KINH TẾ MỸ TỪ TỔNG THỐNG OBAMA ĐẾN TỔNG THỐNG DONALD TRUMP (TRỌNG ĐẠT)
Tháng 2 27, 2020
P2
TT Bush con
Người Mỹ bất măn họ cho là Obama mười voi không được bát nước sáo, một nhà kinh tế trong Hội đồng Cố vấn kinh tế của ông Bush cha chỉ trích TT Obama cho là do ông mà kinh tế suy thoái (Recession).
Trong cuộc tranh cử Tổng Thống ngày 6-11-2012, Obama thắng Mitt Romney 206 phiếu, Obama thắng trên 26 tiểu bang so với 24 tiểu bang của Mitt Romney, ông hơn Mitt Romney 5 triệu phiếu phổ thông. Người dân bầu cho ông để hoàn tất chương tŕnh Bảo hiểm y tế (Obamacare) c̣n dở đang.
Cuối tháng 12 năm 2011 Obama cho rút hết quân Mỹ tại Iraq để lấy ḷng dân nhưng hậu quả của nó là quân ISIS từ Syrie qua tấn công Iraq và chiếm 1/3 đất nước này. Cuộc chiến chống ISISlà cái giá phải trả v́ rút quân, Obama cho oanh tạc mạnh và đưa thêm quân, bị dân chống đối, họ xếp ông vào hàng những Tổng Thống tồi tệ nhất nước Mỹ, đồng cân đồng hạng với ông Bush con.
Cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ 2014 khiến Cộng Ḥa thắng lớn: 9 ghế Thượng Viện thành 54 (đa số, 54%), Dân Chủ mất 9 ghế c̣n 44 ghế (thiểu số)
Tại Hạ Viện Cộng Ḥa thêm 13 ghế thành 247 ghế (đa số, 56%), Dân Chủ mất 13 ghế chỉ c̣n 188 (thiểu số).
Cộng Ḥa chiếm đa số Lưỡng Viện Quốc Hội và đa số Thống Đốc các Tiểu bang tỷ lệ 34/22. Như thế số phận của Dân Chủ trong cuộc bầu cử Tổng Thống năm 2016 đă được quyết định rồi, gió đă đổi chiều, người dân muốn đưa đảng khác lên thay.
Donald Trump
Thời Donald Trump
Trong cuộc tranh cử năm 2016 TT Obama ủng hộ và giúp ứng cử viên Dân Chủ Hillary Clinton triệt để, ông tin rằng với uy tín sẵn có sẽ giúp bà thắng cử. Báo chí thiên tả nói Obama có uy tín không thua ǵ TT Reagan!! Với bản tinh nhẹ dạ ông tin là đúng. Năm 2008 người dân quá chán Cộng Ḥa và bây giờ 2016 người ta chán ngấy Dân Chủ.
Người dân thường bầu cho mỗi đảng làm hai nhiệm kỳ, từ thời TT Eisenhower 1953 tới nay chỉ có một trường hợp duy nhất Cộng Ḥa làm ba nhiệm kỳ: TT Reagan (1981-1989) và Phó TT Bush cha (CH) thêm một nhiệm kỳ (1990-1993), và Dân Chủ làm một nhiệm kỳ TT Carter (1977-1981) c̣n lại mỗi đảng chia nhau làm hai nhiệm kỳ. Một sự thật phũ phàng là Dân Chủ năm 2016 không thể làm ba nhiệm kỳ.
Cuối năm 2008 Dân Chủ hân hoan ăn mừng chiến thắng vĩ đại, vừa lấy lại Hành Pháp, nắm ưu thế Lưỡng Viện Quốc Hội và chiếm đa số Thống Đốc các Tiểu bang và bây giờ gió đă đổi chiều, nay đến lượt Cộng Ḥa đại thắng. Họ làm chủ Ṭa Bạch Ốc và kiểm soát điện Capitole ....
Trước đây năm 2008 Cộng Ḥa tan như xác pháo trước sự phẫn nộ của người dân nay Dân Chủ lại tả tơi như cánh hoa trước gió. Trump được 304 phiếu Cử tri đoàn, Clinton227, Hiến Pháp qui định ai đủ 270 phiếu Cử tri đoàn được làm TT. Clintonhơn Trump gần 3 triệu phiếu Phổ thông nhưng vứt vào thùng rác v́ không được tính tới.
Donald Trump nhậm chức đầu năm 2017 với chính sách kinh tế gồm những điểm chính, xin tóm lược như sau (8):
- Tax cut và Jobs act, giảm thuế cho hăng xưởng và gia đ́nh
- Bảo vệ ngoại thương.
- Giảm di dân.
- Cải cách Thuế vụ.
- Băi bỏ qui chế Ngân hàng.
- Tăng thuế hàng nhập cảng để bảo vệ hàng nội.
Những ư kiến không tán thành chính sách Kinh tế của TT Trump gồm:
Nhiều người chê chính sách Trump giảm thuế đưa tới deficit thiếu hụt. TT Trump chủ trương trong 3 năm 2017-2019 sẽ làm cho kinh tế tăng trưởng mạnh bằng giảm thuế cho các công ty, hăng xưởng và nhân dân để tăng chi tiêu và nhiều việc làm (to spur spending and employment). Nó mang lại nhiều việc làm nhưng cũng làm tăng thiếu hụt ngân sách deficits và chi tiêu. Họ cũng nói kinh tế của TT Trump tăng mạnh là nhờ TT Obama để lại (The positive economic situation he inherited from President Obama accelerated), nay kinh tế tiến tới full employment, đời sống cao hơn trước.
Họ nói chính sách của TT Trump khiến số người không có bảo hiểm tăng lên và giảm thuế gây bất công lợi tức trong xă hội.
Tôi xin nói về tăng trưởng kinh tế (Growth) dưới thời TT Trump: (9)
Đầu năm 2017 tỷ lệ tăng trưởng 2.3 giữa năm 2017 tỷ lệ 2.2 và 3.2, đầu năm 2018 tỷ lệ 3.5 và 2.5, giữa năm 2018 tỷ lệ 3.5 và 2.9, đầu năm 2019 tỷ lệ 1.1 và 3.1, giữa năm 2019 tỷ lệ 2 và 2.1, đầu năm 2020 tỷ lệ 2.1. Tỷ lệ tăng trưởng chưa bao giờ bị âm và vài lần trên 3 chấm.
Tỷ lệ thất nghiệp năm 2017 từ 4.7 xuống c̣n 4.1, năm 2018 từ 4.1 xuống 3.9, năm 2019 từ 4 chấm xuống 3.5, năm 2020 xuống 3.6. Người ta thường nói tỷ lệ thất nghiệp thời TT Trump thấp nhất từ 50 năm qua v́ cách đây 50 năm: từ tháng 4-1968 tới tháng 8-1969 tỷ lệ thất nghiệp là 3.5 và 3.4 (coi unemployment rate).
Xin nói về deficits (thâm thủng ngân sách) qua các đời TT Bush con, Obama và Trump như sau (10):
TT Bush trong năm 2008 đă thiếu hụt ngân sách 458 triệu, ông nói trong 7 năm tại chức bị thiếu hụt ngân sách 2,134 tỷ (tức $2,134 trillion).
Chính phủ Obama riêng trong những năm 2009, 2011 và 2010 đă thâm thủng ngân sách:
1,413 tỷ, 1,300 tỷ, và 1,290 tỷ. Trong 8 năm tại chức của TT Obama tổng cộng deficits là 7,270 tỷ, (tức 7 ngàn 270 tỷ, gấp 3 lần rưỡi Bush con). Tính trung b́nh một năm tại chức của ông là 909 tỷ.
TT Trump tiếp tục thâm thủng ngân sách năm 2017 là 665 tỷ 4, năm 2018 thâm thủng 779.1 tỷ, thâm thủng thời TT Trump có khuynh hướng gia tăng, năm 2019 được ước lượng khoảng 1 ngàn tỷ (hiện chưa có). Nay trung b́nh một năm của chính phủ Trump thâm thủng là 722 tỷ, vẫn thấp hơn thời Obama 187 tỷ (909-722).
Nay nợ công là 23, 291 tỷ gồm nợ thời Obama (19,570 tỷ) và nợ 3 năm của Trump (3,721 tỷ) cộng lại (xin vào USdebtclock.org). Tính trung b́nh một năm Donald Trump nợ 1,240 tỷ trong khi Obama trung b́nh một năm nợ 2,440 tỷ (19,570 chia cho 8). Tính trung b́nh một năm Obama nợ nhiều gấp 2 Trump.
Vào khoảng đầu năm 2019, một nhà kinh tế gia Mỹ nói TT Trump thừa hưởng sự thịnh vượng từ TT Obama để lại, có phổ biến trên yahoo, từ đó một vài nhà kinh tế VN cũng nói theo. Nay nhiều người nói vậy, trên Wikipedia cũng đă nói thế và ông Obama cũng nhận thành quả của chính ông đă khiến nền kinh tế TT Trump phồn thịnh như ngày nay.
“Trăng khoe trăng tỏ hơn đèn”
Riêng tôi thấy lập luận này không “lô dích” v́ mỗi khi một đảng đối lập lên nhậm chức người ta làm ngược lại đảng cũ, thí dụ năm 2009 Dân Chủ lên thay Cộng Ḥa, TT Obama làm ngược lại hoàn toàn chính sách của TT Bush con về mọi mặt: Ông Tổng thống mới Obama ra qui chế mượn tiền ngân hàng khó hơn để tránh cho thị trường địa ốc sụp đổ đưa tới Recession. Ông Bush con đưa quân sang Iraqnăm 2003, tới năm 2011 TT Obama cho rút quân về.
Năm 2016 khi Cộng Ḥa lên thay Dân Chủ, TT Trump cho đem Jobs về ngược với chính phủ cũ, giảm di dân, nhập cư, tăng thuế hàng nhập cảng... sở dĩ Obama làm ngược lại Bush con và sau này Donald Trump làm ngược lại Obama v́ người dân muốn vậy. Khi cử tri bầu cho một đảng khác lên là họ muốn làm trái với đảng cũ để có một kết quả tốt hơn. Mỗi đảng một chính sách khác nhau không thể truyền lại sự phồn thịnh cho nhau được.
Xin so sánh vài nét giữa hai ông và TT Obama và TT Trump
Tỷ lệ thất nghiệp thời TT Obama cao hơn thời TT Trump nhiều
Tăng trưởng kinh tế thời TT Obama chưa bao giờ đạt tới 3 chấm, khi bàn giao lại cho TT Trump tỷ lệ tăng trưởng chỉ có 1.6, trong khi tỷ lệ thời TT Trump có 4 lần trên 3 chấm.
Thâm thủng ngân sách deficit của TT Obama cao hơn TT Trump 187 tỷ (tính trung b́nh)
Nợ công thời TT Obama sau 8 năm lên tới 19,570 tỷ, cao nhất trong lịch sử Hoa Kỳ, nợ công thời TT Trump trong 3 năm hiện là 3,731 tỷ (23,291-19,570). Trung b́nh một năm Obama nợ 2,446 tỷ, Donald Trump trung b́nh một năm nợ 1,243 tỷ khoảng một nửa của Obama.
Chứng khoán lên rất mạnh, khi TT Trump mới nhậm chức đầu năm 2017 chỉ số Dow Jones là 19,800, sau 3 năm vào tháng 2-2020 lên hơn 29,000. Chỉ số Dow Jones, chỉ số S&P 500 và Nasdaq tăng cao kỷ lục.
Nếu TT Obama đă có khả năng để lại nền kinh tế phồn thịnh cho TT kế tiếp Donald Trump th́ người dân phải bầu cho Dân Chủ năm vào 2016 v́ Obama là Tổng Thống tuyệt vời, có uy tín cao. Nhưng tại sao năm 2016 cử tri lại bầu cho Cộng Ḥa làm chủ Ṭa Bạch Ốc, nắm ưu thế Quốc Hội và giữ đa số Thống Đốc các Tiểu bang như đă nói trên. Ta cứ xem lá phiếu của họ bầu cho Dân Chủ th́ biết, họ quá sợ hăi cái chính sách No Job của ông!! Thế th́ làm sao mà truyền nghề cho ông Donald Trump được?
Các nhà kinh tế gia, chính trị gia giải thích về khiếm hụt ngân sách deficit, nợ công public debt... nhưng giới thợ thuyền cu li cu leo ít học chẳng cần biết những lư thuyết xa vời ấy. Nhờ chính phủ Trump đem Jobs về họ có lương để trả tiền nhà, tiền xe, cho con đi học...thế thôi, họ chiếm đa số và là những người quyết định kết quả cuộc bầu cử. Các nhà lư thuyết gia bàn bạc cho vui thôi, chẳng ảnh hưởng ǵ tới ai cả.
Giữa hai Tổng Thống Obama và Donald Trump có sự khác biệt về cách cư xử, Obama khôn khéo hơn, ông không muốn mất ḷng ai c̣n Donald Trump nói thẳng thừng nên hay bị nhiều người chống đối. Việc đ̣i các nước NATO tăng 2% Ngân sách Quốc pḥng mỗi nước có từ thời Obama nhưng ông ta chỉ nhắc sơ thôi, Donald Trump đ̣i hỏi bằng được nên bị các nước bên trời Âu không ưa là vậy.
Hai vị Tổng Thống này giống nhau ở điểm họ cùng có khẩu hiệu “nổ zăng miểng” và đă thắng cuộc: Obama hứa đao to búa lớn, sẽ thay đổi nước Mỹ, Donald Trump thực tế hơn hứa sẽ đem Jobs về trong khi Hillary Clinton chẳng có lời hứa nào cho ra hồn.
Nay Dân Chủ và Cộng Ḥa đánh phá nhau kịch liệt, người dân Mỹ đứng làm trọng tài, ai làm hay được việc th́ họ bỏ phiếu. Cử tri rất thực tế, họ chỉ nghĩ đến cái lợi trước mắt như cơm áo, gạo tiền, mị dân không c̣n ăn khách và cũng không c̣n chỗ đứng.
Kết luận
Chính sách của TT Trump khác hẳn các vị tiền nhiệm trong nhiều thập niên qua, không ai đoán trước được ông ta sẽ làm ǵ. TT Trump đánh Tầu dữ dội cả về kinh tế lẫn chính trị trong khi các chính phủ trước thích vuốt ve, làm ăn với nước đông dân nhất hành tinh này. Các chính phủ Clinton, Bush con và nhất là Obama đă để cho kinh tế Hoa Lục hưởng nhiều lợi nhuận, gây tệ hại cho kinh tế Mỹ, giới tư bản ham lời nhờ bóc lột khối công nhân rẻ mạt đă lộng hành và khiến cho đất nước mất nhiều công ăn việc làm. Chính sách bảo vệ mậu dịch, cuộc thương chiến (trade war) của Donald Trump đă đóng góp rất nhiều cho sự phục hồi nền kinh tế Mỹ, ít ra là trong lúc này.
Mặc dù bị trong và ngoài nước chống đối nhưng cử tri vẫn bỏ phiếu cho ông, con người ta ai cũng có kẻ thương người ghét, cái ǵ có lợi th́ người ta thương và ngược lại, bất lợi người ta ghét Donald Trump cũng không phải có cây đũa thần, có thể 10 hay trên 10 năm kinh tế Mỹ lại Recession nhưng sau đó nó lên lại, giống như trái banh rơi xuống đất rồi lại nẩy lên hay một thể tháo gia từ trên cao lao xuống hồ bơi, người ấy ch́m một lúc rồi lại nổi lên.
Nay Trung Cộng, nền kinh tế lớn thứ hai trên thế giới đang suy thoái v́ dịch bệnh Virus, stock của họ xuống mạnh trong nhiều tháng qua và gây ảnh hưởng tới nhiều nước trên thế giới, chứng khoán Mỹ cũng xuống theo. Các nước Á châu như Mă Lai, NamHàn, Nhật... cắt giảm nhiều chuyến bay sang Tầu khiến t́nh h́nh kinh tế thế giới xấu đi. Các kinh tế gia ước lượng có sớm lắm cũng phải vài tháng nữa mới hy vọng phục hồi.
Kinh tế Mỹ hiện đang tốt đẹp và nhiều triển vọng, người ta cũng mong cho nó thuận buồm xuôi gió.
Trọng Đạt
Cước chú:
(1) USpresidential election 1992
(3) United Statesbear market of 2007–2009. WikipediaKhủng hoảng tài chính toàn cầu Wikipedia Tiếng việt
(4) USNATIONAL DEBT BY YEAR POLIDIOTIC
(5) Economic policy of the Barack Obama administration
(6) US mid term gubernatorial election 2010 Wikipedia.
(7) Dow Jones - 10 Year Daily Chart
(8) Economic policy of Donald Trump
(9) Trading Economics- United States GDP growth rate
(10) Investopedia.com- These U.S.Presidents Had the Largest Budget Deficits, by Mary Hall, July 18-2019.
Bookmarks