
Originally Posted by
Hạ Nhân
Thật không ngờ anh Sơn Hà lại phản ứng một cách quá mạnh bạo về nhận xét của tui về việc dạy lại chữ nho. Vâng, tui dân gốc triết Tây, nhưng triết Đông không có ǵ xa lạ với tui. Rất có thể anh và bạn Hạ Hồng Kỳ không biết ǵ về triết Tây nên anh cho rằng tui không biết ǵ về triết Đông. Thực ra, một phần trong triết Tây là triết Đông, cụ thể là môn đạo dức học (religious studies) và siêu h́nh học (metaphysics) mà nhiều người gọi là khoa học huyền bí. Triết Tây cũng dạy tất cả những ǵ mà triết Đông dạy ở các trường đại học quốc gia VNCH, trong đó có việc t́m hiểu, nghiên cứu và khám phá mọi sự vật có liên quan đến con người trong trời đất và vũ trụ, kể cả những hiện tượng vô h́nh như ma quỷ, Thượng Đế, Ông Trời và các hiện tượng nội tâm như linh hồn, địa ngục, thiên đàng, hạnh phúc và đau khổ, vv... Ḍng họ nội ngoại của tui ở vùng Nam kỳ lục tỉnh gốm có nhiều nhà nho nên tôi không xa lạ ǵ với nho học. Ở phía Tây, hương giáo Nên là ông ngoại của tui và hội đồng Lượm là ông chú của tui. Ở phía Đông, hội đồng Trạch và hương giáo Mậu là em của bà nội tui. Hiện nay, một ông cậu bên nội của tui vẫn c̣n cất giữ những thứ lỉnh khỉnh như chén bát cẩn vàng, đủa ăn làm bằng ngà voi và cái ấn (seal) của vua Minh Mạng. Nói như vậy để anh đừng nghĩ rằng tui thuộc loại nho chùm (có nhiều người c̣n gọi tui là công tử Bạc Liêu [dzỗm) nữa đó). Nhưng do được thụ hưởng một nền nho học dồi dào từ hai bên nội ngoại, nên tôi có dịp so sánh hai nền triết học Đông Tây để vạch ra hướng đi cho cuộc đời ḿnh ở lúc thiếu thời.
Nếu nói rằng quyển Chữ Thời của cha Kim Định (tui là con cái của Thiên Chúa) chỉ dầy không tới 160 trang khổ A4 th́ cũng đúng, nhưng đây chỉ là dạng downloadable mà thôi. Tôi cũng đang có quyển này! Nhưng nếu cho rằng quyển Chữ Thời mà cha Kim Định soạn thảo và dùng để dạy triết Đông tại Đại Học Vạn Hạnh không có đến hơn 1400 trang th́ hoàn toàn sai! Trước khi bỏ nước ra đi, tui nghiền ngẫm hai cuốn Chữ Thời và Triết Học Đông Phương mỗi ngày nên tui biết chắc là tui đă nói không sai một tí nào về hai quyển sách này. Thí dụ, trong quyển Triết Học Đông Phương, triết lư nhân sinh của Khổng Tử dạy:
Thủy hỏa hữu khí vô nhi sinh
Thảo mộc hữu sinh vô nhi tri
Cầm thú hữu tri vô nhi nghĩa
Nhân loại hữu khí hữu sinh hữu tri hữu nghĩa
Tui nói vậy để cho anh thấy rằng tui có học triết Đông và v́ thế đă nh́n thấy cái dở của nó! Theo nho học, đức tính căn bản của mọi nho sinh là sự khiêm nhường và tinh thần khách quan, chứ không "nộ sân si" hay "tam bành lục tặc" như phường tiểu nhân thất học, chứ không phải là tư cách của một đại trượng phu quân tử. Điều này cho thấy anh là một người không có óc cầu tiến và tinh thần khách quan để nâng cao sự hiểu biết và mở rộng cái thế giới quan của ḿnh. Anh phải hiểu rằng, nếu không có óc cầu tiến và tinh thần khách quan, th́ ḿnh không thể nh́n thấy cái dở, cái dốt, cái ngu, cái tội lỗi và cái sai trái của ḿnh. Mà nếu không thấy những cái xấu của ḿnh th́ ḿnh không thể tự sửa sai để thăng tiến cuộc đời ḿnh, để trở thành một người hữu dụng cho gia đ́nh ḿnh và cho xă hội chung quanh!
Tui nói ít nhưng xin anh hiểu nhiều. Tui cũng không có ư "lên lớp" anh đâu, v́ rất có thể anh đáng tuổi ông cha của tui (tui tóc chưa bạc). Hơn thế nữa, anh phải hiểu rằng việc thay thế nho học bằng chữ quốc ngữ Việt Nam (Vietnamese) là một sự cần thiết trong văn học và văn hóa dân tộc, giống như thay đổi chế độ man rợ CSVN bằng một thể chế dân chủ tự do vậy! Nếu anh cứ khăng khăng bám lấy những giá trị tinh thần cũ kỹ của ḿnh th́ chắc chắn anh sẽ bị bỏ lại phía sau, một h́nh thức bị xă hội đào thải! Hăy mở rộng tâm hồn ḿnh để tiếp thu những tinh hoa của nhân loại trong thời đại hiện nay, chứ đừng tiếp tục khép kín tâm hồn ḿnh như vậy, anh ạ! Nếu là một giáo dân Công Giáo, xin anh hăy cầu xin với Thiên Chúa cho lại anh đức thông minh (...t of intelligence) và đức hiểu biết (...t of knowledge) mà Người đă lấy lại khi anh bắt đầu khôn lớn.
Hạ Nhân
Bookmarks