“Anh Hùng Tử, Khí Anh Hùng Bất Tử !!!”
Sau hoà ước Quí-mùi (1883) chấp nhận sự bảo hộ của Pháp ở Bắc-kỳ, Vua Việt-Nam kêu gọi dân chúng nổi lên chống Pháp. Đề-Đốc Hoàng-Hoa-Thám ( Trương-văn-Thám ?)đă hưởng ứng phong trào này và nổi dậy chống Pháp chiếm giữ các vùng Bắc-Giang, Thái-Nguyên và Hưng-Hóa. Dân chúng gọi ông là Đề-Thám.
Pháp đem quân đánh măi mà không được nên năm 1894, Pháp phải xử hoà với ông, cho ông cai quản 22 xă trong vùng Yên-Thế, Đề-Thám lập căn cứ ở Chợ-G̣. Dân chúng gọi ông là con "Hùm thiêng Yên-Thế". Nhưng hai năm sau th́ Đề-Thám lại nổi lên đánh Pháp, tới năm 1898 th́ Pháp lại xin kư hoà ước nhường cho ông thêm nhiều quyền lợi nữa. Đề-Thám sống yên cho tới năm 1905 th́ lại nổi dậy đánh Pháp một lần nữa (những tấm h́nh ông chụp với gia đ́nh là trong khoăng nầy).
Năm 1908, Đề-Thám quyết định đánh một cú lớn để chiếm thành Hà-Nội nên đă âm mưu với nhiều người đầu bếp để bỏ thuốc độc (bột datura) cho 200 lính Pháp giữ thành ăn, nhưng v́ liều thuốc hơi yếu nên lính Pháp chỉ bị lảo đảo chứ không chết, cuộc âm mưu bất thành.
Đầu năm 1909, quân đội Pháp quyết định mở chiến dịch lớn để tấn công Đề-Thám trong tận sào huyệt, Đề-Thám thua nên bỏ trốn vào rừng. Pháp ra giải thưởng 25.000 đồng cho ai bắt hay giết được Đề-Thám. Có ba tay lăng tử người Tàu v́ ham tiền nên t́m đến Đề-Thám để xin gia nhập rồi thừa lúc ban đêm ông ngủ mà xúm đến chặt đầu ông đem về lănh thưởng ngày 10 tháng 2 năm quí-sửu (18-3-1913), chấm dứt một cuộc kháng chiến trường kỳ trên một phần tư thế kỷ.
Anh hùng Đề-Thám (giữa 1898 và 1905)
Đề-Thám và mấy người con cháu (giữa 1898 và 1905)
Những bạn cách mạng của Đề-Thám (giữa 1898 và 1905)
Những bạn cách mạng của Đề-Thám
Đại gia đ́nh của Đề-Thám trước khi bị bắt hết
Đại gia đ́nh của Đề-Thám trước khi bị bắt hết
Gia đ́nh cha vợ của Đề-Thám bị bắt
Cha vợ của Đề Thám bị bắt
Thi Nho, người vợ thứ 3 của Đề Thám bị bắt
The Mui, người vợ thứ 2 của Cả Rinh (con nuôi của Đề Thám)
The Mui bị bắt
Yên Thế, 2 nghĩa quân bị bắt (1911)
Anh hùng Ba-Biêu, cánh tay mặt của Đề-Thám (giữa 1898 và 1905)
Ngôi chùa tuyên thệ của nhóm Đề-Thám
Một nghĩa quân và Quynh, con rể của Đề Thám ra hàng
Cho Go, repaire de De Tham
Một thành lũy của Đề-Thám
Phía trong của thành lũy
Phía trong của thành lũy
Một đồn lính Pháp trong vùng Yên-Thế
Đường hào của quân đội Pháp để chống lại Đề-Thám
.
Bookmarks