Bắc Kinh ngày 18/9 nói Việt Nam vi phạm nghiêm trọng quyền và lợi ích của Trung Quốc khi tiến hành khai thác dầu khí đơn phương trong khu vực Băi Tư Chính kể từ tháng 5 năm nay.
H́nh ảnh tàu khảo sát Hải Dương Địa Chất 8 và đội tàu bán quân sự hộ tống vào hoành hành tại vùng gần Bãi Tư Chính trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam trên Biển Đông.
(Ảnh chụp màn h́nh Thanh Niên)
Phát biểu trong cuộc họp báo thường kỳ, phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Trung Quốc, Cảnh Sảng, nhấn mạnh Trung Quốc có chủ quyền tại Trường Sa và quyền chủ quyền, quyền tài phán tại khu vực Băi Tư Chính kế đó và rằng điều này có cơ sở vững chắc về lịch sử và pháp lư.
Tuyên bố của ông Cảnh được đưa ra đáp câu hỏi của phóng viên liên quan đến phản ứng của phía Việt Nam về việc tàu khảo sát Hải Dương 8 cùng các tàu hộ tống của Bắc Kinh trở lại thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam hôm 13/8. Trước đó, nhóm tàu vừa kể đă bị phát hiện trong khu vực này từ đầu tháng 7 đến ngày 7/8 th́ rút đi.
Tại cuộc họp báo hôm 16/8, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng cho biết Hà Nội mạnh mẽ phản đối việc Trung Quốc ‘tái diễn vi phạm nghiêm trọng’ vùng biển nằm hoàn toàn trong quyền chủ quyền và tài phán của Việt Nam theo các điều khoản trong Công ước Liên hiệp quốc về Luật Biển. Bà Hằng nói bất cứ hành động nào can thiệp vào hoạt động khai thác dầu khí của Việt Nam trong lănh hải Việt Nam là vi phạm luật quốc tế.
Phát ngôn viên Cảnh Sảng của Bộ Ngoại giao Trung Quốc phản pháo rằng việc Hà Nội khai thác dầu khí ở Băi Tư Chính từ tháng 5 năm nay vi phạm thỏa thuận song phương, trong đó có Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển giữa Việt Nam với Trung Quốc, vi phạm Điều 5 trong Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông, và vi phạm các điều khoản liên quan trong Công ước Liên hiệp quốc về Luật Biển.
Ông Cảnh yêu cầu phía Việt Nam ‘ngưng ngay lập tức các hoạt động đơn phương xâm phạm để trả lại sự b́nh yên cho các vùng biển liên quan.’
Bộ Ngoại giao Trung Quốc tuyên bố các hoạt động của Trung Quốc trong các vùng biển dưới quyền tài phán của Trung Quốc ở Biển Đông là hợp pháp, hợp lư và không có ǵ phải phàn nàn.
“Chúng tôi muốn tiếp tục làm việc với phía Việt Nam để xử lư các vấn đề liên quan thỏa đáng thông qua các cuộc tham vấn hữu nghị,” Cảnh nói.
Mỹ nên bỏ thái độ trung lập trước việc Trung Quốc xâm lấn Bãi Tư Chính
Luận điệu của Trung Quốc đã lập tức làm dấy lên những tiếng nói từ giới chuyên gia, cho rằng Trung Quốc đã công khai biện minh cho những hành động vi phạm luật quốc tế. Do đó, Hoa Kỳ phải từ bỏ thái độ trung lập cố hữu và có những biện pháp cụ thể để chống lại các hành vi của Trung Quốc.
Tuyên bố ngày 18/09 của phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc đã lập tức bị giới chuyên gia đả kích.
Trên mạng Twitter, ngay từ hôm18/09, giáo sư Ryan Martinson thuộc trường Hải Chiến Hoa Kỳ, người đã theo dõi ngay từ đầu vụ Trung Quốc cho tàu khảo sát Hải Dương Địa Chất 8 và đội tàu bán quân sự hộ tống vào hoành hành tại vùng gần Bãi Tư Chính trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, cho rằng "chính quyền Mỹ có thể / nên "chọn phe" trong vụ này v́ đây không phải là vấn đề chủ quyền các đảo mà là quyền của Việt Nam trong vùng đặc quyền kinh tế của mình. Phán quyết của Ṭa Án (Tòa Trọng Tài Thường Trực La Haye) năm 2016 đã giải thích rõ điều đó.”
Theo giáo sư Martinson, điều mà chính quyền Mỹ trước mắt có thể tiến hành là:
1) Lên án Bắc Kinh v́ đă sử dụng sự ép buộc để duy tŕ một yêu sách bất hợp pháp,
2) Cấm các tàu của cơ quan Khảo sát Địa Chất Trung Quốc tiếp cận các cảng của Hoa Kỳ và tiến hành nghiên cứu trong các vùng đặc quyền kinh tế của Mỹ,
3) Chia sẻ thông tin về những ǵ đang diễn ra ở các khu vực đó.
Cùng một quan điểm với giáo sư Martinson, cũng vào ngày 18/09 trên Twitter, ông Mike Mazarr, chuyên gia nghiên cứu chính trị học cấp cao tại trung tâm tham vấn Mỹ Rand Corporation, chuyên trách các vấn đề quốc phòng Mỹ và an ninh Đông Á, cho rằng lập trường không đứng về bên nào của Mỹ trong vấn đề Biển Đông “thực sự là một hạn chế”.
Theo ông Mazarr, chính quyền Washington nhất thiết phải “gởi đi những thông điệp đa phương mạnh mẽ cho thấy là các hành vi ép buộc không thể chấp nhận được và thực hiện các bước có ư nghĩa để hỗ trợ Việt Nam”.
Đối với chuyên gia của Rand Corporation, đã đến lúc phải phá vỡ sơ đồ tranh chấp hiện hữu theo đó hễ Trung Quốc cưỡng chế là quốc gia bị cưỡng chế rút lui.
Theo ông Mazzarr, Mỹ nên sử dụng sức mạnh của mình để giúp những nước khác đứng lên bảo vệ chủ quyền của mình và khiến cho các hành vi ép buộc phải trả giá đắt.
Trong cuộc họp báo ngày 18/09/2019 tại Bắc Kinh, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc Cảnh Sảng đă đưa ra các biện minh và tố cáo Việt Nam.
Sau khi nhắc lại chủ quyền của Trung Quốc trên quần đảo Nam Sa (tên Trung Quốc đặt cho Trường Sa) và “quyền chủ quyền và quyền tài phán trên vùng biển lân cận là Vạn An Than (Wan'an Tan – tên Trung Quốc gọi Bãi Tư Chính) thuộc quần đảo Nam Sa”, đại diện bộ Ngoại Giao Trung Quốc tố cáo là “kể từ tháng 05/2019, phía Việt Nam đă tiến hành khoan dầu khí đơn phương tại vùng biển Vạn An Than của Trung Quốc, xâm phạm nghiêm trọng đến quyền và lợi ích của Trung Quốc”.
Bắc Kinh còn tố cáo Việt Nam “vi phạm” các thỏa thuận song phương, Điều thứ năm của bản Tuyên Bố về ứng xử trên Biển Đông cũng như Công Ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển!
Trung Quốc đã đòi Việt Nam “chấm dứt ngay các hoạt động xâm phạm đơn phương của ḿnh để khôi phục sự yên tĩnh cho vùng biển liên quan”.
Bắc Kinh tiếp tục khẳng định rằng các hoạt động của Trung Quốc ở Bãi Tư Chính là “trong vùng biển thuộc quyền tài phán của Trung Quốc ở Biển Đông là hợp pháp, chính đáng và không thể chê trách”.
VOA, RFI
Bookmarks