Hồi tôi c̣n đi học, khi tan trường về đôi khi có vài chàng lính đi theo sau lưng. Có một chàng trông cũng hiền lành, nho nhă, đóng quân ở Dục Mỹ. Chàng làm quen với em trai tôi. Mỗi lần xuống phố, chàng nhờ thằng em trao cho tôi một bản nhạc. Và cũng bởi những bản nhạc này mà chàng không c̣n cơ hội làm quen với tôi. Những bản nhạc chàng tặng nói cho tôi biết chàng mê nhạc Bolero! Và chàng không hề biết rằng cô học tṛ nhỏ rất không thích ḍng nhạc này.
Cuộc đời của mỗi người đều có nhiều khúc quanh. Những năm đi học, tôi không quan tâm đến Lính, đến tâm trạng của những “Kẻ Ở Miền Xa”, của mấy người đàn ông:
“Quán nửa khuya đèn mờ theo hơi khói
Trút tâm tư vào đêm vắng canh dài.” (1).
Thời gian ấy, tôi say mê đọc Camus, Saint Ex, Yukio Mishima, Tagore, Gibran… Chữ nghĩa cuốn tôi vào một thế giới cách biệt, xa rời hiện t́nh của đất nước. Ngoài nhạc Pháp, Tôi chỉ thích nghe Thái Thanh, Lệ Thu mà hai ca sĩ này không hát nhạc Bolero.
Anh Lính ấy bây giờ ở đâu rồi? Có thể anh đă tử trận, có thể anh sống sót như một thương binh, có thể anh đă chết già ở một nơi xa xôi nào đó không phải là Việt Nam. Nhưng tôi biết từng có lúc, anh đă một ḿnh đếm bước trên đường khuya và lẩm nhẩm hát:
“Thôi nhắc nhở để mà chi
Quay về xưa làm ǵ
Giờ hai lối mộng hai hướng đi
Niềm ưu tư tôi đếm
Từng bước trên phố nhỏ đau gót mềm.
Sao rụng nửa đường đêm.” (2)
Cuộc bể dâu 1975 như một trận động đất kinh hoàng đă đưa Miền Nam vào cảnh sụp đổ, tan hoang, chia ĺa, nghi kỵ. Chúng tôi bị phá sản. Chúng tôi sống như người mộng du.
Tất cả người dân miền Nam như sống trong một nhà tù bao la. Những người tù ấy, mỗi năm được mua 4 m vải thô để may quần áo, mỗi ngày phải ăn cơm độn bo bo để ra đồng theo tiếng kẻng, muốn đi đâu phải có giấy phép.
Âm nhạc, sách báo trước 1975 đều bị cấm phổ biến. Chúng tôi chỉ được nghe nhạc, nghe tin tức từ chiếc loa phường. Đầu óc trống rỗng, chúng tôi đă già đi , biến thành những cây khô vô tri và không hề biết chuyện ǵ đă xảy ra bên ngoài nước Việt.
Một hôm có một xe bán kẹo kéo đậu ở góc phố. Xưa bán thuốc dạo phải “Sơn Đông Măi Vơ.” Nay bán kẹo kéo th́ phải hát nhạc Bolero. Từ đó ngọn lửa Bolero bùng phát trở lại.
Thật ngạc nhiên khi người dân miền Bắc mấy mươi năm ch́m đắm trong Chủ Nghĩa Cộng Sản lại vô cùng say mê những ca khúc viết theo điệu Bolero do các nhạc sĩ miền Nam sáng tác trước 1975!
Có phải tiếng ḷng chân thật th́ dễ ở lại với ḷng người? Và có phải v́ người ta đă quá chán ngán phải nghe những câu ca là những lời giả trá?
Khi Việt Nam bắt đầu thực hiện nền kinh tế gọi là Thị Trường Định Hướng Xă Hội Chủ Nghĩa, mọi người đều cảm thấy bất ổn với cái đuôi “Định Hướng”. Kinh tế th́ chưa ra sao nhưng thị trường âm nhạc thật nhạy bén khi rầm rộ mang về sân khấu, màn h́nh những Chế Linh, Phương Dung, Giao Linh, Hương Lan, Trường Vũ… bất chấp họ đă trở thành ông nội, bà ngoại, bất chấp cả “Định Hướng Xă Hội Chủ Nghĩa”.
Những cánh chim rời xa quê nhà hơn 30 năm đă quay về trên đôi cánh mỏi mệt. Nhưng không sao, khán giả vẫn nồng nhiệt chào đón họ, khao khát được nghe lại giọng ca gợi nhớ một thời dĩ văng trong điệu Bolero pha phách giữa điệu nhạc bập bùng của Nam Mỹ với điệu xàng xê mang tính tự sự đặc trưng của miền sông nước.
Và tôi cũng bắt đầu cảm mến cuộc quay về ngoạn mục của ḍng nhạc Bolero. Bolero đă chứng minh rằng nền văn hóa chơn chất có ǵ nói nấy của miền Nam không chết mà đang trổi dậy một cách âm thầm, lặng lẽ.
Nghe và download nhữngi bài Bolero tại :TUYỂN TẬP BOLERO @ Vườn CVA
T́m nghe qua internet những ca khúc của Trúc Phương, tôi tự trách ḿnh trước đây đă bỏ qua giọng ca Thanh Thúy. Thật là một ca sĩ kỳ lạ khi bà có thể hát “Giọt Mưa Thu”, “Đêm Tàn Bến Ngự” một cách chững chạc khi c̣n rất trẻ rồi bước qua “Phố Buồn” theo điệu Tango nhịp nhàng thanh thoát và tiếng hát của bà cũng là con thuyền chở nổi những ca khúc Bolero trầm uất của Trúc Phương.
Nghe và download những bản bolero qua "giọng hát Liêu Trai" Thanh Thuư từ Thanh Thuư,Tiếng hát khói sương.
Không ai qua được Thái Thanh trong các ca khúc của Phạm Duy nhưng tôi tin rằng bà đă phải chịu thua và nhường “Ngày Em Hai Mươi Tuổi” cho Thanh Thúy.
Ḍng nhạc Bolero đă cho tôi sống lại cuộc sống tội nghiệp của một lớp người trẻ hoang mang và cô đơn trong thời chiến.
“Nhiều đêm trong giấc mộng mồ hôi kêu tên em
Kêu chỉ một tên.” (3)
Tôi cũng nhớ đến chàng lính trẻ tặng nhạc Bolero cho tôi năm nào. Hồi đó, chàng khoảng bằng tuổi con trai út của tôi hiện giờ nhưng chàng đă phải sống qua một tuổi trẻ đầy gian truân nghiệt ngă:
“Mây mù che núi cao
Rừng sương che lối vào
Đồng ruộng mênh mông nước
Đêm đêm nằm đường ngăn bước thù
Áo nhà binh thương lính, lính thương quê.
…
Gio Linh khói bom đạn về làm rừng cây thôi xanh lá.
Pleime gió mưa mùa.
Tây Ninh nắng nung người mà trận địa th́ loang máu tươi.” (4)
Nếu chàng đă chết, xin thắp chàng nén hương ḷng, nếu chàng c̣n sống, mong chàng cứ hăy vui cùng Bolero.
Huyền Chiêu
Tháng giêng 2017
____________________ ______________
(1) Quán Nửa Khuya – Tuấn Khanh – Hoài Linh
(2) Hai Lối Mộng – Trúc Phương
(3) Bông Cỏ May – Trúc Phương
(4) Trên Bốn Vùng Chiến Thuật – Trúc Phương
Reply With Quote
Bookmarks