Vừa mới nhận được từ Thi Sĩ Nhất Tuấn
Mời thưởng thức
Tigon
Last edited by Tigon; 17-07-2011 at 12:17 PM.
.................... .......... ..................
Đời chia đôi ngă mai sau
Giữ t́nh đẹp măi , yêu nhau ...đừng t́m
.................... .......... .................... .
Thơ Nhất Tuấn
Luật Sư NGÔ TẰNG GIAO
Nhà thơ NHẤT TUẤN tên thật là PHẠM HẬU. Sinh trưởng tại Nam Định. Quê ngoại quê nội ở Ninh B́nh. Di cư vào Nam năm 1954. Gia nhập trường Vơ Bị Quốc Gia Đà Lạt, năm 1955, Khóa XII. Rồi từ 1966 từng làm Quản Đốc Đài Phát Thanh, Giám đốc Nha Nghiên Cứu Kế Hoạch Bộ Thông Tin, Giám Đốc Nha Vô Tuyến Truyền Thanh và Tổng Giám Đốc VN Thông Tấn Xă v.v… Trên vai nhà thơ là hai hoa mai trắng: Trung Tá.
Nhà thơ được biết đến nhiều qua những tập thơ “Truyện Chúng Ḿnh” (xuất bản trong khoảng từ 1959-1964) và những tập truyện “Đời Lính” (xuất bản 1965). Trên 50 bài thơ trong “Truyện Chúng Ḿnh” đă được phổ nhạc bởi nhiều nhạc sĩ trong khoảng từ 1959-2008.
Từng sống ở Đà Lạt nên thành phố đầy sương mù và mưa bay này vẫn luôn măi tiềm ẩn ở một góc nào đó trong trái tim nhà thơ. Có lẽ cũng v́ thế mà trong những vần thơ “Truyện Chúng Ḿnh” NHẤT TUẤN đă ghi lại một số những ḍng hồi tưởng với h́nh ảnh Đà Lạt mà một phần đời của ḿnh c̣n gửi lại nơi chốn ấy. Và có lẽ để tưởng vọng về Đà Lạt mà trong chuỗi ngày sống ly hương, khi mái tóc đổi màu, nhà thơ đă chọn một thành phố cũng đầy mưa rơi giữa miền đồi núi chập chùng với ngàn thông xanh hoài ngàn năm ở vùng trời tây bắc Hoa Kỳ để định cư, đó là Seattle (Washington State).
*
Trong thơ NHẤT TUẤN, thoạt tiên t́nh yêu thấp thoáng trong bài “Truyện Chúng Ḿnh”, chỉ gợi lên nỗi nhớ mong của người ở Đà Lạt v́ bị xa cách với người ở Sài G̣n:
“C̣n nhớ những thư người trước gửi
Sàig̣n - Đàlạt mới năm nào
Từng chiều thứ bảy anh mong đợi
Màu chữ xanh, yêu đến ngọt ngào
Hồn có nguyên trinh màu trắng cũ
Môi hồng vẫn thắm thuở ban đầu
Không dưng ḷng rộn niềm ao-ước
Nhưng biết ai c̣n nhớ đến nhau.”
Trong đời lính, khi phải rời xa Đà Lạt, từ nơi tiền đồn biên giới nhà thơ gửi ḷng nhung nhớ về thành phố này nhân mùa Giáng sinh khi viết bài “Niềm Tin”, cũng đầy mong nhớ:
“Lại một Noël nữa
Mấy mùa Giáng sinh rồi
Anh ở đồn biên giới
Thương về một khung trời.
Chắc Đàlạt vui lắm
Mimosa… nở vàng
Anh đào khoe sắc thắm
Hương ngào ngạt không gian
Mấy mùa Giáng sinh trước
Chỗ hẹn anh chờ hoài
Lần này không về được
Hồi hộp đợi tin ai.”
Một ngôi giáo đường nhỏ bé của Đà Lạt cũng lưu lại kỷ niệm một mùa Giáng Sinh với hoa anh đào khoe sắc thắm trong ḷng NHẤT TUẤN. Nhà thơ viết bài “Nhà Thờ Đường Cô Giang”:
“Thêm xuân nữa lại về
Giữa một trời tuyết lạnh
Nhiều đêm dài xa quê
T́m hoài trong ảo ảnh
Những kỷ niệm thần tiên
Bây giờ anh vẫn nhớ
Nhà thờ đường Cô Giang
Chúa nhật… ḿnh đến đó
Đàlạt vào Giáng Sinh
Anh Đào reo mở hội
Tan lễ em và anh
Đường hoa về chung lối
Họ thấy… em hôn anh
Vội làm dấu Thánh Giá
Mấy sơ và… sư huynh…
Muốn là thiên thần cả!!
Em hỏi:
-Họ có yêu ?
Anh đáp:
-Khi khấn hứa
Họ xin yêu rất nhiều
Yêu hết con cái Chúa
Anh cố giữ niềm tin
Của tuổi trẻ mơ mộng
Nơi quê hương ngàn trùng
Xin em đừng tuyệt vọng
V́ sẽ có một ngày…
Giáo đường xưa… lại đến
Quỳ dưới trời tuyết bay
Thiết tha anh cầu nguyện.”
Sau khi t́nh yêu nơi giáo đường xuất hiện, trong hồi tưởng nhà thơ chỉ mong “thấy” được người yêu nơi bài “Cầu nguyện” (chứ không mong “lấy” như bản nhạc đă đổi lời) với hai câu cuối thật buồn bă:
“Con quỳ lạy chúa trên trời
Để cho con thấy được người con yêu
Đời con đau khổ đă nhiều
Kể từ thơ dại đủ điều đắng cay
Số nghèo hai chục năm nay
Xây bao nhiêu mộng trắng tay vẫn nghèo
Mối t́nh đầu trót bọt bèo
V́ người ta thích chạy theo bạc tiền
Âm thầm trong mối t́nh điên
Cầm bằng Chúa định nhân duyên bẽ bàng
Bây giờ con đă gặp nàng
Không giàu, không đẹp, không màng lợi danh.
Chúng con hai mái đầu xanh
Chấp tay khấn nguyện trung thành với nhau.
Thề rằng sóng gió biển dâu,
Đă yêu… trước cũng như sau… giữ lời
Người ta lại bỏ con rồi,
Con quỳ lạy Chúa trên trời thương con.”
Giáng sinh thường là thời điểm kỳ diệu nhất trong suốt cả năm với tiếng chuông ngân nga trong đêm vắng, với ánh nến lung linh huyền ảo và thánh ca trầm bổng gợi lên những cảm xúc thanh thoát, êm đềm và thánh thiện. Bên giáo đường hoa mimosa Đà Lạt khoe sắc vàng tươi thắm, nhưng trong ḷng nhà thơ lại chỉ nổi lên kỷ niệm buồn bă với bài “Mimosa Thôi Nở”:
“Noël xưa anh nhớ
Khi hăy c̣n yêu nhau
Nhà thờ nơi cuối phố
Thấp thoáng sau ngàn dâu
Anh chờ em đi lễ
Chung dâng lời nguyện cầu
Mimosa bừng nở
Đẹp như t́nh ban đầu
Đàlạt mờ trăng lạnh
Đường về ta bước mau.
Rồi anh hỏi khẽ em
Đă xin ǵ với Chúa
Trong đêm lễ Noël
Em lắc đầu chả nhớ
Nhưng hồng lên đôi má
Nắm tay anh đợi chờ
Trông em sao xinh quá
Và ngoan như nàng thơ
Mới bốn mùa thu qua
Mimosa vẫn nở
Sao mối t́nh đôi ta
Ai làm cho dang dở
Đêm nay Noël đây
Chuông nhà thờ khắc khoải
Gió đồi lang thang bay
Mưa buồn giăng ngơ tối
Anh quỳ bên tượng Chúa
Cúi đầu chắp hai tay
Lạy Chúa con chờ đợi
Người ngày xưa về đây
Nhưng em không về nữa
Đường khuya mưa bay bay
Mimosa thôi nở
Trong hồn anh đêm nay.”
Trong bài thơ “Truyện Cây Hoa Mimosa” (1964), lại cũng vẫn thoáng vẻ giận hờn, trách móc:
“Một đi vĩnh biệt cao nguyên
Mimosa trả… cho miền núi non
Làm ǵ có chuyện sắt son
Th́ thôi đừng dại mỏi ṃn mắt trông”
Đà Lạt là thành phố với núi đồi và rừng thông. Núi vươn cao cùng thông xanh reo suốt bốn mùa như cùng hát vang lên khúc t́nh ca gửi vào năm tháng mà nếu vắng bóng thời thành phố sẽ như một cơ thể mất linh hồn. H́nh ảnh ngọn núi cao Lap Be Bắc (Lapbe Nord) và cảnh Đà Lạt về đêm đă được nhà thơ NHẤT TUẤN nhắc tới trong bài “Đêm Cuối Cùng Đàlạt”, cũng kể lại một chuyện t́nh dang dở:
“Rồi kỷ niệm về dần trong trí nhớ
Đêm cuối cùng hai đứa đi ciné
Những con đường Đàlạt lúc vào khuya
Hoa lả tả rơi vàng đôi mái tóc
Gió buốt từ "Lap Be Nord" xa tắp
Anh vội vàng cởi áo khoác cho em
Tiếng thở dài chen tiếng bước đi êm
Ḿnh yên lặng d́u nhau cho đến sáng.
Và anh nhớ em hát bài Hoài Cảm
Giọng ngân buồn, môi gọi cố nhân ơi
Đêm hôm qua trong tiệc cưới đông người
Lời hát cũ làm anh xao xuyến măi.
Ôi ngày xưa sao giờ không trở lại?
Để em là riêng của một ḿnh anh
Để anh nghe hoài giọng hát thanh thanh
Nhưng câu chuyện chúng ḿnh không kết cuộc
V́ hai đứa… tại v́… ai biết được?!
Nên giờ này anh phải sống xa em
Rồi t́nh cờ nghe giọng hát quen quen
Bài Hoài Cảm, đêm cuối cùng Đàlạt!”
Trước từng cùng “người xưa dịu hiền” kề vai nhau t́nh tự ngồi bên hồ Than Thở. Nay sao lại đă xa nhau, chỉ c̣n lại lời thở than tiếc nhớ dĩ văng kỷ niệm trong “Bài Hát Đồi Sim”:
“Đàlạt đầy sương khói
Một ḿnh anh lặng yên
Nghe hồn ḿnh nức nở
Nghe buồn len trong tim
Nếu ḿnh đừng gặp nhau
Trên núi đồi Đàlạt
V́ t́nh yêu ban đầu
Đă tan theo sóng nhạc
Người xưa… người xưa đâu?
Để… ḷng anh tan nát
Đời băi bể nương dâu
Cũng buồn như tiếng hát.”
Cũng vẫn hồ Than Thở Đà Lạt thuở nào là nơi đôi lứa vui chơi với hoa “bất tử” từng là sứ giả của t́nh yêu. Nhưng nay sao chỉ c̣n là một kỷ niệm buồn đến “tàn nhẫn” trong bài thơ “Cánh Immortel Cuối Cùng” (1964):
“Hôm xưa đi chơi hồ Than Thở
Em ngắt bên đường một đóa hoa
Rồi chạy đến anh cười hớn hở
Đây hoa bất tử như t́nh ta
Hoa ấy màu vàng chen sắc máu
(Màu vàng tâm sự kẻ yêu nhau
Là âu yếm với t́nh đôn hậu)
Êm đẹp bao nhiêu giấc mộng đầu
Quả thực cũng như tên bất tử
Bông hoa nho nhỏ của người thơ
Anh đem về để trong pḥng ngủ
Tươi măi không tàn, có lạ chưa
Từ dạo sân nhà em đỏ pháo
Em cùng người ấy sống yên b́nh
Đêm đêm úp mặt vào tay bảo
Nào có ra chi... truyện chúng ḿnh
Trái với tên hoa là bất tử
Hoa dần héo rũ sắc tàn phai
Cánh rơi tan nát như tâm sự
Như tiếng ḷng anh khẽ thở dài
Rồi đến chiều nay cánh cuối cùng
Trời dâng lệ xuống khóc rưng-rưng
Hoa ơi đừng giống t́nh ta nhé
Ta vẫn cầu mong được thủy-chung
Anh quên màu đỏ trong hoa đó
Màu đỏ là màu của biệt-ly
Và của bao nhiêu sầu hận tủi
Giờ đây c̣n biết nói năng chi
Cánh hoa bất tử rơi lần chót
Tàn nhẫn như người rũ áo đi.”
Mưa Đà Lạt giăng mắc trên thành phố cũng khiến cho nhà thơ ngậm ngùi nhớ lại biết bao h́nh ảnh cũ chất chồng, đầy ngang trái và nát tan. Trong cảnh Xuân về với cái Tết tha hương, NHẤT TUẤN viết bài “Mưa trong kỷ niệm”:
“Chiều mưa đó tưởng không c̣n gặp lại
Lần cuối cùng hai đứa lặng nh́n nhau
Có bao giờ em hiểu được anh đâu
T́nh ngang trái và những lời gian dối
Trong tay nhau nhiều lần anh tự hỏi
- Ái Khanh ơi ! Em c̣n nhớ chăng em
B́nh minh hồng... và những buổi chiều êm
Truyện Chúng Ḿnh... với bao nhiêu kỷ niệm
Hoa không đợi mà t́nh cờ bướm đến
Ḿnh yêu như chưa từng có bao giờ
Em về rồi anh ở lại bơ vơ
Và bỗng thấy muốn giận hờn măi măi
Chiều mưa đó tưởng không c̣n gặp lại
Nào ngờ đâu trên thành phố Cao Nguyên
Đang âm thầm đếm bước dưới trời đêm
Anh bỗng thấy dáng người xưa thấp thoáng
Mái tóc đó bồng bềnh che vầng trán
Nét môi cười và cặp mắt nai tơ
Anh tưởng ḿnh như đang sống trong mơ
Và thầm hỏi hay chỉ là hư ảnh
Ai thoạt gặp đă vội vàng lẩn tránh
Trong mưa bay anh thờ thẫn ra về
Mimosa tràn ngập lối anh đi
Hoa hay chính ḿnh đang tan nát...?
Tết tha hương... nhớ mùa xuân Đàlạt
Ḷng bâng khuâng nhớ người cũ năm nào
T́nh tưởng phai theo ngàn cánh anh đào
Bỗng giây phút lại thắm hồng nỗi nhớ
Tiếng mưa như giọng ai... hoài nức nở
Lần cuối cùng... rồi măi măi...
Và măi măi... chia xa...
Cho hồn anh nổi băo táp phong ba
Thương từng hạt mưa buồn trong kỷ niệm.”
Một ngày nào đó khi hồi tưởng về thành phố cao nguyên với t́nh yêu đẹp đẽ tràn đầy mộng ước lúc ḿnh c̣n là sinh viên vơ bị, NHẤT TUẤN viết bài “Nhớ Về Đàlạt” (1964). Thời gian trôi qua. Cảnh vẫn c̣n đó. Người xưa đă cách xa. Để rồi lại cũng vẫn đầy h́nh ảnh của buồn bă, của dang dở chia ly vào giai đoạn cuối của khúc nhạc t́nh:
“Nhớ tám năm về trước
Khi c̣n là sinh viên
Học trong trường Vơ bị
Nơi núi rừng cao nguyên
Dạo ấy em mười tám
Xinh đẹp hơn tiên nga
Tóc mây bồng vương trán
Môi cười tươi như hoa
C̣n nhớ không ngày xưa
Đàlạt buồn trăng mờ
Gió vàng trên nước biếc
Chim chiều bay bơ vơ
Chúng ḿnh sát vai nhau
Tay đan tay chậm bước
Cùng đếm từng v́ sao
Rồi xây bao mộng-ước
Rừng ái ân vẫn đó
Hồ Than thở c̣n đây
Thông im buồn đợi gió
Mây đồi xa c̣n bay
Cũng vẫn một khung trời
C̣n nguyên h́nh ảnh cũ
Em bây giờ xa rồi
T́m đâu người viễn xứ
T́nh nào không dang dở
Màu nào mà không phai
Cho nên anh không nỡ
Làm thơ để trách ai
Riêng chiều nay nhớ lại
Truyện chúng ḿnh ngày xưa
Nh́n khung trời Đàlạt
Mà tưởng ḿnh đang mơ.”
Trong cuộc sống tại ngước ngoài, với tiêu đề “Truyện chúng ḿnh hải ngoại” NHẤT TUẤN viết: “Thôi trang đời đă khép”:
“Và những chiều Đà Lạt
Một ḿnh trên đồi thông
Mưa nhạt nhoà trong mắt
Gửi sầu... vào mênh mông”
Bài “Ảo ảnh”:
“Xin giữ măi kỷ niệm buồn Đà Lạt
Giữa đồi thông rừng cỏ non xanh ngắt
Nhớ điên cuồng trong một phút bâng khuâng”
Bài “Lại một xuân buồn” (1985):
“Nhớ Bích Câu Đà lạt thoáng mưa bay
Hồ Than Thở cùng ḷng ai ḥa nhịp
Rừng Ái Ân với ngàn thông xanh biếc
Thác Gougah, cây gọi gió than van
Đồi 15 đâu đó cụm mai vàng
Giáng Sinh tới Anh đào khoe sắc thắm
Mimosa sương long lanh đọng nắng
Chiều Lâm Viên, bản Thượng khói dâng cao
Những kỷ niệm xưa thân ái biết bao…
Ghi lại thuở bên nhau nơi Trường Mẹ!”
*
Mới chỉ trích dẫn một số ít vần thơ trong “Truyện Chúng Ḿnh” của NHẤT TUẤN người đọc đă thấy bóng dáng thành phố sương mù Đà Lạt chập chờn ẩn hiện. Bóng dáng Đà Lạt một trời thương nhớ quả thật rất thích hợp để được chọn làm bối cảnh cho những truyện t́nh.
T́nh yêu nam nữ đă có từ vạn kiếp và luôn là một đề tài bất diệt trong vườn hoa văn học nghệ thuật của bất cứ quốc gia nào. Riêng trong lănh vực thi ca th́ từ cổ chí kim, từ Đông sang Tây, t́nh yêu luôn gợi hứng cho các nhà thơ. H́nh như t́nh yêu không có tuổi tác, chừng nào trái tim con người c̣n đập th́ con người c̣n yêu. Hơn nữa một số văn sĩ, thi sĩ đă từng nói rằng: “Thơ trữ t́nh có thể coi như tổng hợp, như tuyệt đỉnh của thơ, mà chính thơ là tuyệt đỉnh của tiếng nói loài người!” Họ c̣n mạnh miệng nói thêm nữa: “Thi ca sẽ là tôn giáo cuối cùng trên mặt địa cầu này khi mà tất cả nhân loại không c̣n giữ lại được cho họ một niềm tin nào ở nơi tôn giáo mà chúng ta đang có”.
Thật ra nhà thơ không phải là kẻ v́ phạm tội mà bị “phát văng” từ thiên cung xuống dưới trần như có người thường nói. Nhà thơ cũng chỉ là một con người b́nh thường và đối tượng của thơ, chất liệu tạo ra thơ chính là cuộc sống trên cơi nhân gian mà thôi. Cũng vẫn có yêu có ghét, có vui có buồn, có quên có nhớ, có xum họp và có chia ly… Có lẽ phải quan niệm rằng: “Thơ là một lối sống, một lối nhận thức, một lối dùng ngôn ngữ, âm điệu để diễn tả tâm tư t́nh cảm riêng. Cái nền của thơ là cảm xúc, một cảm xúc thành thật. Thơ không phải là một cách độc thoại mà phải là một cách truyền đạt kinh nghiệm cho tha nhân. Thơ cần có sự thông cảm và thưởng thức của người đọc.”
Người yêu thơ có lẽ phải nhận ra rằng NHẤT TUẤN, với những vần thơ lai láng trữ t́nh trong “Truyện Chúng Ḿnh” không phải chỉ là truyện riêng tư “th́ thầm bên gối” giữa hai người nữa mà đă hóa thành “truyện chúng ḿnh” của bao nhiêu là đôi t́nh nhân thanh niên nam nữ khác. Nhà thơ đă viết xuống hộ những trang nhật kư về t́nh yêu của những người trẻ tuổi. Khi th́ đằm thắm thiết tha. Nhiều lúc lại dang dở năo sầu, phải cần đến thời gian như là một loại linh dược để dần dần hàn gắn các vết thương ḷng trong quá khứ. Có thể coi đây là tâm sự chung của một thế hệ thanh niên thời đó, đồng một lứa tuổi với tác giả.
Nhưng có một điều quan trọng cần phải nói thêm là sau những tháng ngày quằn quại với “Truyện Chúng Ḿnh”, NHẤT TUẤN đă vươn khỏi những h́nh ảnh buồn chán thương đau, những nhớ nhung rất thế nhân thường t́nh của thời trai trẻ đó. Nhà thơ đă chuyển hướng về một chân trời thi ca với tầm cao của những h́nh ảnh đẹp đẽ hơn như những lời tâm sự chân thành của nhà thơ NHẤT TUẤN mấy chục năm sau khi viết những “Truyện Chúng Ḿnh”:
“Ngày c̣n là cậu học tṛ Trung Học
Trong t́nh yêu bé nhỏ, cá nhân
Tôi đă từng than thở biết bao lần
Và làm thơ
Trách những ngườ́ mau phụ bạc...
...
Giờ đây, theo đời sống quân đội lớn lên
Sau những tháng năm tranh đấu
Tôi bỗng thấy rằng
Ḿnh chỉ toàn là thương hờ nhớ hăo
Tôi bỗng thấy rằng
C̣n rất nhiều tâm sự khác để làm thơ...”
Ngô Tằng Giao
(VIRGINIA, Mùa Thu Vàng 2010)
Chọn màu áo - thơ Nhất Tuấn - nhạc Tuấn Khanh - ca sĩ Diệu Hiền
Mimosa Thôi Nở
Noël xưa anh nhớ
Khi hăy c̣n yêu nhau
Nhà thờ nơi cuối phố
Thấp thoáng sau ngàn dâu
Anh chờ em đi lễ
Chung dâng lời nguyện cầu
Mimosa... bừng nở
Đẹp như t́nh ban đầu
Đàlạt mờ trăng lạnh
Đường về ta bước mau
Rồi anh hỏi khẽ em
Đă xin ǵ với Chúa
Trong đêm lễ Noël
Em lắc đầu chả nhớ
Nhưng hồng lên đôi má
Nắm tay anh đợi chờ
Trông em sao xinh quá
Và ngoan như nàng thơ
Mới bốn mùa thu qua
Mimosa vẫn nở
Sao mối t́nh đôi ta
Ai làm cho dang dở
Đêm nay Noël đây
Chuông nhà thờ khắc khoải
Gió đồi lang thang bay
Mưa buồn giăng ngơ tối
Anh quỳ bên tượng Chúa
Cúi đầu chắp hai tay
Lạy Chúa con chờ đợi
Người ngày xưa về đây
Nhưng em không về nữa
Đường khuya mưa bay bay
Mimosa thôi nở
Trong hồn anh đêm nay
Cứ Tưởng Rằng Đă Quên
Cứ tưởng rằng đă quên
Tới hết đời di tản
Những kỷ niệm thần tiên
Của ngày xa xôi lắm
Ngày ấy tuổi học tṛ
Sân trường đầy phượng đỏ
Yêu nhạc và mê thơ
Rất đơn sơ mộng nhỏ...
Như nước chảy qua cầu
Đời trai bao dâu biển
Dẫu không là của nhau
Vẫn âm thầm thương mến
Người đem giông băo tới
Cho t́nh muộn lẻn về
Thơ viết rồi không gửi
Trằn trọc mỗi đêm khuya
Lại xin quên lần nữa
Đă hứa với nhau rằng:
Xa để c̣n được nhớ
Dù t́nh lỡ trăm năm
Nhạc yêu cầu nức nở
T́nh ... lỡ... trăm ... năm
Nhất Tuấn
( Truyện Chúng Ḿnh)
http://khanhly.net/phoxua/tm.asp?m=47408&mpage=6&key=
Đúng 6 năm kể từ ngày tôi post bài thơ cuối cùng của Nhất Tuấn . Sau đó không thấy ông gửi thêm bài thơ nào nữa . Nay mới biết , ông bị bệnh Alzheimer nên không c̣n khả năng sáng tác .
Không ngờ một thi sĩ được nhiều mến chuộng , mà cuối đời lại buồn thảm như vậy . Không biết nói ǵ bây giờ ?
Thi Sĩ Nhất Tuấn đă mất
Hôm nay , 3 tháng 8 , 2021 mới nhận được tin buồn , Thi sĩ Nhất Tuấn , tức Trung Tá Phạm Hậu vừa qua đời .
Vô cùng thương tiếc và thành kính phân ưu cùng tang quyến
There are currently 4 users browsing this thread. (0 members and 4 guests)
Bookmarks