Trần Lư (3/2012)
Trong tập sách nhỏ 'Tổ Quốc Đại Dương', viết năm 1999 để tặng một số thân hữu Hải Quân tại Portland, Oregon (Hoa Kỳ), chúng tôi đă dành chương sau cùng để viết về cuộc di tản của Hải Quân VNCH trong những ngày sau cùng của cuộc chiến. Bài viết, khi đó, dựa trên một số tài liệu sưu tầm được (rất hạn hẹp), đa số từ các sách báo Mỹ-Việt ở vào thời điểm chưa có Wikepedia, và Internet chưa phát triển như ngày nay
Đối với Hoa Kỳ, cuộc chiến tranh Việt Nam đă thực sự chấm dứt từ ngày họ kư Hiệp Định Paris (28 tháng Giêng 1973) và số phận VNCH chỉ c̣n là vân đề thời gian. Những lời hứa hẹn 'riêng' của TT Nixon với TT Thiệu về việc sẽ 'can thiệp' khi BV vi phạm Hiệp Định Paris chỉ là..hứa cho có, cho xong việc..
Phó Đô đốc (Tướng 3 sao) Chung tấn Cang được chuyển từ chức vụ Tư lệnh Biệt Khu Thủ Đô về làm Tư lệnh Hải Quân, nhậm chức ngày 24 tháng 3 năm 1975, Tướng Cang được xem là người 'tín cẩn' của TT Thiệu, và có thể TT Thiệu đă nghĩ dến việc phải di tản Chính phủ về Miền Tây ? (Tâm tư TT Thiệu-Nguyển Tiến Hưng trang 125).
Ngày 29 tháng 3, VNCH rút bỏ Đà Nẵng : Vùng 1 tan ră và sau đó là những cuộc lui binh liên tục..
T́nh trạng Việt Nam Cộng Ḥa vào những ngày cuối tháng Tư năm 1975 ở vào giai đoạn tuyệt vọng..
- Ngày 21 tháng 4 : Tuyến pḥng thủ Xuân Lộc tan ră
Ngày 23 tháng 4, năm 1975 TT Thiệu từ chức và sau đó rời VN ngày 25 tháng 4 cùng với cựu Thủ tướng Trần Thiện Khiêm đi Đài Bắc bằng chiêc phi cơ C-118 (phi cơ riêng của Đại sứ Martin).
Tổng Thống kế nhiệm Trần văn Hương, chỉ được 2 ngày đă phải nhường chức vụ TT cho Ông Dương văn Minh (28 tháng 4 năm 1975)..Đại tướng Cao văn Viên TTM Trưởng QL VNCH từ nhiệm và ra Hạm đội Mỹ từ 27 tháng 4. Trung Tướng Đổng văn Khuyên, Tổng Tham mưu Phó, xử lư thường vụ TTM trưởng di tản vào 29/4..
Chiều 28 tháng 4 Ông Dương văn Minh nhận chức Tổng thống VNCH..
Sáng 29 thàng 4, Ngoại trưởng Vũ văn Mẫu đọc bản văn yếu cầu Hoa Kỳ..rút khỏi VNCH..Kế hoạch di tản hay đúng hơn ..tháo chạy 'Frequent Wind' của HK bằng trực thăng bắt đầu.
12 giờ trưa ngày 29 tháng 4: Bộ TTM QL VNCH hoàn toàn tan ră và không c̣n ai có thẩm quyền quyết định (Phạm Bá Hoa- Đôi ḍng ghi nhớ, trang 270)
3 giờ chiều 29/4, Tường Vĩnh Lộc vào nhận chức TTM trưởng.. nhưng chẳng c̣n..ai.Tường Vĩnh Lộc phong cho bất kỳ sĩ quan nào c̣n lại những chức vụ cần thiết ..
Ngày 24 tháng 4 năm 1975, theo yêu cầu của Phụ tá Bộ trưởng Quốc Pḥng Mỹ Erich von Marbod, Richard Armitage đă đáp chuyến bay cuối cùng của PanAm để đến Sàig̣n với nhiệm vụ 'tối mật' là t́m cách đưa ra khỏi VN các chiến cụ 'càng nhiều càng tốt'. Von Marbod lo phần Không Quân, và Armitage lo phần Hải Quân. (Armitage vốn là một sĩ quan hải quân HK, đă từng phục vụ tại VN 4 nhiệm kỳ liên tiếp, có nhiều liên lạc mật thiết với các sĩ quan hải quân VNCH cao cấp. Tuy chỉ đóng vai tṛ sĩ quan liên lạc giữa HQ Mỹ và HQ VN, nhưng trên thực tế, Ông là một giới chức quan trọng tại Bộ Quôc Pḥng Mỹ)
Armitage đă t́m gặp HQ Đại Tá Đỗ Kiểm (Tham mưu Phó Hành Quân có trách vụ điều hành và theo dơi các hoạt động của các chiến hạm từng ngày tùy theo kế hoạch hành quân) để hoạch định một kế hoạch di tản tổng quát..Armitage cũng bàn một số công việc với Phó Đô đốc Cang (Counterpart-Đỗ Kiểm trang 198)
Công việc tổ chức 'di tản' cần phải giữ 'bí mật' tối đa, tránh mọi sự hoảng loạn rất dễ xẩy ra. Để sửa soạn 'ngầm', các cuộc tuần pḥng của HQ được thu hẹp để các chiến hạm tuần duyên có thể được tập trung nhanh hơn. Các nhu cầu tu bổ đại kỳ được tạm ngưng để tập trung tu sửa cho các chiến hạm có thể ra đi được.
Các Khu trục hạm Trần Khánh Dư HQ 4, Tuần dương hạm Phạm Ngũ Lăo HQ 15, Hai Hộ tống hạm Kỳ Ḥa HQ 09 và Hà Ḥi HQ 3, Ba Dương vận hạm HQ 501, 503 và 504 và Hai Hải vận Hạm Ninh Giang HQ 403, Tiền Giang HQ 405 đang nằm trên ụ tàu để đại tu sẽ phải bỏ lại. Số phận chiếc Lam Giang HQ 402 với một máy đang hỏng..chưa được quyết định..
Duyệt xét sơ khởi cho thấy khoảng trên 30 chiến hạm trong tổng số 45 chiếc cở lớn của HQ VN có thể ra đi được..Và số chiến hạm này được phân bố vừa tại bến Sàig̣n, vừa tại vùng biển Vũng Tàu và tại vùng biển Phú Quốc..Việc di tản khó khăn nhất được đặt ra cho những chiến hạm đang đậu tại bến Bạch Đằng, ngay trưốc Bộ Tư lệnh HQ..
- Diễn tiến cuộc Di tản tại Bến Bạch Đằng :
Chiều 26 tháng 4, HQ Đại Tá Nguyễn Xuân Sơn Tư lệnh Hạm đội bị cách chức do tin tức chuẩn bị di tản bị..lộ. Người thay thế là HQ Đại tá Phạm Mạnh Khuê.
5 giờ chiều 28 tháng 4 TT Dương văn Minh họp với Phó Đề đốc Tư lệnh phó HQ Diệp Quang Thùy (đại diện Tương Cang) đồng ư để HQ di tản và gửi theo các Tướng Nguyễn Xuân Hoàng, Mai Hữu Xuân và Đại tá Nguyễn hồng Đài (con rể Ô. Minh). Lệnh di tản HQ được công bố vào khoảng 2 giờ chiều ngày 29 tháng 4.. Thủy thủ được cho phép về nhà sắp xếp và nếu muốn ra đi có thể đem theo gia đ́nh trong khoảng thời gian 2 tiếng đồng hồ..
Tướng Cang quyết định HQ sẽ chính thức ra đi vào lúc 6 giờ chiều ngày 29 tháng 4 và cuộc di tản dự trù sẽ hoàn tất vào lúc 22 giờ..đêm. Điểm hẹn là Côn Sơn.
Nh́n xuống bờ sông : 8 chiến hạm đang nằm chờ :
5 chiếc tại cầu tàu A (không theo thứ tự): HQ 601, HQ 11, HQ 504, 502, 501..
3 chiếc tại cầu tàu B đậu từ trong ra ngoài : HQ 1 (tại vị tri số 1 gần sát đường lộ, mặt tiền Bộ Tư lệnh HQ, bên cạnh là HQ 3 và ngoài cùng là HQ 2.
Xa hơn nữa là cầu tàu C..Các cầu tàu D và E nằm trong HQ c6ng xưởng, cách sân cờ Bộ Tư lệnh khoảng 200m.
Tại cầu tàu E của Hải Quân Công Xưởng có các chiến hạm HQ 400 (đậu trước Câu lạc bộ HQ) và HQ 500
Chiến hạm HQ 402 đậu tại cầu tàu D
Ngoài ra c̣n một số Chiến hạm thả neo tại Nhà Bè..
Lúc này bên Bạch Đằng đông nghẹt người..đang chờ được di tản.
* Cầu tàu B :
Tuần dương hạm HQ 2 Trần Quang Khải là chiến hạm đầu tiên do HQ Tr/Tá Đinh Mạnh Hùng điều khiển.. tách bến. Trên chiến hạm có Phó Đề đốc Nguyễn Hữu Chí , Phụ tá Hành quân lưu động biển của HQ VNCH. Trên tàu c̣n có một số tướng lănh như Lâm Quang Thi, Lâm Quang Thơ, Nguyển Bảo Trị, Nguyển Đức Thắng, Phạm quốc Thuần, Nguyển Đức Khánh (KQ) ( theo Nguyễn Kim : Di tản về Miền Tây..và Hy vọng ; tuy nhiên trong The Twnty-five Year Century, Tương Lâm Quang Thi cho biêt Ông và các Tương trên được HQ Trung Tá Văn Trung Quan đưa lên HQ 1 ?) . Sau khi tập trung tại Côn Sơn, HQ 2 được giao nhiệm vụ vơt một sà lan, nhưng đă từ chối thi hành; sau đó trợ giúp HQ 402 và sau cùng kéo HQ 329..và sau đó tự động tách riêng.. không c̣n nhận lệnh từ Hạm đội để đi thẳng đến Subic Bay (Hải sử tuyển tập trang 53-536)
Khoảng 7 giờ chiều, Tuần dương hạm Trần Nhật Duật HQ 3 do Hạm trưởng HQ TrTá Nguyễn Kim Triệu điều khiển, rời bờ. Trên chiến hạm có các Phó Đề đốc Đinh Mạnh Hùng và Hoàng Cơ Minh. Tàu chở đầy người ..
Khu trục hạm HQ 1 Trần Hưng Đạo, tuy được dự trù sẽ là soái hạm, kéo cờ Tư lệnh trên kỳ đài, nhưng chưa tách bến v́ c̣n chờ Hạm trưởng HQ Trung tá Nguyển Địch Hùng vắng mặt , do đón gia đ́nh chưa về đến. Trên tàu đă có mặt Đề đốc Lâm Nguơn Tánh (Cựu Tư lệnh HQ), Phó Đề đốc Nguyễn Thanh Châu..Do dân chúng tràn ngập trên bờ nên các Tướng Cang và Thùy..không thể lên tàu.. Cuối cùng Phó Đề đốc Châu ra lệnh..tách bến (khoảng 8 giờ chiều). Trên đường ra biển, HQ 1 , do một máy bị hỏng, đă lủi vào bờ và mắc cạn tại bờ hữu ngạn sông Ḷng Tảo, phải nhờ HQ 801 (sau khi nghe lời kêu cứu của Đề đốc Tánh) quay lại và giúp kéo ra..Sau đó chiến hạm do HQ Đ tá Phan Phi Phụng điều khiển đă ra đến điểm hẹn Côn Sơn
Cầu tàu A :
T́nh trạng hỗn loạn và căng thẳng diển ra trên bờ. Trong khi đó dưới sông, ba chiến hạm c̣n chờ : Dương vận hạm Qui Nhơn HQ 504 đậu ngoài cùng trống trơn v́ Hạm trưởng (HQ Tr/ tá Nguyễn như Phú) không chịu ra đi, và cũng không tách rời để 2 chiến hạm phia trong có thể tách bến..Nhờ uy tín cá nhân Đại Tá Đỗ Kiểm đă giúp giải quyết t́nh trạng bế tắc kể cả việc dùng tiền VNCH thu góp của người di tản để mua chuộc các thủy thủ của HQ 504 chịu tháo giây, dời tàu để các chiến hạm phía trong có thể ra đi..Hệ thống chỉ huy của HQ cũng rối loạn : Nhiều Đại Tá như Trịnh Xuân Phong 'tự phong' thành Tư lệnh Hạm đội để ra lệnh cho các tàu..phải ở lại..Đ Tá Trần B́nh Phú (TM Phó Nhân viên) , cũng trở thành Tư lệnh Hành Quân để bắt các tàu giữ nguyên vị tri chờ lệnh. Đ Tá Nguyễn văn Tân (Trưởng Khối An Ninh).. Tư lệnh HQ sau cùng (do Tướng Vĩnh Lộc, Tổng Tham Mu trưởng sau cùng của QL VNCH , phong)..cũng xuất hiện để cấm..di tản .(?)..(T́nh trạng hỗn loạn tại Bến Bạch Đằng cũng như các sự việc xẩy ra được kể lại trong các tác phẩm Counterpart của ĐTá Đỗ Kiểm, Hải Quân VNCH ra khơi của Điệp Mỹ Linh và Bút kư 'Di tản về miền Tây' của Phạm Kim)
Các Tướng HQ Cang và Thùy sau khi không lên được HQ 1 đă lên Tuần duyên hạm Tiên mới HQ 601. HQ 601 do Hạm trưởng HQ Đại Úy Trần Minh Chánh (Con Đề đốc Trần văn Chơn, cựu Tư lệnh HQ ) điều khiển, tuy đă quyết định sẽ không di tản, ở lại cùng gia đ́nh gồm cả Tương Chơn, vẫn điều hành chiến hạm và đưa các Tường Cang và Thùy (trên tàu c̣n có ĐTá HQ Nguyễn xuân Sơn, cựu Tư lệnh Hạm đội) ra Vũng Tàu. Sau khi chuyển đoàn tư lệnh HQ lên HQ 3. Hạm trưởng Chánh đă đưa tàu trở lại Bến Bạch Đằng (Trần Minh Chánh-Chuyến hải hành cuối cùng của Chiê hạm PGM HQ 601- Đặc san Lướt sóng số 51) (Tuần duyên hạm=PGM là loại tàu nhỏ nhất để được gọi là..chiến hạm.)
Sau khi HQ 504 chịu tháo dây : Tuần duyên hạm Chi Linh II HQ 11 cũng ra đi vào khoảng 11 ǵờ đêm, do hạm trưởng HQ Thiếu tá Phạm Đ́nh San điều khiển, mang theo Đại Tá Đỗ Kiểm. Trên đoạn đường từ Sài g̣n ra biển , Ông đă tạm dùng hệ thống vô tuyến của chiến hạm để chỉ huy việc di chuyển của đoàn tàu..(Theo Counterpart, chiến hạm neo bên ngoải HQ 11 là chiếc HQ 503, trong khi đó theo' Hải quân VNCH ra khơi' th́ là chiếc HQ 504 )
Dương vận hạm Thị Nại HQ 502, sau những điều đ́nh với thủy thủ của HQ 501 , cột giây bên ngoài nhưng không chịu ra đi..và sau cùng HQ 502 do HQ Tr tá Nguyễn văn Tánh làm hạm trưởng cũng rời bến vào khoảng 1 ǵờ đêm 29, rạng sáng 30 tháng 4. Sau một số trục trặc về may móc, tàu được sự trợ giúp của một tàu gịng của Ty Quân Cảng đă ra được giữa ḍng sông để theo ra cửa biển..Trên đường đi, vớt được Đ Tá Trịnh Quang Xuân (Tư lệnh vùng 3 Sông ng̣i) từ một PBR, Phó Đề đốc Nghiêm xuân Phú..Sau cùng với t́nh trạng hỏng máy, HQ 502 được HQ 17 kéo đi Subic Bay.(Phan Lạc Tiếp -'Giă từ Saigon' trên KBC số 19)
Hải Quân Công Xưởng :
Các chiến hạm HQ 400 và HQ 500 rời bến khoảng 2 giờ sáng ngày 30 tháng 4.
Hải vận hạm Lam Giang HQ 402 đang trong giai đoạn tu sửa, đă được một số sĩ quan và thủy thủ sửa chữa gấp rút và sau cùng đă tách bến được vào lúc 3 giờ chiều ngày 30 tháng 4 (sau khi DV Minh đă ra lệnh đầu hàng. HQ Trung Úy Cao thế Hùng đă điều khiển chiến hạm ́ ạch ra đi, chở theo trên 1000 người. 5 giờ chiều ngày 30 tháng 4, tàu c̣n đón được HQ Đ tá Lê Hữu Dơng từ một LCM 8 và sau đó Phó Đề đôc Nghiêm văn Phú..Sau cùng sáng 1 tháng 5, HQ 402 cũng ra được biển Vũng Tàu.. Sau khi liên lạc được với Hạm đội VN và Hạm đội Hoa Kỳ, những người trên HQ 402 đă được chuyển sang HQ 2 và HQ 402 đă được đánh ch́m vào lúc 3 giờ chiều ngày 2 tháng 5 ngoải khơi Côn sơn (Những bài về HQ 402 : 'Hải vận hạm Lam Giang HQ 402, một huyền thoại-Điệp Mỹ Linh; ' Chuyến Hải hành cuôi cùng'-Đỗ Kim Bảng-KBC số 60).
Các Tướng Vĩnh Lộc, Trần văn Trung đến Bến Bạch Đằng vào sáng 30 tháng 4 và dùng một LCM của giang cảnh để t́m đường ra biển. LCM được Tuần duyên hạm Tây Sa HQ 615 vớt vào tối 30/4. Nhưng đến sáng 1/5 HQ 615 bị hết dầu khi c̣n đang ở trong hải phận Vũng Tàu. Sau cùng được HQ 17 chịu quay lại cứu. HQ 17 vớt được tr6n 300 người từ HQ 615 và 200 người từ HQ 470.. Sau đó cả 2 chiếc 65 và 470 đều bị đánh ch́m..
Nhà Bè :
- Dương vận Hạm Mỹ Tho (HQ 800) , do dự định sẹ được dùng làm Bộ Chỉ huy HQ khi cần, nên được trang bị đầy đủ cùng nhân viên cơ hữu. Hạm trưởng HQ Trung Tá Dương Hồng Vơ mới được bổ nhiệm ngày 26 tháng 4, thay vị tiền nhiệm v́ đưa gia đ́nh lên chiến hạm trước (ngày 25 tháng 4). HQ 800 nhận lệnh trực tiếp từ Tư lệnh HQ..và cũng lặng lẽ ra đi..
Vùng biển Vũng Tàu :
Tại vùng biển Vũng tàu, những chiến hạm hiện diện gồm HQ 5, HQ 802, HQ 16, HQ 7, HQ 12, HQ 505, HQ 400.Các tàu chở dầu HQ 470, 471 .Tất cả đều thả neo ngoài khơi..
Cuộc di tản tại Vũng Tàu tuy không gặp những hỗn loạn như tại Bến Bạch Đằng SàiG̣n , v́ chiến hạm đậu ngoài khơi : dân chúng di tản phải dùng các ghe đánh cá để chạy ra tàu..Tuy nhiên sự ra đi của các chiến hạm..tùy thuộc vào từng Hạm trưởng. Tư lệnh Vùng 3 Duyên Hải, Phó Đề đốc Vũ Đ́nh Đào không có những quyết định chính thức nào về vấn đề di tản. Sáng sớm ngày 29 tháng 4, Ông đă cùng bộ tham mưu lên chiến hạm HQ 802.
Ngày 29 tháng 4 , hai Tuần dương hạm Ngô Quyền HQ 17 và HQ 14 , về đến Vũng Tàu, sau khi được lệnh bỏ dở chuyến tuần tiễu Trường Sa. Trưa 29 được lệnh từ Hải đội 3..cho tự do vận chuyển..toàn quyền tự quyết định, không cần thông báo.. (một h́nh thức..ră ngũ ?) HQ 17 do Hạm trưởng HQ TrTá Trương Hữu Quưnh đành quay đầu về hướng Côn Sơn..Tại đây tàu tiếp nhận khoảng 3000 người tỵ nạn..một số thủy thủ xin rời tàu trở về vơi gia đ́nh.. HQ 17 theo đoàn tàu HQ VNCH di chuyển đi Phillipines , và trong khi di chuyển c̣n trở lại vùng biển Vũng Tàu để tiếp cứu chiếc PGM hết dầu chết máy đang trôi dạt.. Đây là chiếc PGM HQ 615 có chở trên 300 người trong đó có các Tướng Vĩnh Lộc, Trần văn Trung..
Dương vận hạm Nha Trang HQ 505 (Hạm trưởng HQ Tr Tá Nguyễn văn Nhượng) thả neo bên ngoài Cửa Vũng Tàu..chờ đợi. Từ sáng 28, ghe của dân chạy ra rất nhiều và xin lên chiến hạm. Trưa 29, xe tăng tại băi biển Vũng Táu bắn ra nên HQ 505 lui ra xa hơn..Trực thăng KQVN cũng đáp xuống. Ngày 29, HQ 505 rời vùng biển Vũng Tàu theo lệnh' Vận chuyển tự do'.của Vùng 3 Duyên hải..di chuyển về Phú Quốc. Tại vùng biển này HQ 505 vớt thêm được một số người.. và quyết định trở lại Côn sơn sau khi đă dàn xếp chuyển những người muốn trở về qua các tàu thuyền đánh cá. HQ 505 về đến Côn Sơn trưa ngày 2 tháng 5, lúc này đoàn tàu HQ VNCH đă đi về hướng Philippines. Sau cùng HQ 505 đă liên lạc được với một chiến hạm của HQ Hoa Kỳ và được hộ tống đi Subic Bay (Nguyễn Nhật Cường- 'Tháng Tư, Cả một đời người trước' Biển Khơi Số tháng 4/2009). HQ 505 di chuyển về Phú Quốc để đón Tr/Tá Hậu Chỉ huy trưởng căn cứ An Thới đang bị kẹt lại trên đảo. HQ 505 đă đón được nhóm này chạy ra biển bằng một LCM 8, lúc 5 giờ 30 sáng ngày 1 tháng 5, miễn cưỡng phải nhận thêm những người cùng chạy theo Tr/tá Hậu. Hạm trưởng HQ 505 dự trù đi Pháp nên không muốn vớt thêm người..tuy nhiên sau đó quyết định đi Phi và những thủy thủ, đoàn viên muốn trở về đă dùng chiêc LCM8 để vào bờ..(Lê văn Mạnh-'Cuộc trùng phùng kỳ diệu'. Tac giả ghi nhầm số hiệu của chiến hạm đă vơt LCM8..504 thay v́ 505 , chiếc 504 ở lại Saigon không di tản).
Tại Căn cứ Hải Quân Cát Lở (nơi trú đóng của Bộ Tư lệnh HQ Vùng 3 Duyên hải) : Phó Đề đốc Hồ văn Kỳ Thoại đă dùng PCF rời căn cứ để ra Cơ Xưởng hạm Vĩnh Long (HQ 802) neo sẵn ngoài khơi vào đêm 29 tháng 4, cùng đi có Tướng Trần văn Nhựt. Trên tàu đă có Tương Nguyễn duy Hinh và c̣n thêm 2 Tương Hoàng Xuân Lăm, Phan ḥa Hiệp được Tướng Nguyễn văn Toàn..gửi theo (Hồ văn Kỳ Thoại trong Can trường trong chiên bại) . Tư lệnh vùng 3 Duyên hăi cũng di tản trên chiến hạm này. HQ 802 rời Vũng Tàu và đi thẳng đến Subic Bay, không đến điểm hẹn Côn Sơn (Giờ thứ 25 của Người linh biển-Nguyễn Hữu Chí trong Hải sử Tuyển tập)
Hải vận hạm Hát giang HQ 400, nhổ neo lúc 3 giờ chiều ngày 24 để..lui ra xa..Tàu chở đầy đạn và người. Hạm trưỡng xin lệnh vứt đạn xuống biển, nhưng không giới chức nào..cho lệnh ..Tàu tự di chuyển đi đến điểm hẹn Côn Sơn..
HQ 7 : Khi có lệnh 'tự do vận chuyển' Hạm trưởng quyết định ra đi, nhưng gặp sự chống đối của một số nhân viên nên đă dùng phương thức trao hết tiền trong quỹ dự trữ của chiến hạm đồng thời thả tàu nhỏ (wizard) cho những người muốn trở về vào lại bờ..
Vùng biển Phú Quốc :
T́nh h́nh Phú Quốc bắt đầu suy sụp khi có tin nhân viên Đài Việt Nam được đưa ra đảo bằng phi cơ. Phú Quốc đă phải tiếp nhận gần 40 ngàn dân tỵ nạn từ Miền Trung..
Chiều tối (19 giờ 31) Chiến hạm Dubuque của HQ HK đến vùng biển Phú Quốc, để nhận một nhiệm vụ đặc biệt : yểm trợ, tiếp tế xăng dầu cho các trực thăng của KQ VNCH cần bay sang Thái Lan, đồng thời dùng làm Đài Không lưu hướng dẫn cho các phi cơ VNCH di tản sang Thái..
Ngày 29 tháng 4 , nhân viên Đài Mẹ VN được đưa ra Thương thuyền American Challenger đậu ngoài khơi. Trong vùng biển Phú Quốc c̣n có các thương thuyền và tàu vận tải của Mỹ khác như Greenville Victory, Sergeant Miller, Pionneer Contender. Trên đảo đă trở thành rối loạn hơn..Và sau đó trưa 30/4 khi TT Dương văn Minh tuyên bố đầu hàng th́ Hải Quân Vùng 4 Duyên hải cũng tự động..tan hàng và tự t́m đường thóát thân , chỉ những người thân tín với HQ Đại Tá Nguyễn văn Thiện, Tư lệnh.. mới có phương tiện di tản..mang theo cả những hành lư 'cồng kềnh' . Đa số nhân viên HQ..chạy thoát bằng ghe đánh cá, tiểu đỉnh..sang Thái Lan (Nguyễn Tấn Hưng-Trong cảnh sống c̣n) (Nguyễn tân Hưng c̣n cho biết Tướng Đỗ Mậu và gia đ́nh cũng ở tại trại tạm cư Thái, nhưng không cho biết đến Thái bằng phương tiện nào?)
Trong những ngày cuối cùng của VNCH, lực lượng Hải Quân tại Phú Quốc gồm 4 chiến hạm :
Trợ Chiến hạm Nguyễn Ngọc Long HQ 230 Hạm trưởng HQ Th tá Nguyễn Nguyên
Giang pháo hạm Tầm sét HQ 331 (Th tá Phan Tấn Triệu)
Giang pháo hạm Lôi công HQ 330 (Th tá Nguyễn văn Anh)
Tuần duyên hạm Minh Hoa HQ 602 (Đại Úy Ngô Minh Dương).
Bộ Tư lệnh Vùng 4 Duyên Hải có 2 cầu tầu lơn : HQ 330 đậu tại cầu phía Nam và HQ 230, cầu phía Bắc..Các chiến hạm rời bến ngay khi..HQ tan hàng. Đ Tá Thiện và gia đ́nh lên HQ 230..
Sau khi tách bến HQ 330 chạy ṿng quanh phia Nam Phú Quốc để về điểm hẹn ngoài khơi Ḥn Khoai. HQ 331 bị cháy cả 2 máy, trên tàu có khoảng 200 người, nên được HQ 330 kéo theo. Sau khi mât liên lạc với nhóm tàu dự trù đến Côn sơn, đoàn tàu 4 chiếc do HQ 330 dẫn đầu kéo theo 331, tiếp đó là HQ 230 và sau cùng HQ 602 quyết định đi Singapore..
Đoàn tàu thả neo tại Singapore để xin tỵ nạn, tại đây HQ 330 tiếp nhận thêm một số người từ 2 LCM của Quân vận VNCH (rời Tân Cảng Sài g̣n ngày 30 tháng 4) cũng vừa đến đây. Tư lệnh phó Vùng 4 DH cũng từ HQ 230 chuyển sang HQ 330.
Sau 5 ngày chờ đợi, Singapore từ chối yêu cầu tỵ nạn, cung câp thêm nước và yêu cầu đoàn tầu rởi Singapore. Đoàn tàu quyết định đi Úc. Trên hải tŕnh đi Úc, thủy thủ của HQ 602 đă nổi loạn, giết hạm trưởng, vứt xác xuống biển và lái tàu trở về..Khi được tin Úc công nhận MT GPMN, đoàn tàu c̣n lại 3 chiếc đảng đi về hướng Philippines .. Sau 17 ngày lênh đênh..đến được Subic Bay (Nguyễn Hữu Duyệt-'Vùng 4 Duyên hải, những ngày cuối' Lươt sóng Số 51)
Hạm đội 21 tại Cần thơ :
Hạm đội đặc nhiệm 21 Vùng 4 Sông ng̣i được đặt dưới quyền chỉ huy của Phó Đề đốc Đặng Cao Thăng. Bộ Tư lệnh đặt tại Bến Ninh Kiều trong Căn cứ HQ Cần Thơ.
Trưa 29 tháng 4, Ṭa Lănh sự Mỹ tại Cần Thơ đă dùng 2 LCM để chở nhân viên di tản ra ngoài khơi. 2 LCM bị chặn lại nhưng sau đó qua sự can thiệp trực tiếp của Tổng Lănh sự Terry Mc Namara
Tướng Thăng đă đồng ư để 2 chiếc LCM này tiếp tục ra đi..(theo Marc Leepson trong 'Escape to the Sea', VietNam Veterans of America Publications th́ khi đoàn LCM bị HQ VNCH chặn xét theo lệnh Tương Nguyẽn KhoaNam, Lănh sự MacNamara có mặt trên 1 trong 2 LCM đă từ chối không cho HQ lên lục soát và yêu cầu gặp Phó Đđ Thăng để giải quyêt. (MacNamara đă giúp di tản gia đ́nh Tương Thăng từ nhiều ngày trước) 2 LCM này chở khoảng 300 người Việt, 16 người Mỹ và 6 người Phi. Các LCM này sau đó cặp vào được Thương thuyền Pionneer Contender..đây là chiêc tàu Mỹ duy nhất có mặt trong vùng..)
6 giờ chiều 29/4 Trợ Chiến hạm Đoàn Ngọc Tảng HQ 228 do Hạm trưởng HQ Th Tá Nguyễn Hoàng Be điểu khiển được điều động về Bộ Tư lệnh.
10 giờ đêm : Liên lạc với Bộ Tư lệnh HQ tại Sài G̣n, tin trực tiếp cho biết.. Hải Quân VNCH.. ră ngũ..
11 giờ đêm 29/4 Phó Đề đốc Đặng Cao Thăng tập họp nhân viên trong phạm vi Bộ Tư lệnh Hạm đội 21 và công bố ..tan hàng, tùy nghi quyết định ra đi hay ở lại
0 giờ 20 sáng 30 tháng 4..Những người di tản cùng gia đ́nh xuống HQ 228..và HQ 228 đi ra biển.
1 giờ 15 phút sáng 30 tháng 4 : Trên đài chỉ huy của HQ 228, qua máy khuếch đại âm tần của máy PRC 46, tướng Nguyễn Khoa Nam phát ra lệnh 'kêu gọi cácTư lệnh Quân, Binh chủng, quân nhân các cấpkhông được tự ư rời nhiệm sở..sẽ bị kết tội 'đào ngũ trong thời chiến..Tất cả đều im lặng vô tuyến..Trên HQ 228 c̣n có Chuẩn tướng Chương Dzềnh Quay, Tham mưu trưởng Quân đoàn 4..(Nguyễn Tạ Quang'Hạm đội 21, những ngày cuối cùng. Lướt sóng Số 51)
c̣n tiếp
Bookmarks