Mặc dù bị trấn áp dữ dội trong hai lần biểu t́nh trước, nhưng đợt biểu t́nh lần thứ 8 vào ngày 24/7 vừa rồi tại thủ đô Hà Nội vẫn diễn ra khá thành công với hàng trăm người tham gia xuống đường.
Trong khi đó tại Sài G̣n, những người yêu nước đă không thể tập hợp và thực hiện được một cuộc biểu t́nh để phản đối Trung Quốc như người dân ở thủ đô. Nguyên nhân tại sao lại có sự khác biệt này? Đâu rồi khí thế hừng hực của người dân Sài G̣n trong đợt biểu t́nh đầu tiên với con số tham gia lên đến hàng ngàn người?
Khánh An t́m hiểu ư kiến của những người trong cuộc và tường tŕnh.
Chăm sóc Sài G̣n kỹ hơn?
Những ngày này, trong khi Hà Nội liên tục cập nhật những diễn tiến sôi động của các ngày chủ nhật xuống đường th́ tại Sài G̣n, lác đác vài nhóm bạn trẻ vẫn kiên tŕ tập trung ở khu vực trung tâm thành phố vào mỗi sang chủ nhật để chờ một dấu hiệu để xuống đường, cho dù kết quả cuối cùng có thể chỉ là “biểu t́nh ngồi”, ngồi chờ hết giờ rồi ra về. Đă nhiều tuần liền, những thanh niên yêu nước ở Sài G̣n không có lấy một cơ hội để có được một buổi tập trung “cho ra hồn”.
Không giống như Hà Nội chỉ bị đàn áp, bắt bớ chủ yếu trong hai tuần lễ 10 và 17/7, ở Sài G̣n hầu như tuần nào cũng có một vài thanh niên bị bắt bớ, đánh đập, hoặc chí ít cũng được “mời uống trà” ở đồn công an hay được “chăm sóc” tận t́nh tại nhà. Ngọn lửa hừng hực khí thế của lần xuống đường đầu tiên vào ngày 5/6 v́ thế cũng dần dần nguội lạnh. Đến hôm chủ nhật 24/7 th́ Sài G̣n đă gần như im ắng trong khi những người cùng chí hướng tại Hà Nội có được một buổi xuống đường tuần hành thành công hơn mong đợi.
Nói về lư do Hà Nội thành công hơn Sài G̣n trong những lần tổ chức biểu t́nh gần đây, một bạn trẻ đă nhiều lần tham gia biểu t́nh ở Sài G̣n cho rằng:
“Hà Nội người ta được cái giới nhân sĩ mạnh, với lại cái gốc ngoài Hà Nội, theo ḿnh nghĩ, từ trước tới giờ khác ở trong này. Trong này đa số là các bạn trẻ sinh viên, gốc gác không nhiều. Ngoài Hà Nội đa số là gốc gác không, lại được sự hỗ trợ của tầng lớp trí thức và cựu cán bộ, chiến sĩ nhiều.”
Thiếu vắng những gương mặt lớn
Tại sao Sài G̣n lại thiếu vắng hẳn những gương mặt nhân sĩ trí thức trong những lần biểu t́nh sau? Là một trong những nhân sĩ trí thức tham gia xuống đường lần đầu tiên ở Sài G̣n hôm 5/6, nhà văn Nguyễn Viện cho biết lư do vắng mặt của ḿnh trong các lần xuống đường gần đây:
“Chủ nhật vừa rồi cũng như các chủ nhật trước, tôi đều được các ông công an “chăm sóc” kỹ ở nhà. Điều đó có nghĩa là tôi không được, không có khả năng đi ra được tới Sài G̣n cho nên cũng không tận mắt chứng kiến t́nh h́nh như thế nào. Nhưng theo những thông tin tôi biết được, trong Sài G̣n, việc trấn áp của lực lượng an ninh đối với người biểu t́nh có vẻ mạnh mẽ hơn ngoài Hà Nội. Cũng như t́nh trạng của những người có thể đi biểu t́nh được như một số người đại khái “được nhà nước quan tâm” th́ gần như không có điều kiện để đi ra Sài G̣n. Các bạn trẻ, theo tôi biết, họ cũng tập trung ở ngoài đó khá đông và họ cũng chờ đợi một diễn tiến nào đó để có thể biểu t́nh được nhưng có lẽ sự có mặt của các lực lượng an ninh c̣n đông hơn, thành ra những cuộc biểu t́nh ở Sài G̣n đă không xảy ra được.”
Sự thiếu vắng những gương mặt cột trụ lớn như Lê Hiếu Đằng, Huỳnh Tấn Mẫm, Nguyễn Đ́nh Đầu, Nguyễn Viện… đă khiến cho những thanh niên kiên tŕ xuống đường vào những chủ nhật sau đó không khỏi cảm thấy bơ vơ, nhất là khi so sánh với Hà Nội có hẳn một danh sách các trí thức tên tuổi liên tục lên tiếng kêu gọi và cùng xuống đường với người dân thủ đô.
“Đúng là bơ vơ. Hơi đáng tiếc. Nói chung (phong trào) cũng bị yếu đi, cũng mong muốn có được sự hỗ trợ tinh thần như vậy nhưng không có được, rất đáng tiếc. Ở trong này có những nhân sĩ nhưng có lẽ là bị siết chặt quá. Chứ trong này nếu có một vài nhân sĩ đứng ra th́ cũng có thể thành công.”
Nhà văn Nguyễn Viện cũng thừa nhận sự vắng mặt của đội ngũ nhân sĩ trí thức chính là một trong những yếu tố khiến cho phong trào biểu t́nh chống Trung Quốc ở Sài G̣n không thành công.
“Yếu tố này tôi cho cũng là một yếu tố quan trọng đóng góp vào sự thành công của các cuộc biểu t́nh ngoài Hà Nội mà Sài G̣n không có được. Ở Sài G̣n trong những người biểu t́nh lần đầu tiên vào ngày 5/6 cũng như ngày sau đó th́ hầu như đều có mặt của những người có uy tín trong xă hội. Nói chung sự có mặt đó đă làm chỗ dựa cho những anh em trẻ, nhưng tiếc là sau đó không biết v́ lư do ǵ mà họ đă không có mặt. Tôi không biết là họ có bị bên ngành an ninh chăm sóc hay không, điều đó tôi không dám khẳng định, nhưng tôi thấy sự thiếu vắng của họ trong các cuộc biểu t́nh sau th́ có lẽ đó là một trong những lư do mà những cuộc biểu t́nh trong Sài G̣n không thành công.”
Chỉ muốn bày tỏ ḷng yêu nước
Trong khi đó, Luật sư Lê Hiếu Đằng, nguyên Phó chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, cũng là người đă tham gia tuần hành trong lần đầu tiên cho rằng lư do phong trào biểu t́nh ở Hà Nội mạnh hơn tại Sài G̣n là v́ Hà Nội có những điều kiện mà Sài G̣n không có được như đội ngũ nhân sĩ trí thức đông hơn và hoàn cảnh dễ tập hợp hơn so với Sài G̣n. Ông giải thích tiếp:
“Ở Sài G̣n hoàn cảnh có khác, khác ở chỗ tụi tôi quan niệm rằng đă tổ chức th́ phải tổ chức cho thật quy mô và phải dự kiến những t́nh huống xảy ra. Thành ra tụi tôi cũng rất thận trọng trong việc này. Với lại tụi tôi cũng quan niệm rằng lâu lâu có một sự kiện ǵ lớn th́ trong này mới lên tiếng. C̣n tất nhiên thủ đô Hà Nội th́ điều kiện các anh ấy thuận lợi hơn.”
Một lư do khác mà nhiều người tham gia tuần hành cho là yếu tố khiến cho phong trào biểu t́nh ở Sài G̣n không được sôi nổi như ở Hà Nội là v́ chính quyền có phần đàn áp mạnh tay và liên tục hơn đối với người Sài G̣n v́ lo sợ những diễn tiến phức tạp ngoài tầm kiểm soát có thể xảy ra trong các cuộc biểu t́nh tại Sài G̣n. Bạn trẻ tham gia tuần hành ở trên cũng thừa nhận điều này:
“Cái đó cũng có thể, tại v́ Sài G̣n đúng là phức tạp hơn. Nếu t́nh h́nh không siết chặt th́ dễ dẫn đến nhiều vấn đề v́ lịch sử cũng đă như vậy rồi.”
Tuy nhiên, theo nhà văn Nguyễn Viện, nếu yếu tố trên thực sự tồn tại th́ đây là một sự e ngại hoàn toàn phi lư:
“Theo tôi, sự nghi ngại đó của chính quyền đối với người Sài G̣n là vô căn cứ, v́ tất cả những người biểu t́nh hiện nay đều chỉ có một mục đích duy nhất là chống lại sự xâm lăng của Trung Quốc, chống lại sự gây hấn của Trung Quốc. Tôi nghĩ là không ai có một ư đồ nào khác ngoài việc biểu tỏ ḷng yêu nước đối với sự gây hấn của Trung Quốc.”
Nói tóm lại, có thể c̣n nhiều nguyên nhân khác tồn tại đằng sau những thể hiện bên ngoài của chính quyền đối với các cuộc tuần hành của những người yêu nước ở cả hai đầu đất nước. Nhưng theo LS. Lê Hiếu Đằng, biểu t́nh là một trong những quyền công dân mà nhà nước Việt Nam nên chấp nhận và tạo điều kiện thuận lợi để người dân thực hiện quyền này. Thậm chí theo ông, ở vào thời điểm hiện tại, khi mà người láng giềng tham lam Trung Quốc liên tục có những hành động xâm lấn trên Biển Đông, th́ việc người dân xuống đường tuần hành ôn ḥa c̣n là một thế mạnh mà một chính quyền khôn ngoan cần phải biết tận dụng.
Khánh An, phóng viên RFA
Theo Đài Á Châu Tự Do (RFA)
danluan.org
Bookmarks