Chương 5
Thời gian này tôi gặp lại anh Lê Xuân Hảo, Giáo Sư Anh Văn hồi chế độ cũ, anh Hảo cũng là nhà thơ, nhà văn với bút danh là Đỗ Thế thường cộng tác với những báo văn nghệ hồi trước. Thời gian sau anh có nằm vùng cho cách mạng, anh nghĩ anh là người yêu nước. Thôi được, đó là lư tưởng của anh. Bạn bè có biết cũng mặc anh. Công việc đó là công việc của cảnh sát, công an chế độ cũ. Phải thú thật mà nói người thuộc chế độ cũ rất lơ là với việc làm ‘’t́nh báo nhân dân’’. Nhất là giữa những bạn bè, không nỡ tố cáo nhau, đôi khi c̣n bao che, nếu có thể được. Việc t́m bắt cách mạng nằm vùng là việc của công an, những chỉ điểm viên chuyên nghiệp ăn công xá. Không ai rỗi hơi làm chuyện mà người ta cho là tào lao. Đến bây giờ tôi không thể nói tính cách ấy tốt hay xấu. Sau giải phóng tôi biết rơ, sáng mắt ra những người theo cách mạng 30.4. Mà người ta gọi là cách mạng 30. Những ‘’lính mới’’ lập công dữ dội. Bao nhiêu hàng xóm láng giềng bị bắt bớ, tù tội. Kể cả những người có tội và những người không có tội. Người người nh́n nhau cũng phải cảnh giác, phải dè chừng. Những anh trót làm văn nghệ c̣n ớn hơn. Đi đâu cũng phải nh́n trước nh́n sau xem ḿnh có bị theo dơi không. Có anh thi sĩ nghèo rớt mồng tơi cũng sợ, bây giờ vẫn c̣n sợ. Tôi gặp anh, ngồi uống cà phê với nhau, anh bạn nói nhỏ với tôi:
- Ḿnh bị theo đó, cái thằng ngồi bàn bên kia ḱa, tay đeo kính đen đó. Này, khi nào cậu với tớ chia tay nhau. Nếu có bị túm th́ ḿnh nói rằng nói chuyện với cậu câu này nhé, cậu có bị lôi ra hỏi riêng th́ cũng nói thế nhé. Khẩu cung ḿnh cùng khai có ăn khớp th́ chẳng sao đâu, họ sẽ tha ḿnh…
Tôi muốn ph́ cười, anh bạn thi sĩ của tôi luôn luôn nhắc nhở, như những lời nhắc nhở nhau hồi hai mươi năm về trước. Tôi không muốn làm bạn phật ḷng v́ tính cẩn thận thất kinh của bạn. Tôi trả tiền cà phê rồi biến, không nhớ cả câu dặn ḍ. Tôi lơ lơ là là như kẻ sống trên mây… Tôi rất b́nh thường chẳng có ǵ quan trọng hết. Muốn làm một phó thường dân c̣n không nên thân nữa là. Nhưng thỉnh thoảng tôi cũng t́m gặp lại ông bạn thi sĩ của tôi để hù dọa, nói phét cho đỡ buồn.
Tôi đến nhà bạn, nói phét, hù chơi:
- Có một người coi nghi lắm theo tôi khi tôi vào nhà anh. Khi quay lại hắn biến mất như ma…
Anh bạn thất kinh hồn vía:
- Thế hả, sao c̣n đến đây, biết vậy cậu biến đi có được không.
- Kệ, tôi đến rủ cậu đi uống cà phê, ḿnh cứ bổn cũ soạn lại. Tôi nói rằng tôi đến thăm cậu bệnh. Cậu nói sao cho hớp th́ nói.
Thế là một màn kịch được soạn ngay tức th́. Vui đáo để. Bạn tôi tâm phục khẩu phục:
- Ừ, tớ cũng có ốm thật, hai ngày hôm nay không bước chân ra khỏi nhà, vă cà phê thấy mồ.
Bệnh sợ công an của bạn tôi cao độ, không thuốc nào trị nổi. Tôi phải dĩ độc trị độc. Đă lâu tôi không gặp bạn, không biết bệnh của bạn tôi thuyên giảm phần nào chưa. Tôi viết hồi kư nhắc đến bạn mà không dám nêu tên. Không may bạn ‘’trở bệnh’’ th́nh ĺnh thất kinh lăn ra chết th́ tôi có tội. Tôi quen thói sống luông tuồng nên cũng hay thường bị mắng mỏ. Mong bạn tha thứ cho tôi.
Trở lại chuyện Nhà Thơ Đỗ Thế, tức Lê Xuân Hảo. Sau giải phóng, dĩ nhiên Hảo được biệt đăi, anh có công việc làm ở bộ giáo dục, một việc làm cà là mèng là lái xe cho ông lớn. Nhưng thế cũng là an ủi lắm rồi, thời gian sau anh nghỉ hưu non về làm nghề hàn cửa sắt. Nhà ở Phường 23 Quận Tân B́nh, là người cách mạng mang bí danh Tám Hảo, anh tham gia hội phụ lăo, nhà có vườn rộng nên anh trồng mai, đêm sáng trăng ngồi ngâm thơ, uống rượu với các bạn thơ ở phường. Đời sống thanh nhàn bên bà vợ trẻ đồng điệu, cũng là một nhà thơ. Anh là người tốt luôn luôn đằm thắm với bạn bè không phân biệt bạn cũ mới.
Gặp tôi anh rất mừng, nghe tôi tâm sự về hoàn cảnh, chỉ một phút suy nghĩ anh hỏi tôi:
- Bạn cần một chỗ ở và một việc làm hả?
- Đúng vậy.
- Không chê việc này việc nọ chứ?
- C̣n chê việc ǵ nữa, bất cứ việc ǵ, dù chưa biết nhưng tôi hứa sẽ tận tâm, tôi đă quen lao động rồi.
- Vậy th́ được, ở phường này có một ao cá đang thiếu người trông coi, có một túp lều cạnh ao cá cho nhân viên bảo vệ ao cá ở coi áo cho tiện. Cảnh trí nên thơ lắm, có thể hớp với bạn tha hồ mà ngâm thơ vịnh nguyệt.
Tôi phải nhận lời ngay kẻo hố. Buổi tối tôi đến nhà Lê Xuân Hảo, ngồi ngoài vườn mai trăng sáng uống rượu để cùng với những nhà thơ miệt vườn, chính là những vị có chức sắc ở phường. Tất cả đều là những người làm thơ tài năng hoặc có máu yêu thơ. Bà vợ trẻ của nhà thơ Tám Hảo là ngôi sao bắc đẩu trong đám thi ca này. Chỉ cần bước đi ba bước đă làm xong bài thơ, vần điệu nghiêm chỉnh. Có người phải xin chị một bài thơ để mừng đám cưới, người xin thơ phúng điếu đám ma. Nghĩa là tuần chay nào cũng có nước mắt. Tôi được một vị lăo ông hội phụ lăo làm một bài thơ Đường luật tặng, có nhan đề như sau ‘’Mừng bạn thơ văn về coi ao cá Bác Hồ’’. Nhưng nào tôi đă mừng được đâu. Trở lại công ăn việc làm tôi gặp liền trở ngại. Các vị chức sắc có thế có quyền ở ao cá đ̣i tôi phải có người bảo lănh. Nghĩa là người cách mạng mới đủ tầm cỡ. Tôi lại vắt gị lên cổ chạy đi t́m người quen làm cách mạng. Đầu tiên tôi nghĩ đến Duy Thái, Tổng Thư Kư nhật báo Đông Phương tôi cộng tác hồi trước. Duy Thái là người nằm vùng, bây giờ anh được biệt đăi, công tác tại viện bảo tồn bảo tàng ǵ đó trong thành phố. Nhiều lần tôi gặp anh thấy anh đội mũ cối đi dép râu. Tôi và anh vẫn giữ quan hệ b́nh thường như xưa kia. Gặp tôi nhờ vả, Duy Thái mau mắn lên đường đi giúp đỡ ngay. Nhưng khi tới cơ quan, các vị chức sắc lại từ chối rằng anh chưa đủ tầm cỡ để bảo lănh cho tôi, một kẻ bị vấy bùn. Giấy xanh mực đỏ của anh có tŕnh ra cũng vô hiệu. Duy Thái vểnh râu bất măn:
- Mẹ kiếp, tớ thua rồi, thành tích cách mạng của tớ như vậy mà cũng chẳng bảo lănh được anh th́ đúng là kẻ có mắt không tṛng. Không thể nh́n thấy núi thái sơn ở trước mặt.
Vậy là tôi phải lên đường t́m núi thái sơn khác để người ta có thể nh́n thấy. Tôi đi t́m Cung Tích Biền. Biền không phải là núi thái sơn nhưng anh ta quen nhiều núi thái sơn có tầm vóc vĩ đại. Biền mau mắn giúp tôi. Anh giới thiệu tôi với Huỳnh Bá Thành, nay là thiếu tá công an, đang làm tổng biên tập cho tờ báo công an bán rất chạy. Tôi cũng là người quen biết Huỳnh Bá Thành trước giải phóng, anh làm phóng viên cho báo Điện Tín, Tôi chỉ không biết Thành hoạt động cho phía bên kia. Sau giải phóng Huỳnh Bá Thành xuất hiện với quân hàm công an. Anh từng giữ nhiệm vụ hỏi cung văn nghệ sĩ bị bắt. Tôi không gặp anh lần nào, nhưng sợ. Tôi nghĩ anh ta là người dữ dằn và nguy hiểm, nhưng khi gặp Thành, tôi thấy khác, anh hồn nhiên và chân thành:
- Chuyện đó được thôi, cần làm một công dân th́ đó cũng là chủ trương của chế độ. Tôi biết về anh lâu rồi, cũng chẳng nên uổng phí tài năng của ḿnh. Nếu anh không có điều ǵ đố kỵ th́ nên làm việc hớp với khả năng và nghề nghiệp của ḿnh. Nếu anh bằng ḷng, tôi giúp anh.
Huỳnh Bá Thành là người sống có lư tưởng và tin vào lư tưởng của ḿnh đang phục vụ. Dù muốn dù không, anh đă từng giúp được nhiều anh em thuộc chế độ cũ
thất cơ lơ vận, anh giúp trong cái thế của anh lúc ấy. Không phải qua một bài viết trên báo anh với tiền nhuận bút hậu hĩnh mà tôi muốn nói đến t́nh người. Nay Huỳnh Bá Thành đă chết ở tuổi 49, bỏ ra ngoài chính kiến và đố kỵ, tôi vẫn nói Huỳnh Bá Thành là người tốt. Ḷng tốt của một con người với con người giữa nơi ‘’gió tanh mưa máu’’.
...c̣n tiếp...
Bookmarks