BBC- Cập nhật: 15:50 GMT - thứ năm, 5 tháng 7, 2012
Hạt boson Higgs là chủ đề t́m kiếm suốt 45 năm qua để giải thích vật chất có khối lượng như thế nào
Các khoa học gia Cơ quan nghiên cứu nguyên tử châu Âu (Cern) từ Trung tâm Máy gia tốc hạt (Large Hadron Collider - LHC) vừa công bố đă phát hiện một hạt mới có tính chất giống với hạt boson Higgs.
Hạt này đă là chủ đề t́m kiếm suốt 45 năm qua nhằm lư giải cách vật chất đạt được khối lượng như thế nào.
Cả hai thử nghiệm t́m kiếm hạt boson Higgs tại LHC đều có đủ số liệu chắc chắn để đưa ra kết luận đáng tầm "phát minh".
Tuy nhiên, c̣n nhiều việc phải làm để có thể biết chắc rằng những ǵ họ vừa t́m thấy đúng là hạt Higgs.
Kết quả được công bố tại Cern ở Geneva đă được nhiệt liệt vỗ tay reo mừng.
Giáo sư Peter Higgs, người có tên được đặt cho loại hạt này, đă gạt nước mắt cảm động khi các nhà nghiên cứu kết thúc tŕnh bày của họ trên khán đài.
"Tôi muốn gửi lời chúc mừng tới tất cả những người đă tham gia thử nghiệm để đạt được thành quả này," sau đó ông nói thêm.
"Thật là kỳ diệu khi điều này xảy ra lúc tôi c̣n sống".
Giáo sư Stephen Hawking cũng đă góp ư vào đề tài ít được bàn luận rộng răi này.
"Đây là kết quả quan trọng và ông Peter Higgs đáng được tặng giải Nobel," ông nói với BBC News.
'Đầy kịch tính'
Giáo sư Peter Higgs được chúc mừng tại hội nghị của Cern, Geneva
Nhóm nghiên cứu CMS nói rằng họ thấy có "sự nổi trội" trong các số liệu, tương ứng với một hạt nặng 125.3 gigaelectronvolts (GeV) - nặng hơn khoảng 133 lần so với hạt proton ở chính giữa mỗi nguyên tử.
Giáo sư Joe Incandela, phát ngôn viên của CMS nói: "Kết quả mới tuy sơ khởi nhưng với tín hiệu đạt 5 sigma với khoảng 125 GeV, th́ những ǵ chúng ta đang được thấy hết sức kịch tính. Đây thực sự là một hạt mới," ông nói tại cuộc họp ở Geneva.
Giáo sư Rolf Heuer, Tổng Giám đốc Cern, nhận xét: "Nói như người thế tục, tôi nghĩ rằng chúng ta đă có hạt mới rồi."
"Chúng ta đă có một phát hiện mới - chúng ta đă chứng kiến một hạt mới có tính chất giống với hạt boson Higgs. Nhưng liệu hạt nào? Câu hỏi đó c̣n bỏ ngỏ.
"Đây là một cột mốc mang tính lịch sử nhưng mới là điểm bắt đầu."
Nói về cảm tưởng của các khoa học gia tham gia thử nghiệm này, Giáo sư Incandela nói: "Tôi đă không cảm nhận được hết cho tới tận hôm nay v́ chúng tôi đă hết sức tập trung... nhưng tôi vô cùng hănh diện."
Giáo sư Gianotti cũng có chung suy nghĩ: "Vài ngày qua thực sự căng thẳng, thật bận rộn và đầy cảm xúc."
Sự khẳng định đây là hạt Higgs sẽ là một trong những phát minh khoa học lớn nhất thế kỷ này. Công cuộc t́m kiếm hạt Higgs được một số nhà vật lư so sánh như tương đương với chương tŕnh Apollo lên mặt trăng vào những năm 1960.
Các khoa học gia sẽ phải đánh giá lại xem liệu hạt mà họ mới thấy có hành xử giống phiên bản hạt Higgs được tiên đoán trong Mô h́nh Chuẩn hay không. Đây là lư thuyết tốt nhất hiện nay về sự vận hành của vũ trụ. Có thể hạt này lại là một điều ǵ khác kỳ lạ hơn.
Tất cả mọi vật chất chúng ta có thể nh́n thấy dường như chỉ chiếm 4% vũ trụ, phần c̣n lại được tạo bởi vật chất và năng lượng đen huyền bí.
Một phiên bản hạt Higgs kỳ lạ hơn có thể là cầu nối để hiểu 96% phần vũ trụ vẫn c̣n chưa được làm rơ.
Nguồn:
http://www.bbc.co.uk/vietnamese/worl...particle.shtml
Bookmarks