Originally Posted by
nguyễn mạnh Quốc
... cổ nhân nói;.. đói ngày giỗ cha.. no ba ngày Tết. Tết cũng đă qua.. ngoài trời mây vẫn xám ngắt, những làn mưa bụi; mưa xuân, vừa đủ để đọng thành giọt thấm manh áo rách và cơn gió lạnh từng hồi thổi về hú gọi nơi đầu hồi.. co ro trong cái áo tơi lá, đầu đội nón mê... vẫn con trâu đi trước, cái cầy theo sau... brrr... vắt... vắt ra hiệu lệnh cho trâu gắng sức cày cho xâu luống.. bữa cho nhăo thành bùn.. để rồi tay trái cắp thúng ngang eo., tay phải vốc từng nắm lúa mọc mầm.. vung lên.. vung lên trải đầy mặt ruộng.. gieo mạ là thế đó. Nông dân đă bắt đầu vào vụ; lúa chiêm..
Tuổi già khó ngủ, hay thức giấc sớm, tuy là miền tuyết băng giá lạnh, nhưng sưởi đầy đủ, vẫn ấm ḷng kẻ tha hương. Đẩy cửa ra ngoài patio.. trời vẫn tối đen.. le lói xa xa.. ánh đèn thành phố, không gian thật tĩnh lặng, thời gian.. mặt tṛi vẫn ở sau đồi thông, tiếng thông reo ngày mùa hạ nay là tiếng th́ thầm của gió vờn mặt kiếng tường ngăn.. trí óc thật minh mẫn, êm đềm chẳng c̣n lo nghĩ ǵ, vấn vương chỉ c̣n là chút t́nh tự quê hương, quê của tôi.. và cứ thế dĩ văng t́m về, biết bao là kỷ niệm của một thời xa vắng... an tâm, định nghiệp... để ra khỏi ṿng u mê, tục luỵ.. để c̣n lại cái phong hoá một thời của một dân tộc "lúa nước"... ngày đó ;
thang Giêng là tháng ăn chơi..
tháng hai cờ bạc...tháng ba hội hè.... ...
nói đến ăn chơi th́ cụ Tú Xương cũng đă có viết ra ;
một trà, một rượu,.. một đàn bà !!.....
Trà hay là "CHÈ " của người miền Bắc gọi vậy ?.. thế c̣n của người bỏ quê hương ra đi, họ uống ǵ ?? cà phê hay coffee.??
B́nh thường dân giả, nước chè thường là chè rời thứ phẩm, bỏ chè vào b́nh tích, châm nước sôi.. để b́nh tích vào trong ấm giỏ để ủ cho nóng.. và được dùng cả ngày. C̣n như các nhà quyền quí, giàu có.. các cụ ông thường có thú uống chè sớm ban mai, lúc hửng đông. Chè này là loại thượng phẩm, có hương vị, thời đó có hai nhà chuyên chế biến chè tàu,(sản phẩm trà mộc là của Phú xuân . Thái nguyên); một là Chính thái, sau đến Ninh thái.. chè phải nhỏ cánh, móc câu, tước thiệt, không sao tẩm, mộc mạc, nuóc chè phải hanh xanh chứ không được đỏ quạch. Sau này để phục vụ các đám cưới hỏi th́ chè được ướp sen hay sói.. nhài.. c̣n chè mạn Hà giang lại khác, mạn Hà giang chỉ ướp hương sen thôi, vị của chè mạn, đậm ngọt ngào, quyến rũ người uống, v́ thế có câu ;... uống trà mạn hảo xem nôm Thuư kiều !!
Uống chè ban mai là cả một điệu nghệ, trang trọng mà ấm cúng cao thượng đậm sắc văn hoá. Trước hết xin kể đến bộ đồ để pha chè.
Bộ khay chè này gồm có một ấm để hăm chè, một chén tống to cỡ quả cam, bốn cái chén quân to hơn ngón tay cái chút đỉnh, một chiếc bát loe để đựng nước sôi giữ nhiệt trong lúc hăm chè. Và không thiếu chiếc hoả ḷ than tàu bé nhỏ, chút than tàu (than củi). Bộ đồ chè thường là gốm đất đỏ gan gà, thử ấm phải nổi đều không nghiêng lệch. Nước dùng pha chè thường là nước mưa (thiên thuỷ) đôi khi nước giếng..
Chiếc ấm bằng đồng đỏ mắt cua đựng nước được đặt lên trên ḷ than hồng toả sức nóng đủ làm ấm người ngồi gần, mọi thứ đă sẵn sàng nước cũng vừa sôi đến, những gịng nước đầu tiên được đổ vào ấm.. vào các chén để trong tô để tráng cho sạch... cẩn thận nghiêng ấm pha cho ráo nước,, sắp đặt chén tống chén quân vào vị trí trên khay (kỷ trà).. mở chai chè đong lượng chè bỏ vào ấm... rót nước sôi cho đến mức .. rồi đặt vào tô hăm giữ nhiệt.. đổ nước sôi chung quang ấm cho sức nóng được bền đủ sức cho chè ngấm.. ít phút sau, nước chè đầu được rót ra chén tống, từ chén tống chiết ra chén quân.. đặt lên chiếc đĩa nhỏ, hai tay nâng mời người đối ẩm...
Co ro trong giá lạnh, mùi chè thơm phảng phất.. để rồi đôi tay đón nhận chung chè sớm... bây giờ.. làn khói trắng mờ dến gần khứu giác hơn.. ấm nóng hơn,,, chầm chậm đưa lên.. hít hà cho sâu,, rồi khẽ nhấp những giọt nước trong xanh hanh vàng kỳ diệu của đất trời... gịng nước nóng thấm miẹng, tràn xuỗng cổ họng.. nhẹ nhàng. ấm áp.. chan chát mà đậm đà hậu vị... thật là sảng khoái vô cùng. Nhấp chung trà, ngồi ngắm thiên nhiên khi b́nh minh ló rạng nơi chân trời, đó là cuộc sống của các bậc lăo thành nho nhă ngày xưa, từ đó cái phong văn bác học được nảy sinh... thơ phú, ghi lai những tang thương dâu bể.. ; phong hoá sắc thái riêng của một dân tộc, ảnh hưởng bởi văn minh, triết học chung cho cả Đông phương, nói như vậy để chúng ta nh́n thấy rằng VN c̣n có nước VỐI, nước TRÀ TƯƠI.. mà các quốc gia lân bang hầu như không quan tâm đến, nhất là nước trà tươi... v́ vậy mà chúng ta , đa phần uống trà và nghiện trà.
Cũng như ĂN TRẦU..miếng trầu là đầu câu truyện quí bà th́ sáng ngày ra cũng nhai trầu bỏm bẻm.. lá trầu không màu vàng nhạt hơi xanh, vị cay nồng mà ấm, được rửa sạch, xép đôi, dọc xuôi cạnh lá làm cánh phượng, quết chút vôi hồng, cuộn tṛn lại, tới gần cuống lá, châm một lỗ nhỏ để gài cuống lá giữ cho miếng trầu tṛn như điếu thuốc lá, hai bên mép lá, v́ không bị cuộn lại nên bung ra như hai cái cánh, quả cau tươi lột dở dang vỏ xanh, rồi bổ làm bốn, miếng vỏ đỏ au.. để đệm vị ngọt.. một miếng trầu, một miếng cau, một miến vỏ được đưa vào miệng rồi nhai cho dập.. có bà thich vị cay hơn... thêm một bi thuốc lào.. và cứ thế nhai.. nghiền nát dưới hai hàm răng, nước bọt hoà trộn thêm.. bây giờ nước cốt trầu đă chuyển màu đỏ tươi ngả màu cam.. được quí bà nhổ ra vào cái ống phóng bằng đồng thau để đổ đi.. cũng say lăm, say như hút thuốc lào sớm mai mà hăm bằng nước chè tươi vậy...... c̣n tiếp.....
Bookmarks