Trước khi kết thúc đề tài nầy ,hăy đọc bài nầy chơi.
(Không biết bài nầy có ai post phía trước chưa ?Nếu đă có ,xin delete dùm ! Đừng cho là tôi cố t́nh spam để rồi "ban ,phạt" tôi .Tôi hăi lắm .!)
Tiếng Việt mới (Truyện vui mà buồn)
Đồng-hồ không người lái có cửa sổcủa tôi chỉ ba giờ rưỡi chiều.Trong máy bay, ngồi nh́n ra cửa sổ bên ngoài, tôi lặng nh́n đất nước thân yêu, và tôi chợt thở dài. Thấy vậy, người hành-khách ngồi bên cạnh quay sang hỏi:- Trông anh có vẻ căng lắm? Ngồi trong nội-thất chiếc phi-cơ mà trông ông h́nh như bức-xúc làm sao?- Vâng thưa ông, tôi về Việt-Nam lần này là lần thứ nhất, sau bốn mươi năm xa nhà nên có phần hồi-hộp, tôi đáp.- À, ra thế, tâm-trạng ông hiển-thị trên nét mặt rơ lắm. Ông rời xứ lâu như vậy, tôi đoán lúc trước ông phải là du-sinh đi chuyên tuở đâu đó; người Việt ḿnh vốn trọng-thị vấn đề học-vị lắm mà.- Vâng, ông đoán không sai, lúc trước, tôi có được đi du-học bên Pháp, nhưng thú thật với ông, riêng tôi không coi-trọng bằng cấp cho lắm, nhất là thời-buổi này-tôi nói tiếp.- Tôi thống nhấtông, chủ-yếu là phải biết triển-khai tính năng-nổ, rồi tranh-thủvào đó, khẳng định tài-nghệ ḿnh th́ mới thành công một cách tiên-tiếnđược.- Ông muốn nói là ông đồng ư với tôi, điều quan trọng là ḿnh phải khai-triển tính siêng năng tháo vát, cố gắng sao cho tài-nghệ ḿnh được công nhận để có thể thành công mỹ-măn? tôi hỏi lại cho chắc.- Đúng vậy. À này, ông cũng nên cập-nhậtlại ngôn-ngữ văn-hoá hiện-đại của ḿnh đi th́ hơn. Chúc ông thư-giăn và đi tham-quan tốt những cảnh-quan nước nhà.- Cám ơn ông.Một lúc sau, gần đến cửa khẩu Tân Sơn Nhất, người láicho biết Trung tâm quản lư đường bay đă cho phép phi-cơ đáp xuống đường băng. Chúng tôi đă đến Sài-G̣n.Vào đến trạm kiểm tra, người cán-bộ hỏi tôi:- Hộ-chiếuđâu?- Dạ thưa, hộ-chiếu là ǵ ạ? tôi ngớ ngẩn hỏi lại.- Giấy tờ du-lịch do cơ-quan chủ quảncấp chứ là ǵ nữa? Xin ông nghiêm-túc một chút - người cán-bộ sẵng giọng.Tôi ch́a sổ thông-hành ra.- Ông sống bên Mỹ à? Bang nào? người cán-bộ hỏi tiếp.- Dạ thưa, tiểu bang New Jersey.- Đem vào bao nhiêu kiều-hối?- Dạ thưa, kiều-hối là ǵ ạ? tội lại ú ớ.- Ông không biết từ này à? Ông đừng có linh tinh nữa, khẩn trương lên đi, người cán-bộ bắt đầu sốt ruột. Hoảng quá, chắc ông ta nói tôi vớ-vẩn và dục tôi phải nhanh lên. Nghĩ đến chữ "hối-xuất", tôi đoán ṃ.- Dạ, ngoại-tệ tôi có 1000 mỹ-kim.- Thôi được rồi, ông đi đi. Có vấn nạn ǵ th́ cứ đến Pḥng công-tác người nước ngoài mà hỏi.- Cám ơn Ngài.
Lấy hành-lư xong, qua trạm hải-quan, không có ǵ để khai quan-thuế, tôi bước ra ngoài. Tôi thở phào, nhẹ nhơm. Mới đến có vài giờ mà đă ấn-tượng như vậy.Dáo dác nh́n quanh, tôi vẫy một cái tắc-xi để về khách sạn.Thấy cái mặt "nai vàng ngơ ngác" của tôi, bác tài-xế chào hỏi:- Hoan nghênh ông, chắc ông là Việt-Kiều về thăm nhà? Lần này về, ông có dự-kiến làm ǵ không, em chỉ giúp cho? - Ờ, xem nào, ăn ngon th́ ông đề-nghị đi đâu?- Muốn ăn ngon th́ em xin đề-xuất nhà hàng này, em đảm-bảo chất-lượng, thực đơn cao-cấp, giá rẻ, ông có thể ăn uống vô-tư, chứ đừng có mà đi t́m những nơi hoành-tráng khác, có khả năng đắt khủng lắm, b́nh quân100 Đô-La một người đó, nhất là nếu ông là người nước ngoài.- Ui chao, có thể trung b́nh 100 Đô? Quả nhiên đắt khủng khiếp thật.- Nhưng ngược lại, ông vào mấy tiệm chui th́ cũng có khả-năng bị chũm lắm đấy.Đúng rồi, những nơi lén lút, không ai kiểm-soát, bị gạt là cái chắc.- Thi thoảng, ông có muốn đi tươi mát để hộ lư cho khoẻ không? bác tài hỏi tới.- Tươi mát? Hộ lư? ông muốn nói ǵ? Tôi hỏi lại- Th́ chuyện quan-hệ đàn ông - đàn bà đó mà? Về Việt-Nam, ai mà không biết cái đó? bác tài cười mỉm chi.- Thôi, cám ơn ông, chắc không cần đâu. À về đến khách sạn tôi có xa không? tôi ngượng-nghịu đánh trống lảng.- Từ đây vào thành phố không có đường cao tốc, nhưng đi giờ này không sợ ùn-tắc đâu, nếu không gặp tai tệ nạntrong một sự cố giao-thông ǵ, sẽ nhanh lắm.- Không có xa-lộ, nhưng giờ này, nếu không gặp tại nạn xe cộ hay cản trở lưu-thông ǵ th́ chả sợ kẹt đường, sẽ nhanh thôi. Tôi lẩm bẩm trong đầu như để học khoá cấp-tốc tiếng Việt mới.Bác tài-xế nói xong, phóng vun vút và chẳng bao lâu tôi về đến khách sạn. Đăng kư xong, tôi lên pḥng nằm xem chiếu bóng hộp chỉ được năm phút là lăn quay ra ngủ một mạch đến sáng.Mấy hôm sau, một người bạn sinh-sống tại đây liên-hệ với tôi và đề-nghị:- Tụi tao có quy-hoạchmột buổi tiểu-tràđể chiêu-đăimày thứ bẩy này nhé.- Cám ơn tụi mày đă định làm một buổi tiệc nhỏ để thết-đăi tao. Về đây chơi, có thổ-công như tụi mày th́ nhất rồi. Tối hôm đó, tôi đến nơi hẹn. Nhà hàng này cũng nhỏ, nhưng rất sạch-sẽ, tươm-tất, có cả một ban nhạc sống nữa. Không biết mấy thằng bạn quỷ có mưu mô ǵ nhưng chúng đă bố-trí một cuộc gặp, cho tôi ngồi cạnh M., một cô gái xinh trẻ, rồi lấy máy ảnh kỹ-thuật số ra chụp tôi với em.
Nói chuyện, ăn uống một lúc, tôi làm ly cà-phê cái nồi ngồi trên cái cốc, c̣n đang miên man suy-nghĩ th́ M. lay tôi, gọi:- Anh ơi (cô ấy chỉ bằng tuổi con tôi mà dám gọi tôi bằng "anh"), anh đang tư duy ǵ vậy? Bên kia, mấy người nghệ-nhân đang chơi nhạc ḱa, ḿnh ra hát đôi đi, hay là anh thích múa đôi?Mấy thằng bạn cũng đốc vào nên tôi cũng đành ra sàn nhẩy với M.- Anh ơi, bên Mỹ, anh làm nghề ǵ, thu-nhập tầm được bao nhiêu? M. bắt đầu hỏi chuyện.Trời ơi, tiền lương tôi khoảng bao nhiêu, cô ấy hỏi làm ǵ? Tôi trả-lời qua loa cho xong, nhưng M. tiến-côngtiếp:- Anh ơi, em phát-hiện là em cảm thấy rất hứng-thúvới anh. Anh là đối-tượngcủa em rồi, em hồ-hởi quá. Hay là anh quản-lư đời em đi anh?- Tôi quản-lư đời cô hay cô quản-lư đời tôi đây? Nhưng thí-dụ như tôi chịu th́ ḿnh như thế nào? Tôi hỏi đùa.- Trước hết, ḿnh phải tuyên-bố.- Tuyên bố ǵ?- Tuyền bố là lễ hứa-hôn đó anh. Sau đó, anh mua cho em một căn hộ; và lần hồi, ḿnh sẽ đả-thôngnhau, rồi ḿnh sẽ...- Trời ơi, tôi làm ǵ có tiền mua nhà cho cô? - Em nghe nói bên Mỹ, ai cũng sở-hữu một căn hộ mà, anh bán nó đi rồi sang đây mua hộ cho em. Sang bên này, anh bảo-quản tốt cho em, em sẽ ủng-hộ anh triệt để. Anh xử-lư cho em đi, nhe?(Quan-hệ, ủng-hộkiểu này th́ hệ-quả chắc phải bị cao huyết áp, tai-biến mạch máu năosớm !!!)Cứ thế cô tích-cực tiến-công tôi hầu gia tăng sức ép đến mức tầm cỡ:- Anh ơi, anh đừng có chảnh với em mà, em giản đơn lắm.Chảnh? Lần đầu tiên trong đời, tôi nghe chữ này, hỏi ra, mới biết là "làm bộ", "làm eo".Cuối cùng, M. đột-xuất ra chiêu độc:- Anh ơi, bú mồm em đi.Xốc quá, choáng quá, tôi bất-tỉnh tại chỗ.
Vài hôm sau, tôi muốn ra Huế chơi. Hỏi dưới văn-pḥng khách-sạn xem trạm xe-lửa ở đâu, người tiếp-viên cho tôi biết:- Cục đường sắt gần đây thôi. Ông đi bộ cho mát, hôm nay đài thuỷ-văncho biết trời đẹp lắm.Ngoài nhà ga, tôi mua một vé đi Huế.- Một vé tầu-lửa đi Huế? Ghế mềm hay ghế cứng?- Cứng th́ bao nhiêu? Mềm bao nhiêu? tôi hỏi lại.Rốt cuộc, giá không xê-xích bao nhiêu nên tôi mua ghế mềm, ngồi cho sướng ... bàn toạ.Đến nơi, tôi đi thăm vài danh lam, thắng cảnh xong, ngồi nghỉ chân một lúc rồi tôi phải hỏi một ông khách qua đường.- Xin lỗi ông, tôi đang đau bụng quá, gần đây có chỗ nào cho tôi đi không ạ?Ông khách chỉ sang bên nọ và trả-lời:- Cuối đường có cáinhà ỉa kia, ông lại đó đi. Nhưng c̣n tuỳ ông đi nặng hay đi nhẹ nữa, v́ đi nặng th́ dịch-vụ đắt tiền hơn.- Trời!!! ......... Đến đây, tôi chợt thức tỉnh. Hoá ra chỉ là một giấc mơ, nhưng sao hăi-hùng quá. Lâu lắm rồi, tôi không được về thăm nhà, bây giờ có về, không lẽ tôi phải có thông-dịch viên đi theo sao?Tôi yêu tiếng nước tôi từ khi mới ra đời... Tiếng nước tôi, tiếng nói đồng-bào tôi mà sao nghe lạ tai quá? Bây giờ, khi xem phim với phụ-đề tiếng Việt, tôi lại c̣n khó hiểu hơn là không có phụ-đề nữa; đọc những bài thâu lượm trên Internet th́ nhiều khi cứ phải đoán ṃ, và khó chịu làm sao khi đọc chữ "Y" cứ bị thay thế bằng "I". Nhưng điều tôi không thể hiểu nổi là tại sao có những tờ báo Việt-Nam bên Mỹ này cũng hùa theo cái "phong-trào" ấy, như để "khoe" là ḿnh "văn minh hiện đại" (?)Vẫn biết sinh-ngữ nào chả biến-đổi cho thích-hợp với thời-đại nhưng sao thay đổi "khủng" quá? Không biết cụ Nguyễn Du hay cụ Trần Trọng Kim, nếu c̣n sống sẽ nghĩ ǵ về tiếng Việt mới này? Hay có lẽ chúng tôi quá "cổ hủ"? Dầu sao đi nữa, chúng tôi sẽ không cầm bút để viết lịch-sử Việt-Nam nên chúng tôi chắc chắn là sai lầm.Nhưng thôi, đất nước tôi không c̣n là đất nước tôi, tôi cũng không c̣n thẩm-quyền ǵ để phê-b́nh, tôi chỉ có quyền buồn (ít ra, cái tự-do này, không có chính-quyền nào có thể cấm-đoán được). Tôi buồn, nhưng thôi, như đă chia-xẻ trong bài "Thế-hệ bánh ḿ kẹp", chỉ vài mươi năm nữa, vấn-đề này sẽ không c̣n là vấn-đề nữa, một khi chúng tôi sẽ lũ-lượt rủ nhau đi hết. Lúc đó, chúng tôi sẽ lại được nói lại "tiếng Việt cũ" với bố mẹ, ông bà chúng tôi. Ôi, tiếng nước tôi.
Yên Hà
PS.Thực ra bài nầy có hight light màu những từ ngữ mới nhiều lắm và rất rơ ràng , nhưng trong email tôi đem qua đây th́ mất tiêu những chỗ hilite đó nên tôi đành chịu . Mong bà con đọc lên th́ biết .Trân trọng .Ba Búa
T́m hiểu thêm về nguồn gốc chữ Quốc Ngũ
Sự Ra Đời Của Chữ Quốc Ngữ & Cái Chết Của Ông Nguyễn Văn Vĩnh
Nguyễn Đ́nh Đăng , Tokyo , C/N 2012/07/18
Nhân kỷ niệm 85 năm băi bỏ chữ Nho ( 1919 ) và 80 năm ( 1924 )
quyết định đưa chữ Quốc ngữ vào dạy tại cấp tiểu học Việt Nam
[CENTER][IMG]http://i45.tinypic.com/97ihav.jpg[/IMG][IMG]http://i50.tinypic.com/wu3qj7.jpg[/IMG]
Alexandre de Rhodes Nguyễn Văn Vĩnh
( 1591 - 1660 ) ( 1882 - 1936 )[/CENTER]
Chữ Hán từng được dùng ở Việt Nam trong ṿng một ngàn năm măi đến tận đầu thế kỷ thứ 20 .
Alexandre de Rhodes ( sinh năm 1591 tại Avignon , Pháp ; mất năm 1660 tại Ispahan , Ba Tư ) đă sang Việt Nam truyền đạo trong ṿng 6 năm ( 1624 -1630 ) .
Ông là người có công rất lớn trong việc La Mă hoá tiếng Việt ( nhiều tác giả gọi là La Tinh hoá . Thực ra mẫu tựchữ cái tiếng Việt hiện nay là mẫu tự chữ Roman chứ không phải là chữ La Tinh ) .
Kế tục công tŕnh của những người đi trước là các tu sĩ Jesuit ( Ḍng Tên ) người Bồ Đào Nha như Francisco de Pina , Gaspar d’Amaral , Antonio Barbosa ... trong việc La Mă hoá tiếng Việt , Alexandre de Rhodes đă xuất bản « Bài Giảng Giáo Lư Tám Ngày » đầu tiên bằng tiếng Việt và cuốn từ điển Việt - La - Bồ đầu tiên vào năm 1651 tại Rome .
Hệ thống chữ viết tiếng Việt dùng chữ cái La Mă này được chúng ta ngày nay gọi là chữ quốc ngữ ( chữ viết của quốc gia ) ***
*** Nguyễn Văn Vĩnh sinh năm 1882 tại Hà Nội cái năm thành Hà Nội thất thủ vào tay quân Pháp do Đại Tá Henri Rivière chỉ huy . Tổng Đốc Hà Nội Hoàng Diệu thắt cổ tự vẫn .
Gia đ́nh Nguyễn Văn Vĩnh nghèo nên không có tiền cho con cái đi học .
Lên 8 tuổi , cậu Vĩnh đă phải đi làm để kiếm sống .
Công việc của cậu lúc đó là làm thằng nhỏ kéo quạt để làm mát cho một lớp đào tạo thông ngôn do người Pháp mở ở đ́nh Yên phụ - Hà Nội .
Vừa kéo quạt , cậu vừa nghe lỏm bài giảng . Cậu ghi nhớ mọi thứ rất nhanh và c̣n trả lời được các câu hỏi của thày giáo trong khi các cậu con nhà giàu trong lớp c̣n đương lúng túng .
Thầy giáo người Pháp thấy vậy bèn nói với ông hiệu trưởng giúp tiền cho cậu vào học chính thức . Năm 14 tuổi Nguyễn Văn Vĩnh đỗ đầu khoá học và trở thành một thông dịch viên xuất sắc . Sau đó ông được bổ làm Trợ Lư cho Công Sứ Pháp tỉnh Bắc Ninh .
Năm 1906 , lúc ông 24 tuổi , Nguyễn Văn Vĩnh được Pháp gửi sang dự triển lăm tại Marseille . Tại đây , ông được tiếp cận với kỹ nghệ in ấn và báo chí . Ông c̣n là người Việt Nam đầu tiên gia nhập hội Nhân Quyền Pháp .
Trở về Việt Nam , Nguyễn Văn Vĩnh từ bỏ nghiệp quan chức và bắt đầu làm báo tự do .
- Năm 1907 ông mở nhà in đầu tiên ở Hà Nội và xuất bản tờ Đăng Cổ Tùng Báo - tờ báo đầu tiên bằng chữ quốc ngữ ở Bắc Kỳ .
- Năm 1913 ông xuất bản tờ Đông dương Tạp chí để dạy dân Việt viết văn bằng quốc ngữ .
Ông là người đầu tiên dịch ra chữ quốc ngữ các tác phẩm của các đại văn hào Pháp
như Balzac , Victor Hugo , Alexandre Dumas , La Fontaine , Molière ... và cũng là người đầu tiên dịch Truyện Kiều sang tiếng Pháp . Bản dịch Kiều của ông Vĩnh rất đặc sắc v́ ông không chỉ dịch cả câu mà c̣n dịch nghĩa từng chữ và kể rơ các tích cổ gắn với nghĩa đó - một điều chỉ có những ai am hiểu sâu sắc văn chương Việt Nam ( bằng chữ Nôm ) , Trung Hoa ( bằng chữ Nho ) , và Pháp mới có thể làm được .
Sự cố gắng và sức làm việc phi thường của ông Vĩnh đă góp phần rất quan trọng trong việc truyền bá kiến thức và văn hoá phương Tây trong dân Việt , và đẩy xă hội Việt Nam đi đến chỗ dần dần chấp nhận chữ quốc ngữ .
- Năm 1915 vua Duy Tân ra chỉ dụ băi bỏ các khoa thi ( Hương - Hội - Đ́nh ) ở Bắc Kỳ .
- Năm 1918 vua Khải Định ra chỉ dụ băi bỏ các khoa thi này ở Trung Kỳ và đến năm 1919 băi bỏ hoàn toàn các trường dạy chữ Nho ,
thay thế bằng hệ thống trường Pháp - Việt .
- Ngày 18/09/1924 , toàn quyền Đông Dương Merlin kư quyết định đưa chữ Quốc Ngữ vào dạy ở 3 năm đầu cấp tiểu học .
Như vậy là , sau gần ba thế kỷ kể từ khi cuốn từ điển Việt - La - Bồ của Alexandre de Rhodes ra đời , người Việt Nam mới thật sự đoạn tuyệt với chữ viết của Trung Hoa , chính thức chuyển sang dùng chữ quốc ngữ .
Đây quả thực là một cuộc chuyển hoá vô cùng lớn lao , trong đó ông Nguyễn Văn Vĩnh đă vô h́nh chung đóng vai tṛ một nhà văn hoá lớn của dân tộc Việt Nam .
Ông Nguyễn Văn Vĩnh , tuy nhiên , đă không thể kiếm sống bằng nghề báo của ḿnh .
Ông là người luôn lên tiếng phản đối chính sách hà khắc của Pháp đối với thuộc địa , là người Việt Nam đầu tiên và duy nhất đă hai lần từ chối huân chương Bắc đẩu bội tinh của chính phủ Pháp ban tặng , và cũng là người đă cùng với 4 người Pháp viết đơn gửi nhà cầm quyền Đông Dương phản đối việc bắt giữ Cụ Phan Chu Trinh .
V́ thế nhà cầm quyền thuộc địa của Pháp ở Đông Dương chẳng ưa ǵ ông .
Toà báo của ông vỡ nợ . Gia sản của ông bị tịch biên . Ông bỏ đi đào vàng ở Lào và mất ở đó năm 1936 v́ sốt rét .
Người ta t́m thấy xác ông nằm trong một chiếc thuyền độc mộc trên một ḍng sông ở Sepole .
Trong tay ông lúc đó vẫn c̣n nắm chặt một cây bút và một quyển sổ ghi chép : Ông đang viết dở thiên kư sự bằng tiếng Pháp « Một tháng với những người t́m vàng » .
Khi đoàn tàu chở chiếc quan tài mang thi hài ông Vĩnh về đến ga Hàng Cỏ , hàng ngàn người dân Hà Nội đứng chờ trong một sự yên lặng vô cùng trang nghiêm trước quảng trường nhà ga để đưa tiễn ông - con người bằng tài năng và sức lao động không biết mệt mỏi của ḿnh đă góp phần làm cho chữ quốc ngữ trở thành chữ viết của toàn dân Việt .
[url]http://www.congdongnguoiviet.fr/VanHoa2/1207SuraDoiChuQuocNguH.htm[/url]
