Giấc mộng dài
Tôi vừa về đến nhà là bố tôi hỏi ngay:
-Thủ tục đă xong chưa con?
-Xong cả rồi bố ạ, bên ấy ông Mấn chỉ đợi phỏng vấn thôi.
Ông Mấn là chú của bố tôi, người mà tôi phải gọi bằng ông trẻ. Ông đang sống ở miền Bắc Việt Nam, và bố tôi đang làm thủ tục bảo lănh ông sang Mỹ theo diện du lịch.
Sau năm 1975, bố tôi phải đi “Học tập cải tạo” ṛng ră 8 năm trời. Ra tù, về nhà bố tôi sống khép kín cho qua ngày, vả lại, một người sĩ quan chế độ cũ đi tù về, chẳng có cơ hội nào để vươn lên.
Cho tới khi có chương tŕnh HO, cho những người tù cải tạo được định cư tại Mỹ, thế là cả nhà tôi đi Mỹ.
Cuộc sống mới nơi xứ người đă phục hồi con người thật của bố tôi, bố mẹ đi làm, nuôi chúng tôi ăn học, cuộc sống dần dần ổn định mọi bề.
Năm 2000 bố mẹ và tôi lần đầu tiên về thăm quê hương, hay nói cho đúng hơn là về miền Bắc để t́m lại người thân. Bố đă gặp lại người mà bố muốn gặp, đó là ông Mấn, ông vẫn c̣n đang sống ngay tại làng quê cũ.
Kư ức tuổi thơ của bố vẫn c̣n những kỷ niệm đẹp với ông chú, thuở c̣n trai trẻ, chú Mấn đă bỏ làng, đi buôn bán phương xa, từ buôn bè trên sông đến buôn hàng chuyến đủ loại thượng vàng hạ cám, miễn là được giang hồ tứ xứ.
Đi xa như thế, mỗi lần trở về làng, dù lời lăi hay không, chú Mấn đều mang quà về, bố tôi là cháu ruột, cũng được nếm đủ loại quà bánh của chú, ngon như bánh cốm, bánh xu xê, bánh đậu xanh, bánh khảo của Hải Dương, hay tầm thường th́ có những cục kẹo lạc, kẹo vừng hay kẹo ú ngọt ngào mà trẻ con nào cũng ưa thích !
Bố nh́n ông chú bằng ánh mắt kính phục và ngưỡng mộ. Đôi chân chú khoẻ, đi hoài mà không biết mỏi, không chịu quay về làng quê ở hẳn như gia đ́nh mong.
Ngoài quà bánh, chú Mấn c̣n có nhiều câu chuyện kể cho lũ cháu tre, làm chúng mê mẩn.
Bố tôi thích nhất những câu chuyện chú Mấn đi buôn bè, thả gỗ từ thượng nguồn xuôi về hạ nguồn, có khi gặp nước lũ, bè trôi, những người buôn bè phải chống trả với phong ba băo táp. Đến nỗi bố đă từng mơ, lớn lên sẽ đi giang hồ như chú.
Chú Mấn rất hào phóng, nhiều lúc chú đă dúi tiền cho bố tôi, bảo tao cho mày, cất đi mà tiêu, đừng cho bố mẹ biết. Những đồng tiền ngày đó đối với bố tôi lớn biết bao.
Chúng tôi đến nhà con gái ông Mấn, họ bảo ông đang ở căn lều ngoài nghĩa địa, ông thích ở riêng, khỏi phiền con cháu, mà nhà họ cũng chẳng phải là một căn nhà để ông có chỗ chen chân.
Đứa cháu ngoại của ông dẫn chúng tôi đến căn lều, cô hơn 20 tuổi mà tŕnh độ, kiến thức của cô vẫn ngô nghê như một đứa trẻ bậc Tiểu học, làm như từ hồi cha sinh mẹ đẻ đến giờ, cô chỉ từ làng quê này đi kinh tế mới Lào Cai, và trở lại làng, nên chẳng biết ǵ hơn ngoài núi rừng và đồng ruộng
Huyền thoại về “chú Mấn” cũng làm tôi thích thú và khao khát được gặp ông bằng xương bằng thịt.
Bây giờ “chú Mấn” là một ông già 73 tuổi. Ông to cao như cây cổ thụ, nước da nâu sẫm của người nông dân cả ngày phơi mặt ngoài đồng. Ông Mấn dựng một túp lều nhỏ ngay tại nghĩa địa, sống một ḿnh, ngoài giờ làm vườn, làm ruộng, ông về lều thảnh thơi ngồi uống rượu như một kẻ nhàn du.
Khi tôi hỏi ông ở một ḿnh nơi đây ông có sợ ma không?
Th́ ông cười bảo ma sợ ông chứ ông sợ ǵ nó!
Ông có một đứa con gái, hai vợ chồng nó nghèo xơ xác, căn nhà ọp ẹp dựng ở ven đê, mùa mưa con đường đê dấy lên bùn śnh như bột nhăo, đặt chân xuống bùn, giở lên để đi bước nữa thật là vất vả. Vợ chồng chị đă từng đi kinh tế mới ở Lào Cai, chẳng sống nổi lại kéo nhau về làng cũ với căn bệnh sốt rét, nay ốm mai đau, tiền bạc không có, ruộng vườn trắng tay, đành phải ra đê mà ở.
Sau này cũng đơn lên đơn xuống các cấp xă, huyện, mới xin được một mẩu đất ruộng xấu nhất cuối làng, để cày cấy lấy hạt gạo, tuy không đủ no nhưng có c̣n hơn không.
Vợ chồng chị đều ốm yếu, con thơ nhếch nhác, nên ông Mấn đă phải xông pha, mang hết lực tàn ra, đổ mồ hôi trên ruộng vườn để phụ giúp con cháu.
Khác với ḷng mong ước và sự tưởng tượng của tôi. Ông Mấn không hề vồ vập với bố tôi, thằng cháu nhỏ năm xưa ông từng cho quà và cho tiền.
Ông nh́n chúng tôi bằng ánh mắt không thiện cảm, ánh mắt ấy dường như nói rằng, lũ chúng tôi đă chạy theo “Mỹ Nguỵ”.
Suốt câu chuyện, hănh diện khoe đất nước Việt Nam sau cuộc chiến thắng vinh quang 1975, đă đổi mới và tiến lên. Cụ thể là ngôi làng này, con đường làng bụi đất và gồ ghề khi xưa nay đă được tráng nhựa, nhiều nhà gạch xây lên và có điện thắp sáng, có ti vi, có đài radio, dân không phải nghe tin tức bằng cái loa ở trụ sở ấp nữa...
Dĩ nhiên, không phải cả làng ai cũng khá giả như thế, bằng chứng là nhà con gái ông và ông vẫn chưa có những thứ ấy.
Nhưng ông Mấn vẫn khẳng định như đinh đóng cột, trong tương lai nhà nhà sẽ no ấm hơn, cuộc sống tiện nghi đầy đủ hơn, xă hội chủ nghĩa sẽ đi đến đỉnh cao của thành công và quang vinh.
Chúng tôi được biết ông Mấn đă là đảng viên, đang lănh lương hưu trí, số tiền hưu cho một anh bộ đội quèn chẳng là bao, nhưng nó “xác định” cái giá trị công lao của anh đă đóng góp cho đảng và nhà nước.
Bố tôi và tôi đều thất vọng về “chú Mấn” ngày xưa, bố mẹ đă biếu Ông một số tiền và đặc biệt là một cái áo ấm bằng da mà chính tay bố đă mua cho ông, v́ bố đă biết mùa Đông đất Bắc mưa phùn gió bấc lạnh thế nào!
Tuy ông Mấn có ư chê trách chúng tôi theo “Mỹ Nguỵ”, nhưng ông không chê những món quà của “Mỹ Nguỵ”, ông cẩn thận gấp những đồng đô la bỏ vào túi và mặc thử cái áo ấm to dày với vẻ hài ḷng. Trong khi tôi liếc nh́n quanh căn lều chông chênh, trống toang toác của ông, bốn bề gió lộng giữa băi tha ma, làm sao mà không lạnh!
Mỗi năm sau đó, chúng tôi vẫn gởi tiền về cho ông Mấn, dù bất đồng ư kiến, nhưng chẳng ai nỡ nh́n người thân của ḿnh ở tuổi già gần đất xa trời vẫn loay hoay đánh vật với cuộc sống để kiếm cơm cháo qua ngày như thế !
Cô cháu ngoại của ông Mấn thỉnh thoảng viết thư cho chúng tôi, kể về ông, năm nay ông 79 tuổi rồi, không c̣n khoẻ như hồi chúng tôi về thăm nữa.
Bố tôi ngậm ngùi thương cho ông, và có ư định làm bảo lănh cho ông Mấn sang Mỹ thăm thân nhân, coi như một món quà cho ông. Một con người từng yêu thích ngang dọc một thời, đây là cơ hội có lẽ ông không thể bỏ qua.
Ba tháng sau, ông Mấn của chúng tôi đă đặt chân đến Mỹ. Ông như người từ cung trăng vừa rơi xuống mặt đất, cái phi trường, nơi ông vừa ra khỏi máy bay đă làm ông choáng váng, ông bảo nó to đẹp ông chưa bao giờ tưởng tượng được.
Ông đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác, mỗi ngày ông biết thêm những điều mà ông cho là từ “vô lư” này đến “vô lư” khác.
Ai đời, một người dân nước khác đến như ông, mà chẳng cần phải khai báo, đăng kư tạm trú với chính quyền địa phương ǵ cả!
Ai đời, người già, người tàn tật, dù không sinh đẻ ở Mỹ, dù chưa đi làm ngày nào trên đất Mỹ, chỉ được thân nhân bảo lănh sang đây, cũng được hưởng tiền trợ cấp và bảo hiểm sức khoẻ!
Ông bảo nước Mỹ giàu có quá hoá... ngu !
Chúng nó bảo lănh nhau sang đây, th́ vợ chồng, con cái chúng nó phải nuôi nhau, lo cho nhau, việc ǵ nhà nước phải đứng ra trợ cấp?
Đă thế, tiền trợ cấp hàng tháng được gởi tới tận nhà, không trễ năi, trong khi ở làng quê ông, với đầy đủ giấy tờ trong tay mà phải chầu chực, xin xỏ, có khi vẫn không xong.
Hai tháng ở Mỹ, ông đă lên cân, khoẻ mạnh hẳn ra và vui vẻ thư thái, có lẽ v́ ông được ăn uống đầy đủ, không phải vác cuốc ra đồng mỗi ngày, và nhất là ông đă cảm nhận một đời sống tự do, thoải mái?
Có thể v́ vậy mà ông chưa muốn trở về làng quê, dù đôi lúc ông cũng nhớ con nhớ cháu, ḍng máu giang hồ đang trỗi dậy trong người ông, y như ngày xưa, thời ông trôi dạt đó đây.
Ông Mấn đến Mỹ với chiếc áo ấm to dày ngày xưa bố mẹ tôi đă mang về tặng ông, chắc đây là chiếc áo ông quư lắm và chỉ mặc khi có chuyện “đại sự” nên trông vẫn c̣n tốt. Nhưng bố tôi vẫn bảo ông bỏ đi và dẫn ông đi sắm vài bộ đồ khác ở chợ Wal- Mart.
Ông Mấn tưởng đấy là cửa hàng quần áo sang trọng bậc nhất thế giới mà ông đă hân hạnh được vào, dù bố tôi đă nói đây là cửa tiệm b́nh dân, nhưng ông nào tin, cứ cho là bố tôi khiêm nhường hay nói đùa.Ba tháng du lịch của ông Mấn trôi qua, tới ngày ông phải trở về Việt Nam. Chúng tôi sắm cho ông hai va li đầy ắp những quần áo và quà cáp.
Cả nhà ra phi trường tiễn ông, trước khi đi vào trong cổng, ông đă nắm tay bố tôi, ân cần, thân thiện như “chú Mấn” ngày xưa.
Ông cười nhếch mép:
- Kiếp sau, chú vẫn sẽ là một thằng thích giang hồ, xa xứ. Nhưng chú sẽ bước thẳng tới bất cứ miền nào, vùng đất nào có tự do, dân chủ và no ấm...
Máy bay cất cánh, mang ông Mấn trở về Việt Nam, về ngôi làng quê, nơi có con đường tráng nhựa, có những căn nhà gạch, có ánh điện, có ti vi, có đài và có căn cḥi heo hút bên nghĩa địa..
. Nhưng chắc chắn giấc mộng dài của ông về một đất nước xă hội chủ nghĩa th́ không c̣n nữa.
Nguyễn T. Thanh Dương
Reply With Quote
Bookmarks