Dưới đây là bài phân tích của Ngô Di Lân trên BBC Việt ngữ 18 tháng 10 2019, tuy là một nhà nghiên cứu trẻ trong ngành Quan Hệ Quốc Tế tại Đại học Brandeis, Hoa Kỳ nhưng với lập luận dễ hiểu và hợp lư để chúng ta có thể lắng nghe.
Trao đổi với BBC News Tiếng Việt, anh Ngô Di Lân, nghiên cứu sinh ngành Quan hệ Quốc tế tại Đại học Brandeis, Hoa Kỳ, cho rằng, khả năng cao là ông Trump sẽ bị luận tội nhưng sẽ thoát được việc bị phế truất.
Nhà nghiên cứu trẻ tuổi này nói thêm: "Theo đánh giá của tôi, khả năng Tổng thống Donald Trump bị Quốc hội luận tội là không nhỏ. Cựu Tổng thống Bill Clinton trước đây bị luận tội chỉ v́ bê bối cá nhân trong khi uy tín cá nhân của ông ấy lúc đó đang tương đối cao và nền kinh tế Mỹ đang trên đà đi lên.''
"C̣n lần này, ông Trump đang đứng trước nguy cơ bị luận tội và thậm chí là phế truất v́ cáo buộc đă lạm dụng quyền lực để phục vụ mục đích chính trị của riêng ḿnh. Nếu đúng như vậy, th́ đây là tội danh nghiêm trọng hơn rất nhiều, không kém ǵ Nixon trong vụ Watergate, thế nên sẽ không có ǵ ngạc nhiên nếu ông Trump bị luận tội," anh Ngô Di Lân nói.
Tuy nhiên, cũng theo nhà nghiên cứu Ngô Di Lân, do hiện nay, đảng Cộng ḥa đang nắm đa số trên Thượng viện, nên quá tŕnh luận tội có dẫn đến phế truất hay không th́ quả thực rất khó nói, bởi khó để có đủ 2/3 số phiếu nhằm phế truất tổng thống đương nhiệm.
Nhưng mặt khác, cũng phải thấy rằng, t́nh thế hiện nay đang rất bất lợi cho Tổng thống Trump. Và những Thượng nghị sĩ bỏ phiếu chống laị việc phế truất ông Trump sẽ cần có lư do rất thuyết phục để biện minh cho lá phiếu của ḿnh.
Khi được hỏi về việc liệu quá tŕnh luận tội lần này có khiến ông Trump chủ động từ chức hay từ bỏ việc tranh cử cho nhiệm kỳ thứ hai, anh Ngô Di Lân cho rằng, do Trump là một chính trị gia vô cùng hiếu thắng, nên việc luận tội sẽ không khiến ông chủ động từ chức hay từ bỏ việc tranh cử cho nhiệm kỳ thứ hai.
'Lằn ranh đỏ' của các chính khách Cộng ḥa
'Kịch bản' khả dĩ nhất cho quá tŕnh luận tội, do vậy, theo anh Ngô Di Lân, sẽ là "Hạ viện bỏ phiếu thông qua việc luận tội ông Trump và chuyển tiến tŕnh luận tội qua Thượng viện."
"Tại Thượng viện, tôi tin rằng, ông Trump sẽ thoát được việc bị phế truất với một số phiếu vừa đủ. Trong bối cảnh phân cực chính trị trong xă hội Mỹ đang lên đến đỉnh điểm và khoảng cách về ư thức hệ, cũng như lợi ích giữa hai chính đảng ngày càng gia tăng, th́ rất khó để một bên 'giúp' bên c̣n lại giành chiến thắng như vậy được.
"Tôi tin rằng dù nhiều Thượng nghị sĩ Cộng ḥa tin rằng việc ông Trump làm là sai trái song họ vẫn đặt việc bảo vệ lợi ích của đảng Cộng ḥa trước sự đe dọa từ bên đảng Dân chủ lên trên hết. Nếu như Tổng thống Trump bị phế truất, nội bộ đảng Cộng ḥa sẽ rạn nứt và uy tín của đảng này cũng sẽ đi xuống đáng kể. V́ thế, việc bỏ phiếu phế truất ông Trump tại thời điểm này không khác ǵ đảm bảo một Tổng thống Dân chủ sẽ giành chiến thắng vào năm 2020. Đây là 'lằn ranh đỏ' mà có lẽ đại đa số các chính khách Cộng ḥa không sẵn sàng vượt qua."
Trả lời câu hỏi, tại sao đảng Dân chủ lại quyết định điều tra luận tôi, dù họ đă tỷ lệ rất cao gần như chắc chắn rằng, đảng Cộng ḥa đang nắm Thượng viện sẽ chặn việc ông Trump bị truất phế, điều này, nhà nghiên cứu Ngô Di Lân cho rằng, ai ở vào vị trí của bà Nancy Pelosi - Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ - như hiện nay cũng sẽ làm những điều y hệt như bà ấy đă làm.
Ông Lân phân tích:
"Nếu những ǵ chúng ta biết về những cuộc gọi điện trao đổi giữa ông Trump và ông Zelensky là đúng th́ việc điều tra luận tội là hết sức dễ hiểu. Về việc phe Dân chủ quyết định triển khai quá tŕnh luận tội dù biết đảng Cộng ḥa nắm Thượng viện có thể chặn điều này th́ có hai điều đáng nói ở đây. Thứ nhất, không ít người tin rằng những việc ông Trump đang làm là 'tày đ́nh,' và v́ vậy, dù bên Cộng ḥa có muốn bảo vệ ông Trump cũng khó. Nói cách khác, dù bên Cộng ḥa nắm Thượng viện nhưng vẫn có một khả năng nào đó, dù rất nhỏ, là vẫn sẽ đủ 2/3 phiếu ở Thượng viện để phế truất ông Trump.''
"Thứ hai, có thể họ cho rằng đây là một cách tốt để 'bôi xấu' bên Cộng ḥa, bằng cách cho thấy những người này đang bảo vệ ông Trump bằng mọi giá. Điều này có thể sẽ giúp bên Dân chủ thuyết phục những cử tri trung dung ở các bang 'chiến trường' như Ohio, Pennsylvania hay Florida bỏ phiếu cho ứng viên của đảng Dân chủ vào kỳ bầu cử 2020."
Do đây là việc phe Dân chủ bắt buộc phải làm tại thời điểm này, nên kể cả ông Trump không bị phế truất đi nữa th́ cũng không có ǵ là tồi tệ cả, nhà nghiên cứu này phân tích tiếp.
Theo đó, "kịch bản xấu duy nhất là cuộc bỏ phiếu dưới Hạ viện thất bại bởi chính các Hạ nghị sĩ Dân chủ không bỏ phiếu để đưa quá tŕnh này lên Thượng viện. Tuy nhiên tại thời điểm này, tôi không nghĩ đấy là một kịch bản thực tế."
Không chỉ là chuyện của nước Mỹ
Tất nhiên, (với tầm vóc và vị thế của nước Mỹ trên trường Quốc Tế) chuyện nội bộ nước Mỹ sẽ không chỉ ảnh hưởng trong ṿng nước Mỹ. Nội bộ nước Mỹ rối ren bao nhiêu th́ sẽ càng tốt cho các đối thủ của họ bấy nhiêu bởi thay v́ tập trung sức lực và tâm trí cho những cuộc đấu trí ở bên ngoài, các lănh đạo hàng đầu của chính quyền Trump sẽ phải dành nhiều thời gian để bảo vệ sự nghiệp chính trị và quyền lực của chính ḿnh.
Hơn thế, t́nh h́nh thế giới hiện nay đang có nhiều điểm nóng. Chẳng hạn, t́nh h́nh Bắc Syria mà nhà báo Jeremy Bowen, thuộc BBC cho rằng đây là "thời khắc thảm họa với chính sách Trung Đông của Hoa Kỳ".
Trong khi đó, đàm phán thương mại để có thể chấm dứt thương chiến giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc với một thỏa thuận giai đoạn 1 được hai bên tuyên bố là đă đạt được, nhưng theo báo Wall Street Journal là hăy 'c̣n rất mờ mịt."
Nhà nghiên cứu Ngô Di Lân phân tích thêm:
"Nhiều khả năng các nước đang đàm phán với Mỹ hiện nay như Trung Quốc hay Triều Tiên sẽ chọn tŕ hoăn hay kéo dài tiến tŕnh đàm phán với Hoa Kỳ để chờ một tổng thống tiếp theo (mềm mỏng hơn ,đối với TQ hoặc những ǵ đă được quyết định sẽ bị hủy bỏ, đối với Bắc Triều Tiên). Tuy nhiên, cũng có khả năng là những nước này sẽ thừa cơ hội lúc ông Trump đang cần hướng sự chú ư của dư luận trong nước ra khỏi vấn đề luận tội hiện nay để 'ra giá'chính quyền Trump và kết thúc các cuộc đàm phán theo chiều hướng có lợi cho họ."
"Cá nhân tôi cho rằng, khi nội bộ nước Mỹ bị rối ren, nước Mỹ sẽ suy yếu và khi nước Mỹ suy yếu, các điểm nóng xung đột sẽ trở nên bất ổn hơn. Cục diện giữa các nước lớn sẽ không thể thay đổi trong một sớm một chiều nhưng các đối thủ của Mỹ ḥan toàn có thể nhân cơ hội chính quyền hiện nay đang bị phân tâm để 'nắn gân' Mỹ và gia tăng sức ảnh hưởng của ḿnh ở mọi nơi có thể," nhà nghiên cứu trẻ này nhấn mạnh.
Điều tra luận tội Tổng thống Trump: Thêm Bộ trưởng không tuân thủ trát đ̣i của Hạ viện
Bộ trưởng Năng lượng Mỹ Rick Perry tuyên bố từ chức giữa khi điều tra luận tội ông Trump vẫn đang tiến hành.
VTCNews- Bộ trưởng Năng lượng Mỹ Rick Perry sẽ không tuân thủ trát hầu ṭa, yêu cầu cung cấp cho các tài liệu liên quan đến cuộc điều tra luận tội tổng thống.
Trợ lư Bộ trưởng Năng lượng Mỹ Melissa Burnison hôm 18/10 thông báo cho Hạ viện rằng ông Rick Perry sẽ không tuân thủ trát hầu ṭa, yêu cầu cung cấp các tài liệu về Ukraine liên quan đến cuộc điều tra luận tội tổng thống .
“Cuộc điều tra luận tội tổng thống không dựa trên nền tảng quy định của hiến pháp”, Trợ lư Burnison nói trong bức thư gửi Hạ viện hôm 18/10.
"Do đó, Bộ Năng lượng từ chối bất kỳ yêu cầu nào của Hạ viện về việc cung cấp tài liệu và thông tin liên quan tại thời điểm này".
Tuy nhiên, ông Burnison nhấn mạnh rằng Bộ Năng lượng cam kết hợp tác với Hạ viện về các vấn đề có tầm quan trọng chung, được pháp luật cho phép và có thủ tục thích hợp.
Vào ngày 10/10, các nghị sĩ Adam Schiff, Eliot Engel và cố nghị sĩ Elijah Cummings gửi trát hầu ṭa đến Bộ trưởng Năng lượng Rick Perry, yêu cầu cung cấp các tài liệu liên quan đến thỏa thuận liên quan với chính phủ Ukraine và quyết định của Tổng thống Trump tạm thời ngừng hỗ trợ an ninh cho Ukraine. Hạn chót đặt ra cho Bộ trưởng Năng lượng Rick Perry là ngày 18/10.
Hôm 17/10, Bộ trưởng Năng lượng Rick Perry thông báo cho ông Trump về ư định từ chức, dự kiến vào cuối năm nay.
Việc Bộ trưởng Năng lượng Rick Perry không hợp tác với Hạ viện nối dài danh sách các nhân vật từ chối trát hầu ṭa yêu cầu cung cấp tài liệu cho điều tra luận tội tổng thống, trong đó có Phó Tổng thống Mike Pence, luật sư cá nhân của ông Trump, Rudy Giuliani và Giám đốc Ngân sách Russell Vought .
Ngày 24/9, đảng Dân chủ ở Hạ viện khởi xướng cuộc điều tra luận tội Tổng thống Trump liên quan đến cuộc điện đàm ngày 25/7 giữa ông Trump và người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky, trong đó Tổng thống Trump yêu cầu Kiev điều tra cựu phó Tổng thống Mỹ Joe Biden và con trai ông Biden.
Đảng Dân chủ cáo buộc ông Trump đề nghị thế lực nước ngoài điều tra đối thủ chính trị là vi phạm luật pháp Mỹ. Tuy nhiên, ông Trump bác mọi cáo buộc và gọi đó là âm mưu “đảo chính” của những người trong đảng Dân chủ.
Reply With Quote
Bookmarks