Văn Quang, Viết từ Saigon Friday, 10 June 2011
Xin ông cho biết ai là người đă có sáng kiến lập ra Chương tŕnh Dạ Lan? Nghe nói h́nh như người có giọng nói hớp hồn chiến sĩ và sau này cô Dạ Lan đă trở thành bà Văn Quang một thời gian khá lâu?
Trả lời:
Về đề tài này đă có vài cuộc tranh căi qua internet. Dường như mỗi người phát biểu theo nhận xét riêng của ḿnh. Người nh́n ở góc độ tham gia sáng lập Chương tŕnh Dạ Lan, người nh́n theo góc độ điều hành chương tŕnh. Ở đây, tôi trả lời bạn về những ǵ tôi biết.
Tôi không nhớ rơ năm đó là năm nào, có lẽ là những năm 1960. Khi đó, Đại tá Trần Ngọc Huyến làm Giám đốc Nha Chiến Tranh Tâm Lư trực thuộc Bộ Quốc Pḥng. Sau mới đổi tên là Cục Tâm Lư Chiến (TLC) thuộc Bộ Tổng Tham Mưu. Có thể nhận định vị đại tá này là một vị Cục Trưởng trí thức, sáng giá nhất. Chính ông là người có sáng kiến làm ra Chương tŕnh Dạ Lan trên Đài Phát Thanh Quân Đội (PTQĐ) và lập tức được hầu hết quân nhân yêu thích. Trước đó, ông đă họp Bộ Tham Mưu của Cục TLC để thảo luận về chương tŕnh này. Ông cũng nói đây là một mô h́nh theo chương tŕnh địch vận và đồng minh vận của Nhật Bản trong thế chiến. Và cũng dựa theo chương tŕnh binh vận của Đài Loan. Những nữ xướng ngôn viên của quân đội Nhật và Đài Loan đă rất thành công với giọng nói thánh thót, êm đềm và những bản nhạc quốc tế rất hay.
Hồi đó trong cuộc họp tham mưu của Cục TLC thường mỗi tuần 1 lần, có các trưởng khối và trưởng pḥng tham dự. Lúc đó, tôi c̣n là Trưởng pḥng Báo Chí nên thường xuyên tham dự các cuộc họp này. Tất cả đều nhận thấy chương tŕnh đó rất hay và sau đó giao cho Thiếu Tá Nguyễn Văn Nam t́m xướng ngôn viên. Trong số một vài xướng ngôn viên (XNV) được đưa ra thử giọng qua máy ghi âm, một nữ XNV của Đài Phát thanh Đông Hà được chọn và được điều chuyển về Sài G̣n. Chương tŕnh Dạ Lan từ đó bắt đầu. Hai tiếng Dạ Lan có thể hiểu đó là một loại hương thơm quyến rũ về đêm (chương tŕnh này được phát vào buổi tối vào lúc 19g). Cũng có một sự trùng hợp, tên nữ XNV đó cũng lại là Lan, nhưng là Hoàng Thị Xuân Lan nên có thể hiểu là một tên chung và cũng là tên riêng.
Tất nhiên, chương tŕnh của Đài Phát thanh Quân Đội th́ do đài này phụ trách phần nội dung. Tất cả bài vở, cách chọn nhạc, chọn tin do tiểu ban Chương Tŕnnh Đặc Biệt của Đài này chịu trách nhiệm, tiểu ban này do Đại Úy Nguyễn Thiệu Hùng tức nhà thơ Mai Trung Tĩnh phụ trách.
Nhưng hơn một năm sau, v́ lư do riêng, nữ xướng ngôn viên Xuân Lan nghỉ việc. Đài Phát thanh Quân Đội chọn một nữ XNV khác có giọng nói y hệt XNV cũ khiến thính giả không thể phân biệt được đâu là người mới đâu là người cũ. Người tiếp tục chương tŕnh Dạ Lan, cũng do một sự t́nh cờ, lại vẫn có tên thật là Lan, Hồng Phương Lan, tức Mỹ Linh. Chị Mỹ Linh làm việc tại Đài PTQĐ cho đến phút chót. Như thế, thời gian chị Mỹ Linh làm XNV Chương tŕnh Dạ Lan khoảng 6-7 năm. Năm 1969, khi tôi về làm Quản Đốc Đài PTQĐ th́ chị Mỹ Linh đă làm ở đây rồi. Sau đó anh Mai Trung Tĩnh giải ngũ, Đại Úy Dương Ngọc Hoán làm trưởng ban chương tŕnh và là người phụ trách Chương tŕnh Dạ Lan cũng như Chương tŕnh Đồng Minh Vận. Chị Mỹ Linh hiện đang sống tại Mỹ và thường làm XNV cho các chương tŕnh ca nhạc.
HOÀNGXUÂN LAN - Sài G̣n
HÔNG PHƯƠNG LAN - South Carolina
Nhưng theo tôi th́ Chương tŕnh Dạ Lan c̣n âm vang măi trong ḷng các "anh trai tiền tuyến và em gái hậu phương" mới là quan trọng. Cả hai nữ XNV đều đáng được ghi nhận thành tích như nhau. C̣n rất nhiều văn nghệ sĩ cũng đă từng góp công góp sức cho chương tŕnh này như nhạc sĩ Ngọc Bích, Đan Thọ, Anh Ngọc, Xuân Tiên, Xuân Lôi, Canh Thân, Nguyễn Đức, Văn Đô, Trần Thiện Thanh, Trần Trịnh, Đào Duy, Thục Vũ... Các nhà văn, nhà thơ như Huy Phương, Nguyễn Triệu Nam, Nhất Tuấn, Nguyễn Quốc Hùng (thầy khóa Tư), Dương Phục, Phạm Huấn, Châu Trị, Lâm Tường Dũ, Nguyễn Xuân Thiệp, Tô Kiều Ngân... Tôi không thể nhớ hết.
- Về vế thứ hai trong câu hỏi của Bà/Cô có nhiều điều tế nhị trong cuộc sống và nay th́ mỗi người đă có cuộc sống và gia đ́nh riêng nên xin phép tôi không nhắc lại.
Bookmarks