Lănh đạo mới của Trung Quốc muốn ǵ ở biển Đông?
RFA-22-07-2014
Trung Quốc cũng đă có hàng không mẫu hạm. Tàu sân bay Liêu Ninh được tu sửa lại từ một tàu sân bay cũ của Nga
Kể từ khi ông Tập Cận B́nh lên nắm chức Chủ tịch kiêm Tổng Bí thư đảng cộng sản Trung Quốc vào tháng 11 năm 2012, thế giới liên tục chứng kiến những hành động được coi là gây hấn và chưa từng có từ trước tới nay của nước này ở biển Đông. Các học giả quốc tế có những nhận định khác nhau về những diễn biến này liên quan đến chính sách của nhà lănh đạo Trung Quốc mới. Việt Hà có bài tổng hợp và tường tŕnh.
Những hành động gần đây của Trung Quốc trên biển Đông đang khiến cho nhiều người đặt câu hỏi về đường lối chiến lược của nhà lănh đạo Trung Quốc mới Tập Cận B́nh, mặc dù trước đó đă có không ít những lạc quan về một viễn cảnh tốt đẹp hơn trong khu vực, ít nhất cũng là so với thời gian trước năm 2012 với những nhà lănh đạo cũ của Trung Quốc.
Lạc quan ngắn ngủi
Ngay sau khi nhậm chức Chủ tịch Trung Quốc, ông Tập Cận B́nh đă cho thế giới và nhất là những nước láng giềng châu Á nhỏ bé hơn ḿnh thấy thiện chí muốn tăng cường hợp tác trên nhiều lĩnh vực, thể hiện qua các chuyến viếng thăm của ông và Thủ tướng Trung Quốc Lư Kế Cường tới các nước ASEAN bao gồm các nước như Việt Nam, Indonesia, Malaysia, Thái Lan, Brunei chỉ trong một thời gian ngắn.
Nhận xét về cử chỉ này từ các lănh đạo mới của Trung Quốc, Tiến sĩ Hoàng Anh Tuấn, Viện trưởng Viện nghiên cứu Chiến lược Ngoại giao, thuộc Học viện Ngoại giao Việt Nam nói:
Hoàng Anh Tuấn: khi chúng tôi thấy các lănh đạo mới của Trung Quốc nhậm chức vào cuối năm 2012 và đầu năm 2013 với Chủ tịch Tập Cận B́nh và Thủ Tướng Lư Kế Cường, chúng tôi đă có hy vọng và thậm chí có nhiều hy vọng hơn trong khu vực về một mối quan hệ tốt đẹp hơn giữa ASEAN và Trung Quốc trong thời gian dài. Chúng tôi chưa bao giờ thấy trước đó, chỉ trong ṿng một năm nhậm chức lănh đạo, cả Chủ tịch và Thủ Tướng Trung Quốc thực hiện các chuyến thăm chính thức đến 10 nước ASEAN. Đây là một diễn tiến mà chúng tôi chưa từng thấy trước đó.
Trong chuyến thăm Indonesia vào tháng 10 năm 2013, Chủ tịch Tập Cận B́nh đă nói rằng ông hy vọng thương mại hai chiều Trung Quốc ASEAN sẽ đạt mức 2 ngh́n tỷ đô la vào năm 2020, tức là tăng hơn 2 lần rưỡi so với con số 400 tỷ đô là vào năm trước đó.
Trong chuyến thăm của Thủ tướng Lư Kế Cường đến Việt Nam vào tháng 10 năm 2013, lănh đạo hai nước đă đồng ư sẽ tiếp tục theo đuổi hợp tác trên biển theo 3 nguyên tắc dễ làm trước, khó làm sau và từng bước. Hai bên thiết lập một nhóm làm việc về hợp tác và phát triển trên biển theo cơ cấu làm việc cấp chính phủ hiện có. Cả hai bên cũng cam kết sẽ sử dụng đường dây nóng giữa hai Bộ Ngoại giao và Bộ Nông nghiệp. Trước đó, trong chuyến thăm của Chủ tịch Việt Nam Trương Tấn Sang đến Trung Quốc vào tháng 6 cùng năm, lănh đạo hai nước cũng đă nhất chí phải kiềm chế các hành động để không làm phức tạp thêm vấn đề tại biển Đông.
Tuy nhiên, Việt nam và các nước trong khu vực đă hoàn toàn bất ngờ trước hành động đặt giàn khoan dầu HD 981 của Trung Quốc gần quần đảo Hoàng Sa đang tranh chấp giữa hai nước vào đầu tháng 5 vừa qua, và việc Trung Quốc huy động hàng trăm tàu các loại bao gồm tàu chiến để bảo vệ giàn khoan ngay trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Tiến sĩ Hoàng Anh Tuấn nói:
Hoàng Anh Tuấn: hành động của Trung Quốc làm ASEAN bất ngờ. Một mặt chúng tôi nh́n thấy hy vọng, tương lai phát triển quan hệ giữa ASEAN và Trung Quốc, nhưng mặt khác thật bất ngờ khi quan hệ giữa hai phía bị chuyển sang một hướng khác mà không một ai đoán trước.
Trong hội thảo về biển Đông tại Trung tâm Chiến lược và Nghiên cứu quốc tế tại Washington DC vào hai ngày 10 và 11 tháng 7 vừa qua, Tiến sĩ Trần Trường Thủy, Giám đốc Quỹ nghiên cứu biển Đông thuộc Học viện Ngoại giao Việt Nam cáo buộc Trung Quốc gia tăng các đ̣i hỏi chủ quyền bằng cách làm phức tạp thêm vấn đề tại biển Đông bằng nhiều h́nh thức.
Trần Trường Thủy: Trung Quốc đang gia tăng các đ̣i hỏi chủ quyền của ḿnh qua phạm vi và bằng các biện pháp làm phức tạp thêm t́nh h́nh ngay tai hiện trường, qua chính sách ngoại giao và nội địa.
Tiến sĩ Trần Trường Thủy cáo buộc Trung Quốc đang chuẩn bị các bước cần thiết để mở một vùng nhận dạng pḥng không tại biển Đông tương tự như vùng nhận dạng pḥng không ở biển Hoa Đông mà Trung Quốc thiết lập vào tháng 11 năm ngoái. Bên cạnh đó Trung Quốc vẫn tiếp tục chính sách chia rẽ ASEAN như đă làm trước kia bằng cách đưa ra các lời hứa và cam kết hợp tác về kinh tế với các nước trong ASEAN vốn không có những tranh chấp trực tiếp với Trung Quốc tại biển Đông. Theo tiến sĩ Trần Trường Thủy, những hành động gần đây của Trung Quốc cho thấy nước này đă chuyển từ chiến thuật gây hấn do phản ứng lại sang chủ động gây hấn.
C̣n tiếp...
Bookmarks