Mặc dầu qua các thăm ḍ vào tháng giêng 2012, tỷ lệ ủng hộ ông Obama là thấp, chỉ có 45%, và số người coi nước Mỹ với ông Obama làm tổng thống đang đi sai đường là cao, ở mức 65%, nhưng không thể căn cứ vào những con số này c̣n quá xa ngày bầu cử để quyết đoán là ông Obama sẽ thất cử. Bởi v́ một tổng thống luôn luôn có những lợi điểm to lớn so với các đối thủ ra tranh cử với ḿnh. Trước hết là nhờ thực tế quyền hành và quyền lợi mà gián tiếp hay trực tiếp tổng thống đă ban phát cho những người trong và kề cận với chính phủ của ḿnh. Những thành phần này dĩ nhiên phải bênh vực tổng thống, nghĩa là bênh vực cho cái công việc của họ. Ngoài ra như quá khứ cho thấy, dân Mỹ mau quên và vô tâm nên truyền thông Mỹ đóng vai tṛ quyết định hướng dẫn vào những ngày cuối. Thực thế, người ta c̣n nhớ rằng tổng thống Bush bố là một nhà chính trị lăo luyện, với những thành tích to lớn trong nhiều lănh vực phụ trách trước khi làm tổng thống, mà cụ thể là chấm dứt cuộc xâm lăng Kuweit của Saddam Hussein trong một thời gian ngắn, đă có 60.9% ủng hộ vào tháng giêng 1993, tức là năm cuối nhiệm kỳ 1, nhưng đă thất cử trước một Bill Clinton là người đầy tai tiếng, nhờ truyền thông đổ xô vào ủng hộ thổi mạnh để thay thế ông Bush cứng đầu, chống chính sách lập trại định cư của Do Thái trên đất Palestine mà không chiều theo những nhóm vận động chính trị Do thái. Sự cứng đầu này không thể tha thứ được khi vào những ngày gần bầu cử. Để trả lời câu hỏi rằng tổng thống có tính tranh thủ khối cử tri Do thái hay không th́ ngoại trưởng Jim Baker của tổng thống Bush đă nói thằng rằng “đàng nào th́ khối Do thái cũng không bỏ cho chúng tôi”. Cho nên thông thường, phải đợi đến khi đảng đối Iập chọn xong ứng cử viên tranh cử, người ta mới có thể đoán được ai sẽ thắng, dựa trên những luận cứ của truyền thông mà hầu hết là trong ṿng kiểm soát của các đại gia Do Thái. Kỹ thuật đánh hạ hay đề cao một nhân vật này rất đa dạng và tinh vi, đáp ứng với thị hiếu, với tŕnh độ của từng thành phần quần chúng. Và khai thác từ chuyện cá nhân đến tác phong tư thái tới khả năng trí thức, và gia đ́nh, tôn giáo vân vân.. của đối tượng cần đề cao hay triệt hạ. Người ta c̣n nhớ ứng cử viên Al Gore trong suốt thời gian dài bị chê là vô duyên, người cứng như cây gỗ, khả năng trí thức giới hạn vân vân, đă một sớm một chiều trở thành nhân vật sáng giá của đảng Dân chủ, suưt nữa th́ thắng ông Bush con, sau khi chọn thượng nghị sĩ Do Thái Lieberman là ứng viên phó tổng thống trong liên danh.

Trong kỳ bầu cử sắp tới này, ở thời điểm hiện nay liệu có thể đoán ai thắng ai thua hay không? Qua cuộc tranh cử của các ứng viên đảng Cộng hoà, với những quan điểm đối nghịch gay cấn nhưng hấp dẫn, liệu truyền thông có khai thác để tạo sự hứng thú bỏ phiếu nơi quần chúng Cộng hoà, đồng thời khiến quần chúng Dân chủ thờ ơ, ngoài số đă bỏ đi v́ thất vọng, để làm ông Obama thất cử hay không? Dám lắm, và có thể lắm, bằng kỹ thuật tinh vi như chúng ta đă biết. Và đă có những tin tức, dựa theo những cái gọi là “thăm ḍ” mà người ta biết rằng là phụ thuộc vào cách đặt câu hỏi, cho thấy rằng số người đi bỏ phiếu đă giảm đi, ở cả hai đảng Dân chủ cũng như Cộng hoà. Như trong bài viết nhan đề “Cử tri bỏ đảng Cộng hoà, Dân chủ hàng loạt”, kư giả Richard Wolf báo USA Today cho biết rằng trên 2.5 triệu cử tri đă bỏ hai đảng Cộng hoà và Dân chủ, trong khi số người độc lập gia tăng, có nghiă rằng không hài ḷng với cả hai đảng. Theo thống kê đưa ra trong bài viết, trong tổng số 28 tiểu bang mà cử tri ghi danh đi bầu theo đảng đảng Dân chủ giảm 25, đảng Cộng hoà giảm 21, thành phần độc lập gia tăng 18. Kư giả Wolf lấy nhận xét của một nhân vật phụ trách bầu cử tiểu bang để giải thích hiện tượng này, là “khi mà cả hai phiá tả cũng như hữu đều nói những lời chát chúa chói tai th́ cử tri không sẵn sàng nhận ḿnh là thuộc đảng này hay đảng kia”. Ông này thêm “Khi mà cả hai bên đều gọi nhau là chó dữ th́ dân chúng cũng tin cả hai bên đều là chó dữ”. Lời của nhân vật người Mỹ này t́nh cờ không khác ǵ lời ông Cao bá Quát tâu với vua sau khi được lệnh điều tra về hai vị đại thần căi nhau. Đó là “Bỉ viết cẩu, thử viết cẩu, bỉ thử tương cẩu, thần kiến thế nguy thần tẩu” Ông này nói chó, ông kia nói cḥ, cả hai đều chó, kẻ hạ thần thấy nguy liền chạy”.

Một khi đă thấy được kỹ thuật mà truyền thống xử dụng để hướng dẫn quần chúng như thế, th́ có thể đoán ai thắng ai thua ngay bây giờ, sau khi thẩm định các ừng cử viên Cộng hoà trong cuộc tranh cử ṿng đầu gay cấn diễn ra.

BS Trần Xuân Ninh
Ngày 7 tháng 2 năm 2012