CHỢ NGHÈO
CHỢ BAN MAI CAM B̀NH , HÀM TÂN
Mười mấy năm qua con không biết cái chợ thôn ḿnh ra sao có thay đổi ǵ không ? Thời gian lặng lẻ trôi qua xứ biển Động đền làm sao con quên được những tháng ngày dài mạ vất vả truân chuyên nuôi cả gia đinh trong hoàn cảnh nghèo nàn khốn khó. Thời buổi đổi thay , hoàn cảnh túng ngặt đồng cảnh ngộ với bao nhiêu bà con trong xóm thôn ḿnh .
Và gia đ́nh mạ cũng hoà ḿnh trong nhịp điệu truân chuyên một vùng kinh tế nông phẩm cùng than củi xứ Động và đưa con trai của mạ bị xa nhà theo đổi thay lịch sử .
Con về bên mạ, đoàn tụ với gia đ́nh, Động đền- Hàm tân hoàn cảnh cũng thay đổi.Con chỉ biết giúp mạ hoạ chăng oằn vai hai tháng ṛng vác từ rừng Sơn Mỹ bao nhiêu là cây rừng và những gánh tranh làm lại mái ấm gia đ́nh. Con chỉ có những vồng khoai , luống bắp trên cái rẫy cát trằng bạc màu v́ phong hoá , v́ lối canh tác đươc năm nào hay năm đó .
Và cái nghèo vẫn đeo măi cho gia đ́nh ,cho mạ . Rồi vai mạ vẫn măi oằn lên ngày ngày hai buổi chợ ; chợ Sáng tức là chợ Cam Binh và chợ Hôm Động Đền .
Làm sao con quên được cái chợ nhỏ bé xác xơ cạnh nhà. Chợ Cam b́nh với cái đ́nh lợp tôn xiêu vẹo tạm gọi là bề thế nhất. Hai bên là những quán tranh , lỏng chỏng những cái sạp đan bằng cây rừng . Vậy cũng ưu tiên cho các loại hàng "sang trọng " vào thời này như quần áo may sẵn , vài ba xấp vải , hay hàng xén .
Mạ không có may mắn đủ vốn liềng như người ta . Vốn liếng mạ chỉ đủ dọn lên một miếng ny lon trải trên mặt đất toàn cát trắng. Vài ba xấp thuốc rê, vài ba thứ gia vị gói sẵn , hạt chè khô cùng dăm ba thứ lỉnh kỉnh tầm thường dân quê cần đến hàng ngày . Nền cát lợn cợn rác rến lâu ngày , vài ba cơn gió thổi hắt lên phủ đầy trên hàng của mạ .
BUỔI CHỢ NÔNG THÔN
Vốn liếng của mạ co dần đi theo những miệng ăn trong nhà cùng những lon gạo ẩm vàng ố ưu tiên "cho bữa trưa" . Gánh hàng mạ nhẹ dần, nỗi lo công nợ mạ càng tăng . Chợ sáng mới đông mạ đă lo gom tièn dành cho con buôn đ̣i nợ.Họ ngồi cạnh mạ thôi thúc , càu nhàu , than vản, ôi đủ thứ tiếng ch́ tiếng bấc! Chủ nợ này đi th́ con buôn khác tiếp đến .
Mạ phải tính toán chia xớt từng đồng tiền bán được trong buổi chợ nghèo để tạm trang trải cho từng con buôn và làm sao cho vừa ḷng họ.
Có những lúc chợ ít khách, mạ ngồi thẩn thờ như kẻ mất hồn. Những lúc này nét mặt mạ vừa buồn vừa lo lắng . Những tiếng cằn nhăn của các mối bỏ hàng như những "nhát dao chém "vào tai mạ.
Trời vẫn gió ,vẫn cát tung vào từng mớ thuốc rê, từng "ngảu" hột chè , vài ba gói vị tinh bột ngọt hay tiêu đen loại lép hột rẻ tiền ...
Mạ c̣n lo làm sao có vài lon gạo cho trưa nay , mớ cá đuối mạ um sẵn các con nhớ nghe !
Càng trưa khách thưa dần . Chợ Sáng chuẩn bị tan . Gió chướng vùng đất biển vẫn ào ào thổi . Những hạt cát bay vào mắt mạ ,những hạt cát này làm mắt mạ mờ theo tháng ngày lo lắng ,gian khó cùng nỗi ê chề của gánh hàng nhà nghèo, của một thời làm không đủ sống và chẳng ai biết làm nghề ǵ ngoại trừ vào rừng đốt than làm rẫy ?
Gió cát bao năm mạ quen rồi , cũng như từng cơn mỏi mệt bao ngày mạ phải ngồi chịu đưng . Cái buồn cái lo lớn nhất của mạ là làm sao nuôi sống gia đ́nh và nỗi ray rứt theo từng câu năn nỉ với mối hàng, con buôn.
Xế trưa mạ về ăn uống qua loa có khi mạ phải bới cho con trên rẫy với món ǵ ngon nhất. Con biết mạ ưu tiên cho thằng con bao năm xa nhà.
Rồi mạ lại sửa soạn gánh hàng cho kịp buổi chợ Hôm.
Cảnh chợ Hôm cũng gió cát tung bay ,cũng lác đác vài ba miếng tranh che tạm . Khách quê rất ít , chỉ dành cho người lỡ bữa. Chợ Hôm là nơi ngư dân có được vài con cá lẻ tẻ buổi chiều chạy vội vào đây kiếm vài ba đồng bạc. Lúc này có tiền ,người bán cá mới mua vài ba thứ cần dùng cho buổi kéo lưới ngày mai như vài đồng thuốc hút vài hào gia vị .. . Và lúc này mạ bỗng vui lên v́ bán đươc hàng.
Đường về nhà ,khi trời mưa con đường đất biến thành con sông "thuỷ lợi" với những hố sâu lồi lơm đầy nước. Có những đoạn nước băng qua đường chảy xiết . Cái cảnh "biển dâu " đường biến thành sông, lúc này h́nh bóng mạ xiêu xiêu ṃ mẫm trong ánh sáng mập mờ . Trời tối hẳn mạ mới về đến nhà. Xóm quê những căn nhà tranh le lói ánh dầu , con đường trong xóm đen như mực . Những cơn chớp loé lên trong đêm làm rơ gánh hàng mạ về trước ngơ. Niềm thương của mạ dâng trào , mạ đă về với mái tranh nghèo ấm cúng .
Tiếng ểng ương kêu vang sau cơn mưa , tiếng quê buồn như cuộc đời của gia đ́nh Mạ .Thân c̣ lặn lội gần xa, mạ nuôi cả gia đ́nh không chút quản công không lời than vản.
Cực khổ vẫn chưa buông tha cho mạ, cuộc đời không chịu êm xuôi. Chịu đựng ṃn mơi lâu ngày thận mạ suy kiêt và viêm nhiễm . Từng cơn nhức buốt trong người cùng máu mủ nhưng thảm thay, mạ vẫn cắn răng không nói không than ! Mạ vẫn chịu đưng hai buổi chợ sáng- chiêù và cái đ̣n gánh vẫn kẻo kẹt tháng ngày dày xéo lên đôi vai c̣m cỏi của mạ . Đau trong thân mạ vẫn lặng im . Hao ṃn thân xác cho đến khi mạ gục ngă và mạ phải bị mất đi một trái thận trong người v́ nóđă hư thối lâu ngày không c̣n cứu văn được!
MẠ VỀ
Đă bao mùa Vu lan trôi qua con thật đáng tội v́ chưa viết lên được công ơn trời bể và ḷng hi sinh vô bờ của mạ . Càng xấu hổ tủi nhục phận làm con không làm sao gánh bớt cơn đau nổi nhọc của mạ hiền . Vu lan này xin những ḍng hồi kư của ray rứt của ăn năn con viết về mạ như lời sám hối, lời tri ân về mạ .
MẸ GIÀ NHƯ CHUỐI BA HƯƠNG
XIN TRỜI NGƯNG GIÓ RUNG TÀU LÁ CÂY
Gió ơi xin gió thôi rung , để con c̣n về bên mạ nói lên những lời xưng tán công đức mạ tôi như biển rộng sông dài , mạ ơi !
Mùa VU LAN 2010
phật lịch : 2554
con trai của mạ
xuan khe
Bookmarks