(tiếp theo)
7.15. Tự cho ḿnh nghỉ bệnh
Khi lều chơng đă làm xong, chúng tôi chưa trồng cói ngay được v́ ruộng để lâu nên có nhiều cỏ. Mấy ngày đầu, chúng tôi dàn hàng ngang từng khu ruộng, vơ vét hết cỏ xung quanh bờ cũng như ở dưới ruộng. Công việc này đều phải lội xuống nước, ngập tới đầu gối. Để chống đỉa, tôi phải kiếm một cái quần dài, vải dày để mặc, hai ống quần được cột chặt nơi mắt cá chân bằng một sợi dây vải chắc. Cột bằng dây cao su th́ vô ích v́ khi xuống nước dây cao su sẽ bị dăn ra và đỉa chui vào được. Áo tôi mặc cũng phải dài tay và cột chặt nơi cổ tay. Như vậy là tương đối an toàn rồi. Hai bàn chân không được che đậy nhưng khi lội xuống ruộng th́ sẽ ch́m dưới bùn, đỉa cũng khó cắn. Hai bàn tay trần th́ cũng dễ dàng tránh đỉa v́ di động liên tục, và nếu đỉa có bám vào th́ cũng dễ phát hiện. Thời gian tôi làm cỏ th́ ít nhưng thời gian tôi canh chừng mấy con đỉa th́ nhiều. Được cái là cỏ ở dưới nước, ḿnh có bỏ sót th́ quản giáo cũng khó phát hiện. Có lẽ người nào cũng làm như tôi nhưng chẳng ai nói ra mà thôi.
Trang bị kỹ như vậy cho nên tôi chưa bị đỉa cắn lần nào trong mấy ngày làm cỏ. Tuy nhiên, v́ chân tôi ngâm nước liên tục mấy ngày nên gót chân tôi nứt ra, rất dễ bị chảy máu. Một buổi sáng sớm, gặp phải trời lạnh, gót chân phải của tôi nứt ra lớn hơn. Nh́n xuống chân, tôi thấy rướm máu và bước đi thấy đau hơn mọi khi. Tôi quyết định khai bệnh để xin nghỉ một ngày. Muốn cho chắc được nghỉ, tôi lấy lưỡi dao cạo rạch mạnh một cái ở ngay chỗ nứt, cho nó sâu hơn và rộng hơn, rồi nặn cho máu chảy thêm ra đầy gót chân.
Đội tôi hôm đó có tôi và một người nữa khai bệnh (không nhớ tên). Hai chúng tôi cầm sổ khai bệnh ra sân trại chờ khám. Mỗi buổi sáng, trước giờ đi lao động, tên cán bộ bệnh xá và Bác Sĩ Thịnh ra sân trại khám bệnh cho những người khai bệnh. Tôi thấy anh Nguyễn Văn Diện (đại úy Pháo Binh, đă chết sau khi qua Mỹ, và tôi đă nói về anh trước đây) cũng cầm sổ khai bệnh chờ khám như tôi. Diện được gọi khám trước, khám xong Diện trở về buồng. Đến lượt tôi được gọi lên khám là gần chót. Có lẽ v́ số người nghỉ bệnh hôm nay hơi nhiều nên tên cán bộ bệnh xá không cho tôi nghỉ. Người bạn cùng đội, v́ được khám trước tôi nên được nghỉ. Tôi tức quá, bảo người kia rằng: “Anh đem sổ bệnh về cho anh Thiện, đừng nói ǵ đến tôi, để tôi tính.”
Anh bạn cùng đội mang sổ bệnh về buồng. C̣n tôi th́ đi tới buồng của anh Diện. Tôi không nhớ Diện ở buồng số mấy, mà chỉ biết buồng của Diện nh́n thẳng ra cổng trại. Diện được nghỉ bệnh, tôi cho Diện biết là tôi không được nghỉ nhưng cứ nghỉ bừa đi, đến đâu th́ đến. Hai đứa tụi tôi nằm nói chuyện, dự tính sẽ nấu thêm cơm, ăn với nhau buổi trưa v́ Diện mới được gia đ́nh tiếp tế. Vừa nói chuyện, tôi vừa phải nh́n ra cổng trại xem đội tôi đă ra khỏi cổng chưa. Khi thấy đội tôi đă ra khỏi trại, tôi yên tâm hơn, chắc rằng ḿnh đă nghỉ gỡ được một ngày. Đâu có dè…
Chừng hơn một tiếng sau, anh Đức (thiếu úy Không Quân, về Việt Nam theo tàu Việt Nam Thương Tín, làm ở Ban Văn Hoá của trại) vào buồng Diện. Đức thấy tôi liền nói: “Trời ơi, anh Thái! Anh làm em đi kiếm muốn chết đây. Thằng quản giáo đội anh bắt anh Thiện và em phải đi t́m anh cho bằng được. Thôi anh đi về buồng anh đi, để em đi báo cho anh Thiện biết; anh nhớ về ngay nhé.” Tôi thấy trốn không được rồi. Tôi trở về buồng chờ anh Thiện (đội trưởng). Chừng 15 phút sau, anh Thiện vào, thấy tôi anh nói:
- Ông trốn đâu mà sao hay dữ vậy? Tôi và thằng Đức đi kiếm khắp các buồng đấy.
- Tôi ở buồng của bạn tôi, chứ tôi đâu có trốn ai.
- Thằng quản giáo coi sổ bệnh, thấy ghi là anh không được nghỉ, quân số đi làm thiếu một người, nó biết là anh trốn ở nhà. Nó bảo đội phó dẫn đội đi làm, c̣n tôi phải ở trại t́m anh rồi ra ruộng sau.
- Anh thấy chân tôi nứt nẻ như thế này th́ ra ruộng làm cái ǵ đây?
- Thôi ông cứ ra ngoài đó rồi tính sau.
- Th́ ḿnh đi.
Anh Thiện và tôi cùng nhau ra ruộng. Tới nơi, tôi đứng ở ngoài, c̣n anh Thiện vào lều báo cáo với quản giáo. Anh Thiện trở ra bảo tôi vào “làm việc” với quản giáo, c̣n anh th́ phải ra ruộng làm với đội.
Tôi vào gặp quản giáo (trung úy Công An), Hắn hỏi tôi:
- Tại sao anh bỏ không đi lao động?
- Báo cáo cán bộ, chân tôi như thế này (tôi giơ chân lên) mà bệnh xá không cho tôi nghỉ, tôi ra đây cũng chẳng làm được ǵ, do đó tôi tự ư nghỉ.
- Không được, anh làm như thế là vi phạm nội qui trại. Nếu trên bệnh xá không cho anh nghỉ th́ anh cứ đi làm rồi tôi sẽ bố trí cho anh làm công việc thích hợp, như thế có tốt hơn không?
- Tôi chỉ sợ ra đây, tôi phải lội xuống ruộng th́ gót chân tôi c̣n bị nặng hơn nữa. Nếu tôi biết cán bộ nương tay th́ tôi đâu có trốn làm ǵ. Vậy tôi xin rút kinh nghiệm.
- Được rồi, anh phải rút kinh nghiệm, đừng có tái phạm nữa. Bây giờ tôi bố trí cho anh làm anh nuôi, c̣n anh Vượng sẽ phụ với anh nấu ăn cho đội.
- Vâng, cám ơn cán bộ.
- Anh ra gặp anh Vượng, bắt tay vào việc đi.
- Vâng.
Tôi ra bếp (cách lều quản giáo chừng hai chục mét – 65 ft), Vượng sún thấy tôi, nói nhỏ:
- Đ.M., sáng nay thằng “chèo” (tiếng lóng gọi công an) nó làm dữ. Bây giờ sao rồi?
- Bây giờ ta làm xếp của nhà ngươi chứ sao.
- Ngon dữ ta!
- Ngon chứ sao? Bây giờ tôi phải bắn một phát bazoka (hút thuốc lào bằng điếu cày) cho “phẻ” cái đă, rồi ḿnh nói chuyện sau nghe.
Tôi đă đánh một nước bài liều, không ngờ lại đạt kết quả tốt. Tốt cho tôi mà chẳng ảnh hưởng ǵ tới ai. Trước đây Vượng sún làm bếp một ḿnh, bây giờ có tôi làm bếp th́ Vượng sún vẫn không mất việc. Trái lại, công việc của Vượng sún sẽ nhẹ bớt đi. C̣n tôi th́ hết phải lo lắng về mấy con đỉa ở dưới ruộng cói rồi.
7.16. Đánh lộn
Hút xong điếu thuốc lào, Vượng sún và tôi phân chia công việc nấu nướng. Vượng sún có nhiệm vụ gồng gánh đồ nghề nấu ăn, đi và về; khi ra tới “địa điểm hành lễ” th́ Vượng múc một nồi nước để tôi nấu nước uống cho anh em trong đội; rồi Vượng đem gạo xuống ruộng vo sạch, đổ vào nồi với đầy đủ nước cho tôi nấu cơm. Sau bữa ăn buổi trưa, Vượng phải rửa ráy nồi niêu soong chảo cho sạch sẽ; thế là xong công việc của Vượng. Nhiệm vụ của tôi là nhóm lửa, nấu nước, nấu cơm và chia cơm cho đội.
Mỗi ngày, Vượng chỉ làm một chút là xong bởi v́ nước ăn uống và rửa ráy ở ngay dưới bờ đê. Dọc theo con đê, có những hố sâu do đất bị đào lên đắp đê, có thể coi như những cái ao nhỏ h́nh chữ nhật. Nước ở đây rất trong, có điều là lắm đỉa. Vo gạo mà sơ ư là dễ có mấy chú đỉa lẫn vào gạo để biến nồi cơm thành cơm đỉa.
Vượng làm xong việc là chui vào lều nằm khểnh, hút thuốc lào hoặc đôi khi ngủ. Vượng tỏ ra thích công việc này lắm v́ hợp với bản tính hơi lười của một anh chàng “dài đ̣n” (tiếng lóng để chỉ người có chiều cao, lưng dài) – Dài lưng tốn vải, ăn no lại nằm, các cụ ta thường nói vậy. Bù lại, Vượng có cái miệng khéo nói, nói đến nỗi con cua trong hang cũng phải ḅ ra, chứ đừng nói ǵ đến người nghe.
C̣n tôi th́ chụm lửa. Chụm lửa và giữ cho lửa cháy, ở giữa cánh đồng trống nhiều gió với một mớ củi tươi, rất là khó khăn. Ngồi nấu cơm mà nước mắt nước mũi chảy ra như là người đang khóc. Cảnh này xảy ra hằng ngày.
Một hôm, Vượng sún ra bếp hút thuốc, thấy tôi như vậy, hắn nói giỡn:
- Bộ nhớ vợ hay sao mà khóc vậy?
- Thôi đừng hỏi lớ nữa. Ông đă trải qua những ngày “gian khổ” này rồi, mà c̣n bày đặt ngây thơ cụ.
- Mẹ cái thằng Th. Nó lấy củi cho vợ của xếp (quản giáo) th́ lấy củi khô. C̣n củi tươi th́ nó dành cho bọn ḿnh.
- Th́ nó muốn kiếm điểm với xếp chứ ǵ?
- Ông phải nhắc nhở nó mới được. Cứ tiếp tục kiểu này th́ không khá được.
Đang nói th́ lửa tắt, tôi lại chổng mông lên thổi. Vượng thấy vậy bỏ về lều nằm tiếp. Vật lộn với củi lửa măi rồi nồi cơm cũng gần cạn nước. Tôi đảo cơm lần chót rồi đậy vung lại, chờ cơm chín. Đang khi đó th́ Th. vác bó củi (dĩ nhiên là c̣n tươi) về đến bếp, vất bó củi xuống đất, đang định bỏ đi về trại.
Th. dáng người cao lớn và có da có thịt hơn Vượng sún. Hắn được chọn làm người đi lấy củi. Nhiệm vụ của Th. là, mỗi ngày phải cung cấp đủ củi nấu cho vợ của quản giáo và cho đội. Th. làm xong th́ về trại nghỉ cho tới ngày hôm sau. Th. rất ít nói nhưng trong đội không ai ưa v́ lối sống của hắn mặc dù chưa khi nào hắn cải cọ với ai trong buồng. Lúc nào Th. cũng lủi thủi một ḿnh v́ không có bạn, cả ở trong đội cũng như ngoài đội.
Trở lại câu chuyện tôi đang kể. Tôi thấy Th. giợm bước đi, tôi gọi hắn đứng lại:
- Anh Th., lại đây coi này (tôi chỉ vào mặt tôi); anh thấy mỗi lần nấu cơm là mắt mũi tôi thế này đây; bận sau anh chịu khó kiếm củi khô hoặc nếu không th́ anh phải chặt gối đầu để cho tôi đỡ khổ một chút được không?
- Làm ǵ có củi khô mà kiếm.
- Th́ tôi đă nói rằng nếu không có củi khô th́ anh chặt gối đầu, để mấy ngày sau là nó tạm khô rồi.
- Tôi chỉ chặt như vậy, chịu hay không chịu, mặc anh.
- Tôi nói chuyện tử tế với anh, mà anh lại nói cù nhầy như vậy hả?
- Tôi nói thế đấy, làm ǵ th́ làm.
Thấy hắn có vẻ thách thức. Lại nghĩ đến câu Vượng nói “Nó lấy củi khô cho vợ của xếp” (mà không biết có đúng không), khiến tôi nổi sùng. Tôi nghĩ nhanh trong đầu: Thằng này to con nhưng chắc chắn là không “có nghề” (vơ), bản tính lại nhát, cho nên tôi quyết định phải đánh cho nó biết tay mặc dù tay nó đang cầm con dao chặt củi. Tôi nói:
- Anh thách tôi phải không?
- Thách đấy.
Hắn chưa nói hết câu, th́ tôi đă dùng đ̣n song chỉ (hay song sỉ, tức là dùng hai ngón tay trỏ và giữa để chọc vào mắt đối thủ), đánh ra nửa vời th́ biến thành đ̣n ngũ phong (mạnh như 5 ngọn gió, mấy anh Tầu Phù thường hay đao to búa lớn mà, dù biết rằng đối thủ cao tay hơn ḿnh, mà vẫn nói mạnh “gặp ta là ngươi tới số” nhưng trong bụng th́ đánh lô tô), tức là dùng cùi chỏ đánh vào mạng sườn hắn. Dùng đ̣n này để vừa đánh vừa nhập nội (áp sát vào người đối thủ) để loại trừ khả năng sử dụng con dao của hắn. Biết là hắn nhát nhưng ḿnh vẫn phải đề pḥng, biết đâu hắn khùng lên, chém bậy th́ ḿnh lănh đủ. Hắn bị cú đ̣n ngũ phong, lẽ ra th́ hết đánh lại tôi, nhưng hắn rất mạnh, vẫn c̣n đủ sức ôm chặt lấy tôi và đẩy tôi về phía bếp đang c̣n nhiều than hồng. Trong khi đó th́ cái xương sống của tôi lại làm reo, kêu lên một tiếng “cục”. Tôi nghĩ, chết mẹ rồi, cái xương sống của ḿnh bị chấn thương trong thời gian chặt nứa ở hồ Thác Bà, bây giờ v́ vận động mạnh đột ngột cho nên nó trẹo khớp trở lại, ḿnh không chơi đ̣n bẩn th́ sẽ bị nó đẩy vào bếp, bị phỏng lửa là cái chắc. Tôi lẹ làng luồn bàn tay phải của tôi xuống, chụp hạ bộ của hắn và xiết lại. Chỉ cần một cái xiết thôi là hắn buông lơi sức đẩy và kêu lớn:
- Cứu tôi với! Cứu tôi với! Nó bóp dái tôi.
Quản giáo và tên vệ binh ở trong lều chạy ra. Tôi nghĩ, có quản giáo tới th́ Th. sẽ không dám chém ḿnh nữa, tôi buông tay ra khỏi hạ bộ của hắn. Quản giáo nói với tôi:
- Tại sao anh lại đánh anh Th. ?
- Báo cáo cán bộ, anh ấy lấy củi tươi về cho tôi nấu cơm, tôi yêu cầu anh ấy lấy củi khô th́ anh nổi xung và thách tôi muốn làm ǵ th́ làm. Anh ấy ỷ ḿnh to lớn muốn đánh tôi th́ tôi phải đánh lại.
- Tôi ở trong lều nh́n ra, tôi thấy anh đánh anh Th. trước; anh phải bỏ tính hung hăng của anh đi. Tôi thấy anh dùng toàn là “đ̣n quyết định” không à.
- Báo cáo cán bộ, tôi nhỏ con như thế này mà dám hung hăng với ai. Anh ấy gây sự với tôi mà trên tay lại cầm dao nữa, th́ tôi phải “tiên hạ thủ vi cường” chứ (tiên hạ thủ vi cường = ra tay trước để có thế mạnh; chẳng biết tên quản giáo có hiểu được câu này nghĩa là ǵ không). Tôi chẳng biết “đ̣n quyết định” là ǵ mà chỉ đánh bừa phứa v́ bản năng sinh tồn thôi.
- Rơ ràng là anh biết nghề (vơ), anh đánh ra những “đ̣n quyết định”, tôi thấy mà.
- Nếu tôi có nghề, th́ tôi đâu có bị anh ấy đánh tôi trẹo xương sống như thế này (tay tôi chỉ vào ngang hông, và thực sự lúc ấy tôi thấy ngang thắt lưng tôi bị đau, không đứng tự nhiên được. Thấy tôi bị đau thật, quản giáo quay qua bảo Th.
- Anh Th. lấy củi xong rồi, th́ về trại nghỉ đi. C̣n anh Thái ở đây chờ về trại cùng với đội, rồi lên Ban An Ninh làm việc.
Nói xong, quản giáo và vệ binh quay trở lại lều. Th. cầm con dao chặt củi, lầm lũi đi về trại. Không ai biết rằng Th. bị ăn một cú đ̣n (ngũ phong) mà mỗi khi thở mạnh là sẽ rất đau, ngoại trừ tôi và chính anh Th. Cái đau này kéo dài ít nhất cũng phải cả tuần th́ mới hết. Mọi người trong đội, khi nghỉ ăn trưa, chỉ biết rằng tôi đánh nhau với Th. Và “bị Th. đánh cho trẹo xương sống”. V́ thế họ nh́n tôi với cặp mắt thương cảm.
Chiều đến, trở về trại, tôi được anh đội trưởng (Thiện) d́u tôi đi lết bết phía sau, càng ngày càng bỏ xa đội. Cuối cùng th́ hai chúng tôi cũng tới Ban An Ninh phía trước cổng trại. Anh Thiện d́u tôi vào trong pḥng th́ thấy Sĩ Quan An Ninh Trại (Thiếu Úy Thịnh) đă ngồi chờ sau bàn làm việc. Anh Thiện báo cáo sự việc cho T/U Thịnh. Thịnh hỏi tôi nguyên do sự việc. Tôi kể chi tiết sự việc xảy ra hồi sáng, nhưng tôi không đả động ǵ đến việc Th. lấy củi khô cho vợ quản giáo, lại càng không dám nói rằng tôi đánh Th. v́ ghét thái độ xun xoe của Th. với quản giáo.
T/U Thịnh thấy tôi đau lưng th́ có lẽ cũng nghĩ rằng tôi bị Th. đánh cho nên không có thái độ cứng rắn với tôi. Hắn chỉ nói: “Từ nay các anh đừng có đánh nhau như thế này nữa,” rồi cho tôi vào trại, chẳng thấy hắn nói ǵ đến việc viết tờ kiểm điểm như mọi khi.
Anh Thiện d́u tôi về tới buồng th́ mọi người đă ăn cơm xong, chờ giờ vào buồng. Ḷng tôi áy náy v́ đă làm cho anh Thiện phải mất thời giờ v́ tôi. Anh Thiện có cái hay là anh không hề tỏ ra một chút ǵ khó chịu về việc này. Tôi và anh chỉ mới biết nhau từ ngày ở Trại C trở về Trại A, nhưng dường như anh có cảm t́nh với tôi. T́nh cảm của anh với tôi được xác nhận chỉ sau khi anh ra khỏi tù (năm 1987?). Ra tù được vài tuần, hai anh chị chở nhau bằng xe Honda ghé thăm vợ chồng tôi (cách nhà anh 15 km – 10 miles). Chúng tôi gặp nhau một lần đó rồi thôi v́ người nào cũng có việc riêng phải làm khi mới ra tù. Tôi đoán rằng anh không đi Mỹ v́ anh có mấy người con vượt biển và đă được nhập cư ở Ḥa Lan từ ngày anh c̣n ở trong tù.
Lúc kẻng vào buồng, Vượng sún từ ngoài chạy về để chuẩn bị vào buồng. Vượng nói nhỏ với tôi: “Yên tâm đi, có thuốc rồi.” Tôi chưa hiểu rơ ư câu nói của Vượng cho tới lúc đă khoá cửa buồng, Vượng móc ở túi ra một mẩu nhỏ có mầu đen đen, đưa cho tôi và nói:
- Lấy chút nước, uống mật gấu vào cho mau khỏi.
- Ở đâu mà có vậy?
- Tôi sang gặp Đại Tá Phạm Bá Hoa v́ tôi biết ông có mật gấu. Tôi ca “Bài ca con cá” (năn nỉ) với ông ấy để kiếm một mẩu về cho bồ uống đấy. Giá mà có chút rượu đế th́ nó dẫn thuốc mạnh hơn. Bây giờ dùng nước đun sôi cũng được.
Tôi lấy nước uống thuốc ngay tức khắc. Nhờ vậy mà cái đau giảm đi rơ rệt và chỉ vài ngày sau là lưng tôi gần như b́nh thường. Khi hai chúng tôi được ra khỏi tù, Vượng thường ghé nhà tôi chơi và được vợ tôi tiếp đăi nồng hậu v́ biết Vượng đă xử tốt với tôi khi c̣n trong nhà tù. Vượng hiện giờ đang ở Cali với vợ và một con trai.
Đối với niên trưởng Phạm Bá Hoa, tôi vẫn nợ niên trưởng một lời cám ơn. Thời gian ở Trại Nam Hà, tôi biết nhưng chưa từng gặp niên trưởng lần nào. Niên trưởng cũng chẳng biết tôi là ai, mà chỉ biết một kẻ đau lưng qua Vượng, bạn tôi. Niên trưởng đă không tiếc một món thuốc quí hiếm mà đă san sẻ cho tôi chữa trị. Tôi ghi nhận ḷng tốt của niên trưởng. Và, tôi dùng những ḍng này coi như là một lời cám ơn muộn màng gửi đến niên trưởng.
Anh Th. có lấy củi khô về cho vợ của quản giáo th́ trắng đen vẫn chưa rơ. Có ai nh́n thấy đâu, mà chỉ là suy đoán khi nh́n thấy cử chỉ xun xoe của Th. mỗi khi gặp quản giáo. Không phải riêng tôi, mà đa số anh em trong đội đều có cùng ư nghĩ như vậy. V́ thế khi biết Th. bị tôi hạ đo ván v́ đ̣n “bóp dế” th́ tỏ vẻ hài ḷng.
Bây giờ nghĩ lại, tôi thấy tôi cũng hơi quá nóng. Nếu điềm tĩnh hơn một chút th́ sự việc đâu đến nỗi nào. Biết đâu anh Th. chỉ là người bị hiểu lầm mà thôi. Nếu vậy, thật đáng tiếc! Thôi, hăy xí xóa cho tôi nghe, anh Th.
Lần đánh nhau với anh Th. là lần thứ hai và cũng là lần cuối trong thời gian ở tù của tôi. Chắc từ nay chẳng c̣n lần đánh nhau nào nữa để mà kể hầu quí vị độc giả; sắp hết hơi rồi, th́ c̣n đánh nhau với ai chứ?
Anh Thiện chắc giờ này đang sống b́nh yên với gia đ́nh ở Hoà Lan. Nếu anh đọc được những ḍng này th́ xin anh hiểu cho rằng tôi vẫn luôn nhớ đến anh. Cầu xin Thượng Đế ban phước lành cho anh chị và các cháu.
(c̣n tiếp)
Bookmarks