Khoa Học Gia Hàng Không Hoa Kỳ: Phạm Đại Khánh Là Cháu Đích Tôn Của Cố Sử Gia Quân Đội (VNCH) Đại tá Phạm Văn Sơn(1) Và Cháu Ngoại Cố nhà Thơ, Họa sĩ, Nhiếp ảnh gia Bàng Bá Lân (2)

Một nhà khoa học gốc Việt được vinh danh với một giải thưởng cao quư dành cho công chức chính phủ liên bang Hoa Kỳ, đưa ông vào danh sách bao gồm những tên tuổi lớn như Neil Armstrong - người đầu tiên đặt chân lên mặt trăng - hay cựu Bộ trưởng Quốc pḥng Robert Gates.
Tiến sĩ Phạm Đại Khánh, kỹ sư không gian cao cấp làm việc cho Không quân Hoa Kỳ, được trao giải thưởng Arthur S. Flemming năm 2018 của Đại học George Washington cho những thành tựu nghiên cứu của ông trong lĩnh vực Khoa học Cơ bản.
Thông báo danh sách những người được trao giải thưởng cho biết ông là “chuyên gia khoa học chủ chốt và nhà nghiên cứu độc lập về điều khiển vệ tinh, sự tự chủ về kiểm soát, những liên lạc được bảo đảm và nhận thức t́nh huống không gian.”

“Ông là người tiên phong trong lĩnh vực nghiên cứu lỳ thuyết và vận hành liên quan tới nhận thức t́nh huống không gian và liên lạc quân sự, có ảnh hưởng đến các liên lạc vệ tinh quân sự,” thông báo nói thêm, lưu ư rằng ông nắm giữ 20 bằng sáng chế cho công tác của ḿnh.

Tiến sĩ Khánh chia sẻ với VOA rằng ông cảm thấy vui v́ được vinh danh với giải thưởng này nhưng cũng cảm thấy “khiêm nhường” v́ giải thưởng nhắc ông nhớ về những người mà ông đă từng cộng tác và giúp đỡ ông.
“Những đồng nghiệp, những giáo sư đă cùng ḿnh giải quyết những vấn đề, giúp ḿnh đạt được những thành tích hoặc là đóng góp thiết thực cho cơ quan,” ông nói. “Họ cũng thử thách ḿnh, ḿnh cũng phải bước ra khỏi lănh vực của ḿnh mà ḿnh biết rất nhiều. Ḿnh học hỏi nhiều hơn, vấp ngă nhiều hơn và họ giúp ḿnh đứng lên.”

Tiến sĩ Khánh, 48 tuổi, sinh trưởng ở miền Nam Việt Nam, nơi cha mẹ ông phục vụ trong chính quyền Việt Nam Cộng ḥa và sau đó trở thành tù nhân phải ‘học tập cải tạo’ từ năm 1975 đến năm 1984. Họ đến Mỹ theo diện HO (Humanitarian Operation) vào đầu những năm 1990. Khi đó ông đang là sinh viên năm thứ hai theo học ngành kỹ sư ở Sài G̣n và gần như không nói được tiếng Anh.

Đặt chân tới Mỹ, ông học lại ba năm trung học. Trong khoảng thời gian này, ông vừa đi học vừa làm lao công và vào buổi tối, ông theo học cao đẳng cộng đồng
Sau đó vài năm, anh tốt nghiệp với hai bằng kỹ thuật viên thiết bị điện tử và máy tính tin học. May mắn được mang trong ḿnh những ảnh hưởng của cả gia đ́nh Nội và Ngoại, anh được biết đến những đóng góp không ngừng nghỉ về thơ ca và hội họa đồng quê của ông Ngoại, Bàng Bá Lân và phục vụ đất nước Việt nam qua binh nghiệp là những tác phẩm sử học chống giặc ngoại xâm của ông Nội, Đại tá Phạm Văn Sơn. Anh vẫn nhớ khi bố mẹ ḿnh, Phạm Việt Sơn và Bàng Kim Linh, cả hai đều là Thiếu Tá của chế độ Sài G̣n, phải đi cải tạo, cả 4 chị em lúc đó được ông bà Ngoại cưu mang chăm sóc. Ông Ngoại thường có những người bạn thơ như ông Nguyễn Toan Ánh tới chơi nhà. Ông Ngoại được biết đến như một nhà thơ về đồng quê, tuy nhiên, ông cũng là một nhà nhiếp ảnh tài ba từng được đi trưng bày các tác phẩm của ḿnh tại nhiều nước Châu Âu. Một lần ông đi trưng bày ảnh tại Bỉ về, ông cho anh một con heo bằng sứ v́ ông biết anh sinhA6uhe hợi….Lúc bé, ông ngoại đă luôn nói với anh rằng, “thằng này lớn lên vứt vào đâu cũng sống được” khi quan sát anh tự làm các đồ chơi để đi đổi lấy những đồ chơi mua ngoài tiệm của những đứa trẻ con khác. Anh không có may mắn được gần gũi với ông Nội v́ ông bận bịu công việc và lúc đó anh c̣n quá bé nhưng ông chính là người đă đặt tên cho anh..

Cuối những năm 1990, ông tiếp tục lấy bằng cử nhân bốn năm và bằng thạc sĩ ngành kỹ thuật điện tại Đại học Nebraska. Năm 2004, ông nhận bằng Tiến sĩ Kĩ thuật Điện tại Đại học Notre Dame. Cùng năm, ông vào làm việc cho tới nay tại Bộ phận Phương tiện Không gian thuộc Pḥng Thí nghiệm Nghiên cứu Không quân ở Căn cứ Không quân Kirtland, tiểu bang New Mexico.
Tiến sĩ Khánh nói giải thưởng này có ư nghĩa quan trọng với ông ở chỗ nó ghi nhận sự đóng góp của một người gốc Việt, sắc dân thiểu số tại Mỹ, cho nền khoa học kỹ thuật Hoa Kỳ. Và sự đóng góp đó h́nh thành từ những cơ hội mà ông đă có được trên đất Mỹ, vượt qua những rào cản về ngôn ngữ và văn hóa.
“Cánh cửa đă mở, nhưng ḿnh phải giữ cửa mở to hơn để cho những thế hệ sau này có những điểm chung như ḿnh,” ông nói. “Như thế sẽ giúp họ phát triển với mức của họ tốt hơn.”

Hội Các Nhà Khoa học và Kĩ sư gốc Á (SASE) năm ngoái vinh danh ông với Giải thưởng Lănh đạo trong hạng mục Kĩ sư/Nhà Khoa học SASE của năm.
Tiến sĩ Khánh cho biết kỹ năng lănh đạo đó xuất phát từ một kinh nghiệm cá nhân mà ông muốn nhắn gửi tới những bạn trẻ người gốc Á đang t́m cách hội nhập một nền văn hóa mới.
“Đạt được thành tích tốt trong học tập không có nghĩa là ḿnh thành công trong công việc,” ông nói. “Phải tập trung vào việc nói chuyện trước công chúng, chia sẻ hiểu biết của ḿnh, không phải chờ ư nghĩ của ḿnh phải đúng th́ mới nói. Cứ chia sẻ tự nhiên th́ nó sẽ giúp ḿnh [tiến bộ] hơn rất nhiều.”

Lễ trao giải thưởng Arthur S. Flemming năm 2018 sẽ diễn ra vào ngày 3 tháng 6 năm 2019 tại Đại học George Washington ở thủ đô Hoa Kỳ.

oOo

Khi nói về gia đ́nh và con cái, anh cũng có những bước đi khá thú vị. Anh gặp người bạn đời của ḿnh Diệu Hương, người Hà Nội sang học Thạc Sĩ tại Đại học Notre Dame qua “Bà Mối” Giáo Sư Tiến Sỹ Noreen Dean Moran. Bà vừa là một người thầy và cũng là một người bạn mà anh vẫn thường giữ liên lạc qua những đêm khuya đi uống trà và cà phê. Anh và Diệu Hương đi đến hôn nhân sau hai năm quen biết và hai vợ chồng anh có hai cháu trai đầy cá tính. Các cháu thích đọc sách, đánh cờ, phân tích và bơi lội. Nếu không có sự giúp đỡ và cảm thông của Diệu Hương, anh cho biết “tôi chỉ là một nửa những ǵ tôi đă trở nên ngày nay.”

Sự Nghiệp Nghiên Cứu Khoa Học và Thành Tích

Sau khi tốt nghiệp Tiến sĩ về kỹ thuật điện với chuyên môn về điểu khiển tự động và toán ứng dụng, anh giữ nhiều chức vụ về nghiên cứu cơ bản và ứng dụng trong lănh vực kiểm soát không gian, không gian nhận thức t́nh huống và tên lửa pḥng thủ tại Viện Nghiên Cứu Không Quân Hoa Kỳ. Hiện nay, anh đang là một Kỹ sư Hàng không Vũ trụ Cao cấp (Senior Aerospace Engineer) và Nhà Quản lư Kỹ Thuật (Technical Program Manager) cho những dự án tiên tiến về khoa học và công nghệ truyền thông với khả năng kháng nhiễu.

Trong quá tŕnh làm việc và nghiên cứu, anh nhận thấy rằng sự hợp tác liên ngành là rất quan trọng. Anh được gặp gỡ và giao tiếp với rất nhiều giáo sư xuất sắc và đồng nghiệp nổi bật với nhiều nghiên cứu tiên tiến và quy hoạch sáng tạo. V́ vậy, anh không thể tự nhận rằng những thành tựu mà anh đă đạt được sau đây là hoàn toàn do cá nhân anh đạt được. Từ năm 2004 cho đến nay, anh là tác giả của trên 150 bài viết nghiên cứu, 24 chương sách tạp chí khoa hoc, 20 bài báo, 2 cuốn sách chuyên khảo nghiên cứu và trên 20 cuộc đàm phán tại các trường đại học. Đồng thời, anh là nhà phê b́nh của các hội nghị chẳng hạn như: IEEE Transactions on Automatic Control; IEEE Transactions on Aerospace and Systems; Systems and Control Letters, International Journal of Control; Decision Support System Journal; AIAA Journal of Guidance, Control and Dynamics; International Federation on Automatic Control, vv...
Qua những buổi thuyết tŕnh, giao tiếp, gặp gỡ nhiều người và học hỏi ở họ, anh hiện đang là thành viên phê b́nh của các ủy ban luận án Tiến Sĩ và Thạc Sĩ tại các trường đại học; cố vấn nghiên cứu của những cơ quan như Cơ Quan Pḥng Thủ Tên Lửa (Missile Defense Agency); Văn Pḥng Dự Án Nghiên Cứu Cao Cấp Quốc Pḥng (Defense Advanced Research Project Agency); Văn Pḥng Nghiên Cứu Khoa Học của Không Quân (Air Force Office of Scientific Research); Học Bổng Tiến Sĩ của Tổ Chức Khoa học cơ Bản Quốc Gia (National Science Foundation Graduate Fellowship) và Học Bổng Tiến Sĩ về Kỹ Thuật và Khoa Học Quốc Pḥng (National Defense Science & Engineering Graduate Fellowship); vv. Đối với anh, không có ǵ hài ḷng hơn khi sự hợp tác nghiên cứu của ḿnh với các giáo sư và các công ty nghiên cứu sáng tạo đă gặt hái được 6 văn bằng sáng chế đang được xét duyệt trong lĩnh vực truyền thông và mạng lưới về tính định tuyến.
Anh cũng may mắn đạt được 14 giải thưởng của Không Quân Hoa Kỳ; chẳng hạn như Huy Chương Thành Tích Dân Sự của Không Quân (Air Force Civilian Achievement Medal); Kỹ Sư Không Quân Xuất Sắc (Air Force Outstanding Engineer); Bài Nghiên Cứu Xuất Bản Tốt Nhất Trong Năm (Publication of the Year); vv. Hiện nay anh c̣n là thành viên được bầu của Hiệp Hội các Kỹ sư Ảnh Quang Học và Thiết Bị Đo Đạc (Fellow of Society of Photo-Optical and Instrumentation Engineers); Thành viên Cao Cấp của Học Viện các Kỹ Sư Điện và Điện tử (Senior Member of Institute of Electrical and Electronics Engineers); Viện Hàng Không và Vũ Trụ Hoa Kỳ (Associate Fellow of American Institute of Aeronautics and Astronautics). Anh cho biết anh đă không thể đạt được những thành tựu này nếu không có sự giúp đỡ của cơ sở hạ tầng và sự hợp tác của các đồng nghiệp. Anh cảm thấy rất may mắn v́ những cơ hội ḿnh đă có.

Đối với cá nhân ḿnh, anh vẫn luôn dành thời gian để nh́n nhận lại những điều ǵ khiến anh chọn con đường nghiên cứu khoa học và quản lư công nghệ kỹ thuật. Qua những bước đi trong sự nghiệp của ḿnh, anh dành phần lớn thời gian cho việc trao đổi khoa học kỹ thuật với các cơ quan, tổ chức và cộng tác với các giáo sư và đồng nghiệp. Anh cũng nhận thấy thời gian dành cho gia đ́nh và người thân ngày một ít đi. V́ thế, Diệu Hương vợ anh luôn nhắc nhở anh về việc cân bằng gia đ́nh, bạn bè, sức khỏe và công việc, “công việc vẫn luôn c̣n đó cho ngày mai và các thế hệ sau ḿnh, c̣n gia đ́nh và người thân và sức khỏe một khi đă rạn vỡ hoặc mất đi th́ khó mà bù đắp và lấy lại được.”

Cuối cùng, anh muốn gửi tới các bạn trẻ một lời khuyên đơn giản, đó là bạn luôn cần kiểm nghiệm tại sao ḿnh đă chọn nghề nghiệp mà bạn theo đuổi và không bao giờ tự đặt ḿnh vào cái bẫy suy nghĩ tiêu cực rằng bạn không có khả năng phát triển, sáng tạo và đóng góp hữu ích cho mọi người quanh bạn. Như tôi vẫn thường nhủ ḿnh qua những tấm gương sống và đóng góp của các ông ḿnh, qua những tác phẩm thơ ca đồng quê và lịch sử quân sự như: Cổng Làng, Vào Thu, Việt Nam Tranh Đấu Sử, Việt Sử Tân Biên, vv.
VOA, Việt Báo Online (Vẻ Vang Dân Việt)

____________________ ________

https://www.kirtland.af.mil/News/Article-Display/Article/1657147/inspiring-journey-leads-dr-pham-to-accolades/

(1) https://banvannghe.com/a1680/vai-dieu-tan-man-nhan-doc-bai-viet-cai-chet-cua-su-gia-pham-van-son-huynh-huu-uy

(2) https://www.nguoi-viet.com/van-hoc-nghe-thuat/bang-ba-lan-lam-tho-de-song-lai-qua-khu/