tàu điện in song ngữ Trung-Việt, chuyện nhỏ hay lớn?
Cộng đồng mạng Việt Nam đă phản ứng dữ dội sau khi h́nh ảnh lan truyền trên các trang mạng xă hội và cả báo nhà nước, cho thấy biển chỉ dẫn những ga tàu của tuyến đường sắt Cát Linh-Hà Đông và thẻ lên tàu (cho chuyến chạy thử ngày 11/8/2018), được in bằng tiếng Trung và tiếng Việt. V́ sao họ phản đối?
Từ Hà Nội, nhà hoạt động Nguyễn Đ́nh Hà nói đây là một vấn đề về chủ quyền quốc gia: “Trong chính quốc gia ḿnh th́ ngôn ngữ chính thống của đất nước ḿnh phải đặt lên hàng đầu, sau đấy mới đến tiếng ngoại quốc. Như theo thông lệ của các nước trên thế giới, kể cả các nước gần với Việt Nam, th́ trong các công tŕnh công cộng đều ghi tiếng bản địa đầu tiên và to nhất, rồi sau đó là tiếng Anh, chỗ nào nhiều người Hoa th́ mới có tiếng Hoa, nó khác hẳn với những ǵ đang xảy ra ở tuyến tuyến Cát Linh-Hà Đông.”
Truyền thông nhà nước dẫn lời Phó Giám đốc phụ trách Ban Quản lư dự án đường sắt/ Bộ GTVT, ông Vũ Hồng Phương, nói rằng hiện nay toàn bộ khu vực đang do Tổng thầu Trung Quốc đảm nhận, và “chỉ những người có nhiệm vụ, có thẻ kiểm soát của Tổng thầu mới được vào khu vực và lên tàu”. Về việc các nhà ga gắn biển tên với phần chữ tiếng Trung lớn hơn, đặt trên chữ tiếng Việt, ông Phương nói đó là “do Tổng thầu cắt chữ dán lên cho dễ quan sát trong lúc vận hành thử”.
Theo ông Phương th́ hầu hết các biển thông tin đó giờ đă bị gỡ bỏ, và theo thiết kế, biển tên chính thức tại các nhà ga chỉ có 2 ngôn ngữ là tiếng Việt và tiếng Anh.
Ông Nguyễn Đ́nh Hà không chấp nhận cách lư giải đó: “Những lời giải thích đó là không có tính cách thuyết phục bởi v́ ngay trên đất nước Việt Nam th́ anh không thể làm thế được. Tất cả các công tŕnh đầu tư xây dựng đều phải có sự giám sát và quản lư của Ban Quản lư dự án, chứ không thể phó mặc 100% cho nhà thầu được. Tại sao khi có sự giám sát như thế th́ lại sao lại để cái chuyện đó xảy ra? Chuyện này phải ‘tiên trách kỷ hậu trách nhân’. Trách nhiệm của những người quản lư, những người giám sát người Việt và cơ quan quản lư của Việt Nam trước khi trách nhà thầu Trung Quốc.”
Từ Đức, blogger Bùi Thanh Hiếu, tức Người Buôn Gió, nói vấn đề này đang xảy ra tại ngay thủ đô của Việt Nam, và dù cho đây là một dự án làm bằng tiền vay từ Trung Quốc, dự án này vẫn phải do người Việt Nam làm chủ, và ông đặt câu hỏi thế th́ tại sao lại phải ghi tiếng Trung Quốc?
“Việt Nam vay tiền của Trung Quốc với điều kiện là phải thuê nhà thầu của Trung Quốc làm, th́ trên danh nghĩa vẫn là của Việt Nam chứ làm ǵ có cái ǵ của Trung Quốc trong đó mà tại sao người Trung Quốc có quyền đưa vé tàu ấy vào và các nhà ga lại ghi tiếng Trung Quốc? Rơ ràng đấy là một sự cố ư để Trung Quốc thăm ḍ phản ứng của người Việt Nam tiếp xúc với những ảnh hưởng của Trung Quốc th́ phản ứng như thế nào.”
Đối với người Việt, vấn đề chủ quyền quốc gia là một vấn đề hết sức nhạy cảm. Liệu dân mạng có phản ứng quá trớn?
Blogger Người Buôn Gió: “Tôi thấy rằng sự phản ứng như vừa rồi của người Việt Nam như thế là quá là nhẹ. Họ đưa những cái văn hóa của họ vào, đưa những h́nh ảnh của họ vào. Hôm nay th́ họ xuất hiện ở trên vé tàu này, xuất hiện ở cái nhà ga này, mai kia người Trung Quốc họ có thể là chủ của một khu vực này – như một đặc khu chẳng hạn hoặc là ở một điểm trọng yếu, rồi dần dần nó luyện cho người dân Việt Nam cái phản xạ là quen với sự xuất hiện của người Trung Quốc, quen với sự làm chủ của người Trung Quốc. Đó là một đường lối rơ ràng chứ không phải là một sự nhầm lẫn hoặc là một sự cẩu thả vô ư nào cả.”
“Các vấn đề liên quan tới Trung Quốc rất nhạy cảm bởi v́ nó là một vấn đề dân tộc, mà chủ quyền dân tộc đang bị phía Trung Quốc xâm phạm. Nếu mà Trung Quốc làm tốt, mang những điều tốt đẹp như người Mỹ, người Đức, người Nhật… th́ thái độ của người Việt Nam đă khác. ”
Nhà hoạt động Nguyễn Đ́nh Hà
Ông Nguyễn Đ́nh Hà th́ cho rằng vấn đề nhạy cảm cũng là do quan hệ Việt Nam-Trung Quốc là một vấn đề mang tính lịch sử. Ông Hà nói trong cả ngàn năm nay, đă xảy ra “quá nhiều đau thương và chiến tranh v́ những hành động xâm lấn của Trung Quốc”, không ngừng t́m cách lấn át nước láng giềng nhỏ bé hơn.
“Các vấn đề liên quan tới Trung Quốc thật sự là rất nhạy cảm bởi v́ nó là một vấn đề dân tộc, mà chủ quyền dân tộc đang bị phía Trung Quốc xâm phạm. Về kinh tế th́ người Việt đă từng bị người Trung Quốc chơi xấu rất nhiều. Nếu mà Trung Quốc làm tốt, mang những điều tốt đẹp như người Mỹ, người Đức, người Nhật… th́ thái độ của người Việt Nam đă khác. ”
Blogger Người Buôn Gió nói theo quan điểm của ông th́ trước phản ứng giận dữ của dân mạng, chính quyền Việt Nam chỉ lên tiếng lấy lệ, và cách lư giải của họ rất vô lư:
“Nếu mà khách đi thử tàu th́ có thể lấy khách của Việt Nam, tại sao lại phải thử khách của Trung Quốc ? Tại sao người lái tàu phải là người Trung Quốc chứ không phải là người Việt Nam? Chẳng nhẽ chúng ta đầu tư hàng 800, 900 triệu đôla ra mà cuối cùng người lái tàu, người vận hành vẫn là người của Trung Quốc?”
Ông cho rằng đây không phải là một hành động vô t́nh hoặc vô ư mà là một chiến dịch có mục tiêu hán hóa rơ rệt:
“Đây là một sự thăm ḍ phản ứng của Việt Nam, mà không phải là sự thăm ḍ nữa mà nó là từng bước một, vấn đề đi dần để cho người Việt Nam làm quen với sự có mặt của Trung Quốc nay ở điểm trọng yếu này, mai nó có ở những điểm trọng yếu khác, và chúng ta, người dân Việt Nam, dần dần quen với những h́nh ảnh đấy.”
Blogger Người Buôn Gió trút hết trách nhiệm lên vai “những người cầm đầu nhà nước Việt Nam”, và bày tỏ sự phẫn nộ của ông:
“Đây là những hành động của những người cầm đầu nhà nước Việt Nam, những hành động tiếp tay bán nước, đồng lơa thôn tính văn hóa Việt Nam, đồng hóa để cho Trung Quốc nó đô hộ Việt Nam.”
VOA Tiếng Việt
Bookmarks