Một giai đoạn mới cho quan hệ Việt-Mỹ?
Trương Tấn Sang nói chuyện tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế trong thủ đô Washington, 25/7/13
Hôm thứ Năm 25 tháng 7, Chủ tịch Sang đă đọc một bài diễn văn quan trọng tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), tại thủ đô Washington, trong đó ông loan báo Việt Nam và Hoa Kỳ đă đồng ư xác lập quan hệ đối tác chiến lược toàn diện.
Hoài Hương của Ban Việt Ngữ-VOA ghi nhận một số điểm đáng chú ư trong bài diễn văn của Chủ tịch nước Việt Nam, và lược qua một số nội dung trong bản tuyên bố chung Việt-Mỹ, cũng như phản ứng trước loan báo này.
Trương Tấn Sang: “Sáng hôm nay tôi đă có cuộc hội đàm với Ngài Tổng Thống Obama. Tôi vui mừng thông báo với các bạn Việt Nam và Hoa Kỳ đă nhất trí xác lập khuôn khổ quan hệ đối tác toàn diện theo đó hợp tác giữa hai nước sẽ bao gồm tất cả các lĩnh vực, chính trị đối ngoại, kinh tế thương mại, đầu tư giáo dục, khoa học công nghệ, quốc pḥng an ninh.”
Với lời phát biểu đó của Chủ tịch Sang trước một cử tọa đông đảo tại trụ sở của CSIS ở Washington chiều hôm qua, dường như quan hệ Việt-Mỹ đang bước sang một ngă rẽ mới.
Khó có thể không nhận thấy sự vui mừng của các quan chức hai nước có mặt trong pḥng họp, về thành quả của chuyến đi thăm Hoa Kỳ chớp nhoáng của Chủ tịch nước Việt Nam đă gây khá nhiều tranh căi. Trước và trong chuyến thăm của ông Sang, nhiều nhà lập pháp thuộc cả lưỡng đảng đă mở điều trần và họp báo, khuyến cáo Tổng Thống Obama chú trọng tới vấn đề nhân quyền, cộng đồng người Mỹ gốc Việt tổ chức kiến nghị và biểu t́nh, đả kích chiến dịch đàn áp thô bạo ở trong nước đối với các blogger và giới bất đồng, trong khi các tổ chức bênh vực nhân quyền quốc tế mạnh mẽ lên tiếng đ̣i Hà nội trả tự do cho tù chính trị và tù nhân lương tâm. Một trong những người tù được nhiều người biết tiếng, blogger Điếu Cày, đang tiếp tục cuộc tuyệt thực đă kéo dài hơn một tháng.
Hôm qua sau cuộc gặp tại Ṭa Bạch Ốc, hai nhà lănh đạo đă ra tuyên bố chung về quyết định xác lập quan hệ đối tác toàn diện, “dựa trên những lợi ích chung và sự tôn trọng lẫn nhau.”
Tuyên bố nhấn mạnh các nguyên tắc trong quan hệ Đối tác Toàn diện, trên tinh thần “tôn trọng Hiến chương Liên Hiệp Quốc, luật pháp quốc tế, tôn trọng thể chế chính trị, độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lănh thổ của nhau” v́ ḥa b́nh, ổn định và phát triển của mỗi nước.
Về cuộc tranh chấp Biển Đông, nhà lănh đạo Mỹ nhấn mạnh nhu cầu phải tuân thủ Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), và nỗ lực đàm phán để hoàn tất một bộ Quy tắc Ứng xử trên biển, gọi tắt là COC.
Tại trụ sở CSIS hôm thứ Năm, Trương Tấn Sang nói, quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ đă “thực sự mở rộng và được nâng tầm về cả bề rộng lẫn chiều sâu”:
“Mối quan hệ Việt Nam và Hoa Kỳ đă thực sự được mở rộng và nâng tầm trên nhiều lănh vực cả bề rộng, bề sâu, cũng như hiệu quả của các lănh vực đó. Nếu nh́n lại cả trên đường dài của lịch sử, chúng ta mới thấy được những bước tiến, những thành tựu trong quan hệ hai nước ngày nay là hết sức có ư nghĩa.”
Trương Tấn Sang nhấn mạnh vai tṛ của ASEAN và sự gắn bó của Việt Nam đối với tổ chức khu vực này. Ông cho rằng tương lai của Việt Nam gắn liền với khu vực ASEAN, một khu vực có tiềm năng rất lớn, nhưng theo lời ông, những tiềm năng đó chỉ thành hiện thực với điều kiện có an ninh trong khu vực.
“Bảo đảm một môi trường ḥa b́nh, ổn định, ngăn chặn và kiểm soát các xung đột, là trách nhiệm chung của các nước trong và ngoài khu vực. Việc xây dựng và củng cố một cấu trúc khu vực nhằm tăng cường hợp tác, kết nối giữa các nước, về kinh tế thương mại, an ninh, văn hóa, xă hội …. chính là sự đảm bảo hữu hiệu nhất cho ḥa b́nh và thịnh vượng.”
Hai nhà lănh đạo Việt-Mỹ cũng thừa nhận quá tŕnh lịch sử phức tạp giữa hai nước, nhưng cho rằng nay đă tới lúc phải để lại giai đoạn lịch sử phức tạp ấy lại sau lưng để đưa quan hệ sang một giai đoạn mới, với một quan hệ đối tác toàn diện bao gồm mọi lĩnh vực.
Vấn đề nhân quyền, đ̣i hỏi chủ yếu của người Mỹ gốc Việt khắp nơi, kéo nhau đông đảo tới biểu t́nh tại công viên La Fayette trước Ṭa Bạch Ốc trong khi cuộc hội kiến giữa ông Obama và Trương Tấn Sang diễn ra, cũng được nhắc qua trong tuyên bố chung, trong đó hai nhà lănh đạo đồng ư “đối thoại thẳng thắn để tăng sự hiểu biết lẫn nhau và thu hẹp khoảng cách biệt về quyền con người”. Bản tuyên bố viết rằng Tổng Thống Obama và Chủ tịch nước Việt Nam Trương Tấn Sang đều nhấn mạnh “tầm quan trọng của việc bảo vệ và thúc đẩy nhân quyền”.
B́nh luận về diễn tiến có tính bước ngoặt này, báo New York Times hôm thứ Sáu nói rằng chuyến Mỹ du của Chủ tịch nước Việt Nam Trương Tấn Sang được thực hiện sau một giai đoạn đầy thách thức, giưă lúc chính quyền cộng sản Việt Nam tăng cường chiến dịch đàn áp trong nước, bỏ tù blogger, các nhà lănh đạo tôn giáo và các nhân vật bất đồng.
Báo New York Times tường thuật rằng Tổng Thống Obama chỉ nhắc tới các vụ vi phạm bằng những lời lẽ khá là nhẹ nhàng, ông nói “tất cả mọi người chúng ta phải tôn trọng những vấn đề như tự do ngôn luận, tự do tôn giáo, và tự do lập hội.” Nhà lănh đạo Mỹ cho biết cuộc đối thoại với ông Trương Tấn Sang vô cùng thẳng thắn và rằng hai ông đă bàn về những tiến bộ mà Việt Nam đạt được trong lĩnh vực này, cũng như những thách thức c̣n tồn tại.
C̣n tiếp...
Bookmarks