Ngày 14/03/2018, khu trục hạm USS Mustin dẫn đầu đội h́nh gồm tuần dương hạm USS Antietam (t), khu trục hạm USS Curtis Wilbur và chiến hạm Nhật Bản JS Fuyuzuki (p) nhân cuộc tập trận Multi-Sail 2018. US NAVY

Mỹ đă cho hai chiến hạm băng qua eo biển Đài Loan vào hôm qua, 22/10/2018 trong một chiến dịch được mệnh danh là bảo vệ tự do hàng hải. Bắc Kinh đă lập tức bày tỏ thái độ « quan ngại sâu sắc » và yêu cầu Washington « cẩn thận » trong vấn đề Đài Loan.

Theo đại tá Rob Manning, một phát ngôn viên bộ Quốc Pḥng Mỹ, hai chiếc khu trục hạm USS Curtis Wilbur và tuần dương hạm USS Antietam, đă thực hiện một chuyến quá cảnh thường lệ qua eo biển Đài Loan để chứng tỏ « quyết tâm của Mỹ trong việc duy tŕ một vùng Ấn Độ-Thái B́nh Dương tự do và rộng mở ».
"Việc các tàu chiến đi qua eo biển Đài Loan thể hiện cam kết của Mỹ về một khu vực Ấn Độ Dương - Thái B́nh Dương tự do và rộng mở", ông Manning nói. "Hải quân Mỹ sẽ tiếp tục bay, đi lại trên biển và hoạt động ở bất cứ nơi nào luật quốc tế cho phép".
Ông cũng cho biết trong khi các tàu di chuyển, Mỹ "duy tŕ sự phối hợp và liên lạc với các nước, cơ quan chức năng và các bên thích hợp". Đây "chắc chắn không phải là việc Bộ Quốc pḥng Mỹ cố t́nh làm gia tăng căng thẳng hay bất cứ sự leo thang nào", người phát ngôn nói.

Theo hăng tin Pháp AFP, đây là lần thứ hai trong ṿng ba tháng mà tàu chiến Mỹ thực hiện chiến dịch được mệnh danh là « bảo vệ quyền tự do hàng hải » tại eo biển chỉ rộng 180 km nằm giữa Đài Loan và Trung Quốc.
Trả lời đài truyền h́nh Mỹ CNN, một số quan chức quốc pḥng Mỹ tiết lộ là nhiều tàu chiến Trung Quốc đă bám theo hai chiến hạm Mỹ, nhưng giữ một khoảng cách an toàn.
Chuyến tuần tra của chiến hạm Mỹ qua eo biển Đài Loan đă được Đài Bắc hoan nghênh, nhưng lại bị Bắc Kinh đả kích.
Trong một cuộc họp báo thường kỳ tại Bắc Kinh, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh cho biết là Bắc Kinh đă bày tỏ thái độ « quan ngại sâu sắc » đối với phía Mỹ, v́ « vấn đề Đài Loan liên quan đến chủ quyền và sự toàn vẹn lănh thổ của Trung Quốc ».
Bà Hoa Xuân Oánh cũng cho rằng Mỹ cần phải « tuân thủ nghiêm túc nguyên tắc một nước Trung Hoa (và) xử lư cẩn thận các vấn đề liên quan đến Đài Loan một cách thích hợp ».
C̣n thủ tướng Đài Loan cũng hôm nay cho biết trong một phiên họp Quốc Hội là Đài Loan tôn trọng quyền quá cảnh các vùng biển quốc tế của tàu Mỹ. Ông đồng thời hoan nghệnh « các nỗ lực khác nhau của Mỹ trong việc duy tŕ ḥa b́nh ở vùng Châu Á-Thái B́nh Dương ».
Chuyến đi mới đây cho thấy Hải quân Mỹ tăng cường nhịp độ đi qua eo biển nóng bỏng này.
Theo AFP, động thái cho chiến hạm đi ngang eo biển Đài Loan đă lại khiến cho quan hệ Mỹ-Trung căng thẳng thêm lên vào lúc hai nước đang đối đầu với nhau trên một loạt vấn đề khác, từ thương mại, Tân Cương, cho đến Biển Đông.

Đài Loan: Mũi tiến công trên biển thứ hai của Mỹ nhắm vào Trung Quốc

Với quyết định điều hai chiến hạm băng qua eo biển Đài Loan ngày 22/10/2018, Mỹ được cho là đang đẩy mạnh chiến thuật lưỡng diện giáp công trên biển nhằm gây sức ép trên Trung Quốc, không chỉ tập trung vào Biển Đông, mà c̣n mở rộng thêm lên vùng eo biển Đài Loan, một khu vực cũng nằm sát Trung Quốc.

Thách thức của Mỹ nhắm vào Trung Quốc trên Biển Đông từ ngày tổng thống Donald Trump lên cầm quyền ở Washington đă trở thành « thông lệ », với những chiến dịch tuần tra gần như là thường kỳ của Hải Quân Mỹ nhằm bảo vệ quyền tự do hàng hải.
Phương thức tiến hành cũng trở nên quen thuộc, đi theo kịch bản chiến hạm Mỹ đi sâu vào bên trong vùng 12 hải lư quanh các đảo nhân tạo mà Bắc Kinh đă bồi đắp ở cả Trường Sa lẫn Hoàng Sa. Gần đây, đến lượt oanh tạc cơ B-52 được Mỹ tung vào bay ngang Biển Đông, cũng nhằm mục tiêu phô trương thanh thế.
Song song với Hải Quân Mỹ, một số nước đồng minh của Hoa Kỳ, từ Nhật Bản, Úc, cho đến Anh, Pháp cũng góp phần tuần tra trong khu vực, nhưng không định kỳ, và tránh áp quá sát các thực thể mà Trung Quốc kiểm soát.
Bên cạnh sức ép rơ ràng tại Biển Đông nhắm vào Trung Quốc, Mỹ trong những tháng gần đây đă tăng cường đáng kể những hoạt động gây sức ép trên Trung Quốc trong vấn đề Đài Loan.

Áp lực gián tiếp và trực tiếp

Những quyết định bán thêm vũ khí, tối tân hơn, cho Đài Loan, hay việc bật đèn xanh cho tăng cường quan hệ với chính quyền Đài Loan nằm trong mục tiêu gây sức ép trên Trung Quốc v́ cho đến lúc này, Đài Loan vẫn là đối thủ của Trung Quốc, một đối thủ càng lúc càng kiên quyết hơn từ khi bà Thái Anh Văn đắc cử tổng thống, lật đổ chính quyền thân Bắc Kinh của người tiền nhiệm Mă Anh Cửu.
Tuy nhiên, có thể nói là việc gây áp lực trên Bắc Kinh thông qua việc giúp đỡ chính quyền Đài Bắc c̣n mang tính chất gián tiếp. Chính quyền Mỹ gần đây đă không ngần ngại có những động thái trực tiếp hơn nhằm thách thức Trung Quốc trên vấn đề Đài Loan.
Việc cho chiến hạm đi qua eo biển Đài Loan có thể được xem là hành động thách thức trực tiếp mà Mỹ chỉ làm khi t́nh h́nh thật căng thẳng. Nhiều quan chức Mỹ thông thạo hồ sơ Đài Loan, hôm 20/10 vừa qua đă ghi nhận rằng việc chiến hạm đi ngang eo biển Đài Loan c̣n rất hiếm hoi. Lần cuối cùng mà một hàng không mẫu hạm Mỹ hiện diện tại nơi này là vào năm 2007.


Chiến hạm của Mỹ USS Mustin đi ngang qua biển Đông và eo biển Đài Loan tháng 7 vừa qua. Và Trung Quốc bày tỏ lo ngại sau khi hai tàu chiến Mỹ liên tiếp đi qua eo biển Đài Loan hôm 22/10.

Đối với chiến hạm nhỏ hơn, t́nh h́nh cũng gần như vậy. Sự kiện hai khu trục hạm USS Mustin và USS Benfold đi qua eo biển Đài Loan vào tháng 7 vừa qua chỉ được thực hiện sau khoảng một năm tàu Mỹ vắng bóng trong vùng biển này.
Sự kiện hai chiếc USS Curtis Wilbur và USS Antietam tuần tra khu vực ngày 22/10, chỉ ba tháng sau hai chiếc Mustin và USS Benfold là dấu hiệu cho thấy là Washington không c̣n ngại tăng cường áp lực trên Bắc Kinh.
Trang mạng thông tin News của Úc cho rằng việc hai chiếc Curtis Wilbur và Antietam đi ngang qua eo biển Đài Loan gửi tới Trung Quốc một thông điệp kép : Thứ nhất là Washington coi trọng sự tự trị của Đài Loan. Thứ hai là Mỹ không chấp nhận những yêu sách chủ quyền quá đáng trên biển và những hành vi bức hiếp.
Giáo sư Pháp Jean-Pierre Cabestan, giảng dạy về quan hệ Hoa Kỳ-Trung Quốc tại Đại Học Baptist Hồng Kông cũng ghi nhận : « Đi qua eo biển Đài Loan không phải là điều mới, nhưng đó là tín hiệu mạnh mẽ cho thấy là Mỹ sẽ hậu thuẫn Đài Loan trong trường hợp khủng hoảng nổ ra giữa Đài Bắc và Bắc Kinh ».

Đài Loan sắp tập trận bắn đạn thật ở Trường Sa


Đài Loan sẽ tiến hành một cuộc tập trận bắn đạn thật trong ba ngày vào tháng sau ở đảo Ba B́nh, thuộc Biển Đông, nhằm khẳng định chủ quyền của Đài Bắc đối với quần đảo Trường Sa. Tờ Bưu Điện Hoa Nam Buổi Sáng (SCMP) cho biết hôm 23/10. Tờ báo có trụ sở ở Hồng Kông nói rằng động thái này chắc chắn sẽ khiến cho đối thủ tranh chấp chủ quyền với Đài Loan trong khu vực này là Việt Nam tức giận.
Cuộc tập trận dự kiến sẽ diễn ra từ 8 giờ sáng đến 9 giờ tối, từ ngày 21 đến 23 tháng 11, và sẽ sử dụng súng phóng lựu 40mm và các vũ khí khác bắn đạn thật ra biển và trên không quanh khu vực đảo Ba B́nh, mà Đài Loan gọi là đảo Thái B́nh.


Tàu tuần tra của Cảnh sát biển Đài Loan diễn tập ở khu vực gần đảo Ba B́nh.

“Đây là hoạt động thực hành bắn đạn thật thường xuyên mà chúng tôi đă tổ chức trong nhiều năm”, SMCP dẫn lời ông Tsai Tzung-hsien, người đứng đầu bộ phận quan hệ công chúng của Cảnh sát biển Đài Loan nói.
Theo lời quan chức này, cuộc tập trận sẽ được tổ chức ở khu vực nằm trong phạm vi 5 hải lư của Đảo Ba B́nh, nhằm “bảo vệ tính toàn vẹn lănh thổ Đài Loan và tăng cường khả năng pḥng thủ của ḥn đảo”.
Ông Tsai nói thêm rằng cuộc tập trận sẽ không gây nguy hiểm cho tàu nước ngoài qua lại khu vực hay an toàn của các quốc gia gần đảo Ba B́nh.
Giới chức của Đài Loan nói thông tin về cuộc tập trận đă được thông báo ra, trong đó có Việt Nam.
Theo SCMP, dự kiến cuộc tập trận cũng sẽ khiến Bắc Kinh nổi giận. Trung Quốc lâu nay vẫn tuyên bố chủ quyền đối với quần đảo Trường Sa, và thường nổi giận mỗi khi Đài Loan tổ chức tập trận để thể hiện sức mạnh quốc pḥng trong bối cảnh luôn phải đối diện với mối đe dọa quân sự dai dẳng từ Hoa lục.
Tuy nhiên, cuộc tập trận vào tháng tới lại diễn ra ở Biển Đông, nơi cả Đài Bắc lẫn Bắc Kinh đều có tuyên bố chủ quyền chống lại Việt Nam trên quần đảo Trường Sa.

RFI, VOA