TIN LIBYA: Những diễn biến đang xảy ra

[Tigon]

Nga yêu cầu Libya tuân hành nghị quyết của LHQ

Tòa nhà của chính phủ Libya ở trung tâm thủ đô Tripoli bốc cháy sau vụ không kích của NATO, ngày 17/5/2011

Nga yêu cầu Libya tuân hành nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc (LHQ) và rút các lực lượng vũ trang ra khỏi những khu vực của thường dân.

Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã gặp các thành viên trong chính phủ của lãnh tụ Libya Moammar Gadhafi tại Moskova ngày hôm nay.

Ông Lavrov nói rằng phía Libya cho biết họ sẵn lòng xem xét một kế hoạch hòa bình của Liên hiệp Phi châu nếu Nato chấm dứt chiến dịch oanh kích.

Yêu cầu của Nga được đưa ra trong lúc phi cơ của Nato bắn phá một tòa nhà của cơ quan an ninh Libya cùng với trụ sở chính của cơ quan chống tham nhũng ở trung tâm thủ đô Tripoli.

Cả hai tòa nhà này đều bốc cháy sau vụ không kích.

Ngoại trưởng Italia Franco Frattini nói rằng Liên hiệp quốc và các giới chức Libya đang tìm kiếm một phương cách để nhà lãnh đạo Libya đi sống lưu vong.

Trong khi đó, các giới chức Tunisia hôm nay cho biết Bộ trưởng dầu khí của Libya đã rời khỏi chức vụ và sang đào tị ở Tunisia.

Ông Shukri Ghanem giữ chức Chủ tịch Tổng Công ty Dầu khí Quốc gia Libya và là một thành viên kỳ cựu của chế độ Gadhafi. Các giới chức Libya chưa xác nhận vụ đào tị này.

Hôm qua, công tố viên của Tòa án Hình sự Quốc tế đã yêu cầu các thẩm phán ra lệnh bắt ông Gadhafi, một trong những người con trai của ông cùng với người đứng đầu cơ quan tình báo của ông, về các tội ác chống nhân loại.

VOA

[Tigon]

CÁC CÂU HỎI VỀ TRÁT BẮT GADDAFI


Tuyên bố của Công tố viên trưởng Tòa Hình sự Quốc tế (ICC), Luis Moreno-Ocampo, là ông đang tìm cách bắt giữ đại tá Gaddafi về các tội ác chiến tranh, được đưa ra vào thời điểm quan trọng.

Gần hai tháng sau khi Nato có chiến dịch đánh bom , cuộc xung đột đang bị nhiều nước coi là rơi vào thế bế tắc.

Một số bên hi vọng sự can thiệp pháp lý có thể giúp phá vỡ bế tắc này.

Tuy nhiên, chuyện này cũng kéo theo những cáo buộc rằng cộng đồng quốc tế đang theo đuổi công lý một cách có lựa chọn. Các nhà chỉ trích hỏi tại sao tòa Hình sự quốc tế không đưa ra các điều tra tương tự tại Syria, Bahrain hay Yemen, nơi các lực lượng chính phủ bị cáo buộc đã thực hiện tội ác rộng khắp.

Công tố viên người Argentina nói ông có bằng chứng từ các nhân chứng và tài liệu cho thấy đại tá Gaddafi “cá nhân đã ra lệnh các vụ tấn công nhắm vào các thường dân Libya”.

Ông này cũng tìm cách bắt giữ con trai của lãnh đạo Libya là Saif, và anh rể của anh ta, là lãnh đạo tình báo Abdullah Sanussi, về các cáo buộc tương tự.


Cô lập Gaddafi

Tuy nhiên, tác động chính trị của trường hợp này có thể có tầm quan trọng lớn hơn.

Các chính phủ phương Tây và lãnh đạo phe nổi dậy Libya mong rằng triển vọng bắt giữ sẽ càng làm cô lập thêm Gaddafi, thuyết phục thêm các ủng hộ viên của ông ta đào ngũ trước khi họ có thể cũng có tên trong danh sách của Tòa Hình sự Quốc tế.

Nếu ba thẩm phán từ tòa án có trụ sở tại La Haye chuẩn thuận trát bắt cho đại tá Gaddafi thì đây sẽ là lần thứ hai họ tham gia truy đuổi một nhân vật đứng đầu nhà nước.

Cách đây ba năm, họ phê chuẩn lệnh bắt Tổng thống Sudan, là Omar al-Bashir, về các cáo buộc diệt chủng liên quan đến Darfur.




Tổng thống Sudan vẫn đi lại tự do cho dù có trát bắt của ICC


Tuy nhiên, do không có lực lượng cảnh sát của chính mình, tòa án đã không thể bắt giữ ông ta, và Tổng thống Bashir đã tìm cách đi tới một số quốc gia châu Phi vốn không công nhận ICC.

Điều tương tự có thể xảy ra đối với ông Gaddafi.

Các quan chức Libya bác bỏ tòa án này thậm chí từ trước khi công tố viên ICC tuyên bố tìm cách bắt giữ ông Gaddafi, nói rằng chuyện này là không thích hợp.

Họ mỉa mai tòa án là công cụ của châu Âu chỉ tìm cách theo đuổi các lãnh đạo và quan chức châu Phi.

BBC

[Tigon]

Chuẩn mực nước đôi?

Đây là chỉ trích mà Tòa Hình sự Quốc tế trước đây đã từng phải đối mặt. Trang mạng của tòa cho thấy tất cả các trường hợp hiện nay của họ đều liên quan đến các nước châu Phi.

Trong khi hoan nghênh yêu cầu bắt giữ đại tá Gaddafi, nhóm vận động chiến dịch Amnesty International (Ân xá Quốc tế) nêu quan ngại về các chuẩn mực kép, kêu gọi thẳng thừng rằng cộng đồng quốc tế nên theo đuổi công lý ở những nơi khác nữa tại Trung Đông.

Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc là nơi ban đầu đưa cuộc điều tra của ICC vào thực hiện. Tuy nhiên, họ không có điều tra tương tự tại Bahrain hay Syria, cho dù các chính phủ này cũng áp dụng chiến lược thô bạo khi đàn áp các cuộc nổi dậy.

Tuy nhiên, với Nato ngày càng đối diện với các câu hỏi về chiến dịch đánh bom, một số quan chức phương Tây hi vọng sự tham gia của Tòa Hình sự Quốc tế có thể giúp phá vỡ thế bế tắc trên thực địa hiện nay, cho dù ông Gaddafi có bị bắt hay bị đưa ra tòa án hay không.

Các quan chức Libya có thể lo ngại về tòa án này hơn so với bề ngoài mà họ thường ra vẻ.

Văn phòng công tố nói họ đã nhận được những lời kêu gọi từ các quan chức không nêu danh, đề nghị cung cấp bằng chứng cho cuộc điều tra - có thể là với hi vọng nhằm tránh cho chính bản thân bị điều tra hay chuẩn bị để chuyển sang phe đối lập.

Tuy nhiên, cũng có nhiều quan ngại là tòa án có thể làm phức tạp thêm vấn đề.

Nếu thế bế tắc hiện nay tiếp tục, cách giải quyết bằng thương thảo có lẽ là giải pháp duy nhất.

Chuyện này đòi hỏi các quan chức cao cấp trong chính quyền Gaddafi phải thương lượng và sau đó từ chức. Nhưng có lẽ họ sẽ không sẵn lòng làm điều này nếu biết phải đối diện với tương lai bị truy tố.

BBC

[Tigon]

Một phụ nữ Libya trong cuộc biểu tình chống nhà lãnh đạo Libya Moammar Gadhafi tại Benghazi, ngày 17/5/2011

NATO đang tăng sức ép lên các cứ địa của chính phủ Libya bằng các cuộc không kích nhắm vào các mục tiêu và các chiến dịch tuyên truyền tâm lý.

Tư lệnh Phi đoàn Mike Bracken hôm qua nói rằng NATO đã thả truyền đơn và phát thanh các thông điệp gởi đến các binh sĩ trung thành với lãnh tụ Libya Moammar Gadhafi, kêu gọi họ "trở về doanh trại và về nhà".

Các thông điệp cũng kêu gọi họ tránh xa các vị trí quân sự vì những nơi đó có thể là mục tiêu oanh kích của NATO.

Các cuộc không kích của liên quân ngày hôm qua nhắm vào một tòa nhà trong thủ đô Tripoli được các dịch vụ an ninh của Libya sử dụng, và trụ sở chính của cơ quan chống tham nhũng.

Cả hai cơ sở này đã bốc cháy sau cuộc oanh kích.

VOA

[Tigon]

Các tàu chiến đậu trong bến cảng ở Tripoli, Al Kums và Sirte đã bị bắn trúng.

Trong cuộc bố ráp có phối hợp tại Tripoli, Al Kums và Sirte, các cuộc không kích của Nato đã bắn trúng tám tàu chiến thuộc các lực lượng của Đại tá Muammar Gaddafi.

Trong một tuyên bố, một phát ngôn viên nói NATO đã có "hành động quyết đoán" bởi Đại tá Gaddafi tăng cường việc dùng hải quân tấn công thường dân.

Người ta trông thấy khói lửa bốc lên từ các con tàu bị bắn trúng ở bến cảng trong thủ đô.

Hiện lãnh đạo phiến quân Libya đã kêu gọi trợ giúp quốc tế cho các thị trấn ở dãy núi phía tây của Tripoli.

Tuyên bố của liên quân nói rằng việc sử dụng bừa bãi sức mạnh hải quân của phe theo ông Gaddafi đã gây gián đoạn đáng kể việc viện trợ cấp thiết vào Libya và cũng đã "thể hiện ý định rõ ràng là nhằm tấn công lực lượng NATO."

Tuyên bố cho biết các cuộc tấn công hôm thứ Sáu đã chứng minh "giải pháp bảo vệ dân thường tại Libya, sử dụng sức mạnh phù hợp và tương xứng" của Nato.

"Tất cả các mục tiêu bị tấn công đêm hôm qua đều là các tàu chiến hải quân, không phục vụ bất kỳ mục đích dân sự nào," Phó đề đốc Russell Harding, Phó chỉ huy các lực lượng của NATO tại Libya, nói.

Hiện chưa rõ con số thương vong.

Các cuộc không kích của NATO được thực hiện với sự ủy nhiệm của Liên Hợp Quốc, nhằm mục đích bảo vệ thường dân khỏi các lực lượng của Đại tá Gaddafi.

"Thiếu nước"

Tổng thư ký NATO Anders Fogh Rasmussen vào đầu ngày hôm thứ Năm là các lực lượng của Đại tá Gaddafi đang bị tấn công và ngày càng bị cô lập hơn.

"Chúng tôi đã khiến cỗ máy chiến tranh của ông Gaddafi bị suy yếu đáng kể, và nay chúng ta đã nhìn thấy kết quả. Phe đối lập đã chiếm lại vị thế," ông nói.


Hội đồng Chuyển tiếp Quốc gia của phiến quân, đóng tại Benghazi, đã kêu gọi quốc tế giúp đỡ các thị trấn ở vùng núi Nafousa, phía tây nam Tripoli.

Ahmed Bemoussa, một thành viên hội đồng đã đến thăm khu vực, nói người dân ở đó bị các lực lượng của Đại tá Gaddafi oanh kích liên tục và đã bị cạn kiệt nước dùng.

Ông Bemoussa nói các cuộc tấn công của NATO trong khu vực đã không mấy hiệu quả trong việc chặn các cuộc tấn công của phe Gaddafi, và kêu gọi thiết lập một hành lang do quốc tế giám sát, nhằm đưa đồ cứu trợ vào Libya.

Việc hạn chế tường thuật tại Libya khiến cho các thông tin trên khó lòng được kiểm chứng.

Nhưng phóng viên BBC David Loyn tại Benghazi nói rằng nếu tin lời ông Bemoussa thì các điều kiện ở vùng miền núi này đã trở nên giống như những ngày tồi tệ nhất trong thời giao tranh tại thị trấn ven biển Misrata hồi tháng trước.

Hôm thứ Năm, Tổng thống Mỹ Barack Obama nói rằng "thời gian đang chống lại Gaddafi" và rằng ông ta không có quyền kiểm soát đất nước của mình.

Trong một bài phát biểu quan trọng tại Bộ Ngoại giao Mỹ, ông Obama nói rằng phe đối lập Libya đã tổ chức một "hội đồng lâm thời hợp pháp và đáng tin cậy".

BBC

[nghiep]

Bộ Quốc phòng Canada cho hay đã đặt mua hơn 1.300 quả bom thông minh 'smart bomb' dẫn đường bằng laser để sử dụng tại Libya khi mà cuộc chiến tại nước này chuẩn bị bước sang tháng thứ Ba.

Bom 'thông minh' Paveway GBU-12 nặng 500 pound, mổi quả trị giá 100 ngàn đô.


Chiến đấu cơ CF-18 Hornet của không quân Canada tại căn cứ Birgi của NATO trên đảo Sicily (Ý). Canada cân nhắc trước các yêu cầu tăng cường thêm các cuộc không kích tại Libya. Hình: Herald Archive, Reuters.

Nguồn http://www.ottawacitizen.co m/news/Canadaorderssmartbom bs/4800255/story.html

[Tigon]

Người phụ trách chính sách đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) hôm qua đã đích thân khai trương văn phòng đại diện của khối này tại thủ phủ của lực lượng nổi dậy Libya ở Benghazi, vài giờ sau khi NATO ném bom cảng Tripoli và khu vực của nhà lãnh đạo Gadhafi.

Bà Catherine Ashton là quan chức nước ngoài cao cấp nhất đến Benghazi.

Ủy viên ngoại giao của EU, bà Catherine Ashton, đã được đông đảo các giới chức của phe nổi dậy và các thông tín viên vây quanh khi bà đến thành phố Benghazi (đông Libya). Bà đã có các cuộc thảo luận với người đứng đầu Hội đồng Quốc ga Chuyển tiếp của phe nổi dậy, ông Mustafa Abdul Jalil.
“Tôi có mặt ở đây hôm nay để giải thích và khẳng định rõ về hỗ trợ của Liên minh châu Âu, không chỉ ngắn hạn, mà là những hỗ trợ hết sức sâu rộng”, người phụ trách chính sách đối ngoại của EU tuyên bố.



Bà Ashton cho biết hỗ trợ đó gồm cả sự giúp đỡ để giữ gìn biên giới và cải tổ an ninh, kinh tế, y tế, giáo dục và xây dựng xã hội dân sự.

Như vậy, EU đã trở thành tổ chức quốc tế mới nhất công nhận giới lãnh đạo của phe nổi dậy Libya. Hành động này diễn ra vào lúc NATO gia tăng chiến dịch tấn công nhắm vào lực lượng của ông Gadhafi.

Bà Ashton là giới chức nước ngoài cao cấp nhất đến khu vực do phe nổi dậy kiểm soát. Một số các nước EU đã đình chỉ các quan hệ ngoại giao với chính phủ Gadhafi, cùng với việc phong tỏa các tài khoản và các khoản đầu tư của chính phủ Libya ở nước ngoài.

Trước đó, Pháp, một thành viên của EU, là nước đầu tiên công nhận phe nổi dậy Libya. Tiếp đến là Italy, Qatar và Gambia. Một số các quốc gia khác, kể cả Mỹ, đã mở thảo luận với phe nổi dậy, nhưng chưa công nhận đầy đủ phe này về mặt ngoại giao.


Trong khi đó, cùng ngày hôm qua, tin tức phương Tây cho biết máy bay chiến đấu của NATO đã oanh kích cảng Tripoli và khu dinh thự của ông Gadhafi gần thủ đô Tripoli

Tin tổng hợp

[Tigon]

"Trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ đặc trách các vấn đề Cận Đông Jefferey Feltman phát biểu tại cứ địa của phe nổi dậy Libya ở Benghazi, ngày 24/5/2011 [/SIZE]

Một nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ về vấn đề Trung Đông cho biết Hội đồng Quốc gia Chuyển tiếp của phe nổi dậy ở Libya đã nhận lời mời của Tổng thống Barack Obama để mở một văn phòng đại diện ở Washington.

Phát biểu ngày hôm nay tại cứ địa Benghazi của phe nổi dậy, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ đặc trách các vấn đề Cận Đông Jefferey Feltman cho biết Hoa Kỳ không còn nói chuyện với lãnh tụ Libya Moammar Gadhafi.

Ông cho biết Hoa Kỳ xem hội đồng của phe nổi dậy là đại diện hợp pháp của nhân dân Libya, tuy chưa dành cho hội đồng này sự thừa nhận ngoại giao chính thức.

Ông Feltman đang thực hiện chuyến viếng thăm Libya trong 3 ngày và là giới chức cao cấp nhất của Mỹ đến nước này kể từ khi cuộc nổi dậy chống ông Gadhafi bắt đầu hồi tháng 2.

Tin về lời mời mở văn phòng được loan báo trong lúc máy bay của Nato làm rung chuyển thủ đô Tripoli của Libya, trong đó có những vụ oanh kích dữ dội nhất từ trước tới nay.

Những người mục kích cho biết họ nghe thấy ít nhất 15 tiếng nổ lớn ở thành phố này ngày hôm nay trong lúc máy bay của Nato bay qua.

Một phát ngôn viên của chính phủ Libya nói rằng những vụ không kích mới nhất đã giết chết ít nhất 3 người và làm bị thương mấy mươi người.

VOA

[Tigon]

Các đại diện của phe đối lập Libya đang có mặt tại Washington trong tuần này để gặp các giới chức cấp cao của Hoa Kỳ trong cố gắng tranh thủ thêm sự trợ giúp của nước ngoài nhằm lật đổ nhà lãnh đạo Moammar Gadhafi. Nhưng Hoa Kỳ vẫn do dự trong việc cung cấp thêm viện trợ.

Khi cuộc nổi dậy ở Libya bắt đầu hồi tháng 3, đã có những lời kêu gọi Hoa Kỳ huấn luyện phiến quân trang bị nhẹ của nước này và cung cấp thêm vũ khí cho họ. Nhưng các giới chức Mỹ nhấn mạnh rằng hình thức hỗ trợ đó nên xuất phát từ một nước khác.

Kể từ khi đó, NATO đã tiếp nhận việc thực thi vùng cấm bay và cấm vận vũ khí chống lại lãnh tụ Libya Moammar Gadhafi, trong khi một số nước Âu châu đã cung cấp cố vấn quân sự cho phe nổi dậy.

Và trong khi Hoa Kỳ đã cam kết tới 25 triệu đôla trong khuôn khổ được gọi là hỗ trợ phi vũ khí cho phe đối lập của Libya và đã chi ra một khoản ước chừng 750 triệu đôla trong cuộc không chiến ở đó, Washington vẫn do dự trong việc cung cấp thêm viện trợ cho phe nổi dậy.

Hôm qua, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Robert Gates tuyên bố Hoa Kỳ vẫn còn thận trọng tìm hiểu xem thành phần của phe đối lập là ai.

Bộ trưởng Gates nói: “Chúng tôi đã thấy các tin tức nói rằng có một số phần tử cực đoan đang chiến đấu cho phe đối lập. Chúng tôi thấy thông tin, và nghe từ phía phe đối lập rằng họ đang tìm cách cô lập những người này và đưa họ ra khỏi phong trào.”

Bộ trưởng Gates đưa ra lời phát biểu với các binh sĩ thủy quân lục chiến Hoa Kỳ tại một căn cứ quân sự ở tiểu bang North Carolina miền động.

Hồi cuối tháng 3, các cơ quan truyền thông tường thuật rằng một số phần tử nổi dậy Libya đã thú nhận đã chiến đấu chống lại lực lượng liên minh ở Iraq và Afghanistan.

Khi đó, một giới chức cấp cao của NATO không tin là có một liên hệ đáng kể nào giữa giới lãnh đạo đối lập Libya với các tổ chức cực đoan.

Ông Waheed Burshan đại diện cho phe đối lập Libya. Ông là một trong ba đại biểu của Hội đồng Quốc gia Chuyển tiếp của Libya đi thăm Hoa Kỳ trong tuần này để hội đàm với các giới chức cấp cao của Hoa Kỳ.

Tuy ông thừa nhận với đài VOA rằng các phần tử cực đoan có thể hiện diện bên ngoài ban lãnh đạo của phe đối lập, ông nhấn mạnh rằng họ sẽ không có tiếng nói trong tương lai của Libya.

Ông nói: “Cũng như bất cứ nước nào, chúng tôi có những người chúng tôi không biết rõ. Nhưng có một điều quý vị cần phải chắc chắn là thiện chí của chúng tôi muốn bảo đảm rằng không có người nào trong số này hiện diện trong số chúng tôi hoặc là một phần trong bất kỳ hệ thống nào mà chúng tôi có.”

Ông Burshan nói giới lãnh đạo đối lập đã khẳng định rõ rằng họ chỉ muốn “xây dựng lại” Libya sau 5 thập niên cai trị độc tài của Đại tá Gadhafi.

Ông nói phong trào của ông dự định làm những gì trong khả năng của mình để hạn chế điều ông gọi là bất kỳ “phần tử cực đoan” nào.

Chẳng hạn, ông nói rằng giới lãnh đạo đối lập dự định theo dõi sát việc phân phối bất cứ loại vũ khí nào do nước ngoài cung cấp để ngăn chặn tình hình bất ổn bên trong Libya, trong khu vực và ở bất cứ nơi nào khác trên thế giới.

VOA

[Tigon]

Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama và Thủ tướng Anh David Cameron trong cuộc họp báo chung tại London, ngày 25/5/2011

Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama và Thủ tướng Anh David Cameron nói rằng chiến dịch quân sự tại Libya sẽ tiếp tục cho tới khi lãnh tụ Moammar Gadhafi ngưng tấn công thường dân và từ bỏ quyền hành.

Phát biểu hôm nay tại London trong cuộc họp báo chung, Tổng thống Obama nói rằng áp lực đối với ông Gadhafi sẽ không sút giảm.

Thủ tướng Cameron tuyên bố Anh quốc sẽ tìm kiếm mọi biện pháp để gia tăng áp lực đó. aaCảc hai nhà lãnh đạo cho rằng mục tiêu là để cho người dân Libya được chọn lựa tương lai của mình.

Tổng thống Obama nói rằng ông tin chiến dịch Nato ở Libya rốt cuộc sẽ thành công trong việc làm suy yếu các lực lượng thân Gadhafi, nhưng ông nói rằng đây là “một tiến trình chậm chạp và đều đặn”.

Ông Obama cho hay Hoa Kỳ và Liên hiệp Âu Châu đang gia tăng áp lực lên Tổng thống Bashar al-Assad của Syria, nơi mà lực lượng an ninh đã và đang tấn công người biểu tình chống chính phủ.

Ông Cameron cho hay tại Hộïi nghị Thượng đỉnh G-8 ở Pháp trong tuần này ông và ông Obama sẽ thúc đẩy cho một chương trình qui mô lớn để hỗ trợ chính trị và kinh tế cho các nước Trung Đông và Bắc Phi đang muốn cải cách.

Nhà lãnh đạo Anh nói rằng ông và Tổng thống Obama đồng ý sát cánh với những người tranh đấu cho tự do.

Xế ngày hôm nay Tổng thống Obama sẽ đọc diễn văn trước lưỡng viện quốc hội Anh.

Theo dự kiến, ông sẽ nói rằng Hoa Kỳ và Âu Châu phải cùng nhau nắm giữ một vai trò lãnh đạo trong nỗ lực bảo vệ an ninh toàn cầu.

VOA