Sáng 10/10 (giờ địa phương), Phó Thủ tướng kiêm Trưởng đoàn đàm phán thương mại cấp cao Trung Quốc Lưu Hạc đă tới Văn pḥng đại diện thương mại Mỹ ở Washington
để gặp và hội đàm với Đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer và Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin.

Cuộc đọ sức về mậu dịch giữa hai ông khổng lồ của thế giới kéo dài, cộng đồng quốc tế, trong đó có cả Mỹ và Trung Quốc, mỏi ṃn theo dơi mỗi ṿng thương lượng của đôi bên. Nhưng lần này, giới quan sát đă nói đến "thất bại được báo trước" hay "bế tắc" từ trước khi trưởng đoàn Trung Quốc Lưu Hạc (Liu He) ngồi vào bàn đàm phán với hai đối tác Mỹ là đại diện Thương Mại Robert Lighthizer và bộ trưởng Tài Chính Steven Mnuchin.

Có nhiều dấu hiệu báo trước cho điều này. Mới tháng trước, Bắc Kinh thông báo tạm miễn đánh thuế nhắm vào 16 mặt hàng của Hoa Kỳ. Để « đáp lễ », Nhà Trắng tạm hoăn lệnh tăng thuế đánh vào hàng của Trung Quốc trong hai tuần. Bắc Kinh cũng thông báo « sẽ mua thêm » thịt heo và ngũ cốc của Mỹ nhưng không thấy đưa ra các số liệu cụ thể.

Sau một vài cử chỉ ḥa hoăn, Washington lại mở chiến dịch tấn công. Hôm đầu tuần, (07/10/2019) Hoa Kỳ đưa 28 thực thể của Trung Quốc, trong đó có cả một số các cơ quan Nhà Nước như sở công an tỉnh Tân Cương, vào danh sách đen với lư do đàn áp người Duy Ngô Nhĩ theo đạo Hồi sống tại Tân Cương và như vậy, các đơn vị này không được làm ăn với doanh nghiệp Mỹ.
Tiếp theo đó, bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ giới hạn việc cấp visa cho một số quan chức Trung Quốc bị cáo buộc có trách nhiệm trong việc đàn áp cộng đồng thiểu số này. Hồ sơ người Duy Ngô Nhĩ tại Tân Cương rất nhậy cảm với Bắc Kinh, những quyết định gần đây của Washington không góp phần xoa dịu t́nh h́nh.
Bên cạnh đó, báo Hồng Kông South China Morning Post nêu lên hai chi tiết cho thấy, phía Trung Quốc không chờ đợi ǵ nhiều ở cuộc họp tại Washington lần này. Dấu hiệu thứ nhất là trưởng đoàn đàm phán Trung Quốc Lưu Hạc đến Mỹ lần này đơn giản với tư cách là "phó thủ tướng" chứ không được thông báo với tư cách là "đặc phái viên của chủ tịch Tập Cận B́nh". Giới quan sát ghi nhận điều đó có nghĩa là ông Lưu Hạc không nhận được chỉ thị đặc biệt nào từ phía ông Tập.
Dấu hiệu thứ nh́ là phái đoàn Trung Quốc dự trù trở về Bắc Kinh ngay chiều 11/10/2019, khi kết thúc cuộc họp, như thế phía Trung Quốc dường như dự tính cuộc đàm phán lần này sẽ "nhanh chóng kết thúc".


Từ những ảnh trước thương thảo cho thấy, các đại diện thương mại Mỹ-Trung đều ở trong bầu không khí khá thoải mái với nét mặt rạng rỡ.
Ba ông Lưu Hạc, Robert Lighthizer, Steven Mnuchin cũng hiếm khi dừng lại trước ṭa nhà để phóng viên chụp ảnh.

Chỉ trước cuộc đàm phán ít ngày, bầu không khí giữa Trung Quốc và Mỹ đă trở nên căng thẳng khi Washington, như nói trên, áp đặt lệnh trừng phạt đối với 28 cơ quan và công ty của Trung Quốc, cũng như hạn chế thị thực đối với một số quan chức nước này.
Trong khi đó, một số nguồn tin tiết lộ, phái đoàn Trung Quốc sẽ rút ngắn lịch tŕnh xuống c̣n 1 ngày và rời Mỹ vào ngày 11/10, tức đàm phán thương mại Trung-Mỹ sẽ chỉ diễn ra trong ngày 10/10. thay v́ đàm phán trong hai ngày như dự định ban đầu. Trong bối cảnh đó, tuyên bố sẽ gặp ông Lưu Hạc của Tổng thống Trump được đánh giá là một dấu hiệu tích cực cho cuộc đàm phán.
Thông tin này ngay lập tức khiến chỉ số S&P 500 tương lai sụt 1,1%, đồng Yên Nhật và Franc Thụy Sỹ cùng tăng 0,3%, và đồng Nhân dân tệ của Trung Quốc giảm 0,4%, chạm mức thấp nhất 5 tuần.

Điều đáng chú ư là, trước cuộc đối thoại với các nhà đàm phán Mỹ, Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc đă gặp một số nhân vật quan trọng như Chủ tịch Hội đồng doanh nghiệp Trung-Mỹ Craig Allen, Phó Chủ tịch Pḥng Thương mại Mỹ kiêm phụ trách các vấn đề quốc tế và Giám đốc điều hành Quỹ tiền tệ quốc tế Kristalina Georgieva vào ngày 9/10.
Tại các cuộc gặp này, ông Lưu Hạc cho biết, quan hệ kinh tế và thương mại Trung-Mỹ vô cùng quan trọng, có sức lan tỏa mạnh mẽ và ảnh hưởng toàn cầu. Cuộc chiến thương mại không có lợi cho Trung Quốc, không có lợi cho cả Mỹ và cũng không có lợi cho toàn thế giới trong khi lợi ích của các doanh nghiệp và người tiêu dùng sẽ bị tổn hại vô cùng lớn.
"Lần này, phía Trung Quốc đă rất chân thành và sẵn sàng trao đổi nghiêm túc với Mỹ về các vấn đề cùng quan tâm như cán cân thương mại, tiếp cận thị trường và bảo vệ nhà đầu tư, thúc đẩy các cuộc tham vấn đạt được tiến bộ tích cực", Phó Thủ tướng Trung Quốc nói.

Trong khi đó th́ tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump liên tục khẳng định rằng với Bắc Kinh, ông sẽ đạt được một thỏa thuận tốt và có lợi cho nước Mỹ, đó sẽ là một "thỏa thuận toàn diện", tức là bao gồm luôn cả các điều khoản ngăn chận Trung Quốc "đánh cắp công nghệ" của Hoa Kỳ, đ̣i Trung Quốc mở cửa thị trường và ngưng trợ giá cho các doanh nghiệp, tạo sân chơi b́nh đẳng cho các doanh nghiệp Mỹ ... Tổng thống Donald Trump nói với các nhà báo rằng ông tin Trung Quốc muốn đạt một thỏa thuận nhiều hơn ông muốn.
"Nếu chúng tôi có thể thỏa thuận, chúng tôi sẽ đi đến thỏa thuận. Đang có một cơ hội thực sự tốt", ông Trump nói. "Theo quan điểm của tôi, Trung Quốc muốn một thỏa thuận nhiều hơn tôi muốn"
Về điểm này, một giáo sư trường Đại Học Nhân Dân Trung Quốc nhấn mạnh rằng trưởng đoàn đàm phán Lưu Hạc không có kế hoạch đàm phán với Mỹ về mô h́nh hay về chính sách kinh tế của Trung Quốc. Bắc Kinh sẽ "không nhượng bộ về những điểm cơ bản đặc biệt là những ǵ liên quan đến chính sách công nghiệp, đến vai tṛ của các doanh nghiệp Nhà nước Trung Quốc" bởi v́ tất cả những yếu tố đó là nền tảng của cả hệ thống kinh tế tại quốc gia này.

Trả lời hăng tin Anh Reuters, một chuyên gia về thương mại thuộc Trung Tâm Nghiên Cứu Chiến Lược và Quốc Tế CSIS, ông Scott Kennedy lưu ư, ông "chưa bao giờ thấy Trung Quốc nhượng bộ trước một đối tượng thách thức Bắc Kinh" như Hoa Kỳ đang làm và có lẽ Washington cũng ư thức được điều này. Có nghĩa là tổng thống Donald Trump đ̣i một "thỏa thuận toàn diện", nhưng trên thực tế, chính quyền Washington biết rằng, đôi bên sẽ chỉ giải quyết vấn đề theo từng giai đoạn một. Các phương tiện truyền thông nói đến kịch bản Mỹ và Trung Quốc sẽ đi từ "hiệp định đ́nh chiến này đến hiệp định ngưng bắn khác".
Phải chăng v́ thế mà theo như tiết lộ của báo New York Times, Nhà Trắng đang chuẩn bị "tạm tha" cho tập đoàn viễn thông Trung Quốc Hoa Vi, cho phép một số các hăng Mỹ không thuộc diện nhạy cảm vẫn được quyền cung cấp trang thiết bị cho Hoa Vi. Bộ Thương Mại Mỹ chưa xác định về tin trên. Dù vậy, tất cả những dấu hiệu trên cho thấy, Washington chơi đ̣n "vừa đấm vừa xoa" để kéo dài thời gian, dùng lá bài chiến tranh thương mại với Trung Quốc để giúp Donald Trump tái đắc cử vào năm tới.
RFI, VnEconomy,Trithuctre