ĐỊNH NGHĨA VĂN HÓA

Tác phẩm ‘Hòa Bình và Chiến Tranh’ của Pompeo Batoni: Một thông điệp vượt thời gian
Bình luậnHàn Mặc • 16:30, 03/04/20• 183 lượt xem

[IMG]https://img.ntdvn.com/2020/04/ntdvn_hoa-binh-va-chien-tranh-3.jpg[/IMG]
Một chi tiết từ tranh ‘Ngụ ngôn về Hòa Bình và Chiến Tranh’, vẽ năm 1776 bởi Pompeo Batoni. Sơn dầu trên vải. Học viện nghệ thuật Chicago. (Public Domains)
Làm thế nào để giữ hòa khí trong những mâu thuẫn? Nó đòi hỏi sự quyết tâm và thái độ tích cực khi đối mặt với tiêu cực và mâu thuẫn. Nó đòi hỏi phải tìm ra những gì có thể là nền tảng chung để bắt đầu hòa giải và giải quyết. Nó đòi hỏi một người phải có thiện chí khi trình bày quan điểm của mình và lắng nghe quan điểm của người khác. Nó đòi hỏi sự tôn trọng, tình yêu và sự hài hòa như đang đối xử với chính mình...

Bức tranh ngụ ngôn của nghệ sĩ người Ý sống vào thế kỷ 18, Pompeo Batoni, đã phản ánh hiểu biết thiết yếu về mối quan hệ giữa hòa bình và chiến tranh cho các khán giả đương thời. Trong bức “Ngụ ngôn về Hòa Bình và Chiến Tranh”, Hòa Bình được Batoni mô tả với hình tượng nữ tính, mềm mại và duyên dáng; Chiến Tranh thì nam tính, mạnh mẽ và khốc liệt. Trong đó, cuộc đối thoại không lời của hai nhân vật là điều thú vị nhất.

[IMG]https://img.ntdvn.com/2020/04/ntdvn_5z1r5dd.jpg[/IMG]
Hình Chimera trên đĩa vùng Apulian, khoảng 350-340 B.C. (Bảo tàng Louvre)
Chiến Tranh đang mặc một bộ giáp như thể đã sẵn sàng cho một cuộc chiến. Bộ giáp với phục sức hình rồng, cừu đực và sư tử, gợi nên hình ảnh Chimera, một sinh vật trong thần thoại là điềm báo cho sự bất hạnh.

Anh trang bị đầy đủ vũ khí là một thanh kiếm đã tuốt khỏi vỏ và tấm khiên. Bóng tối bao trùm cả khung cảnh báo hiệu sự tàn phá đang gần kề.

Hòa Bình trong vẻ mềm mại duyên dáng của một thiếu nữ, tương phản với vẻ ngoài cứng rắn của Chiến Tranh. Cô thư thái và bình tĩnh đối mặt với sự dữ dội trong ánh nhìn của anh bằng tình yêu của chính mình. Cô khẽ đặt tay lên thanh kiếm, một cú chạm nhẹ và dịu dàng nhưng đủ sức nặng để đẩy cánh tay Chiến Tranh lui trở lại. Cô tặng anh một nhành ô liu, một biểu tượng cho hòa bình. Chiến Tranh bị sao nhãng bởi Hòa Bình: Anh chợt quên đi mâu thuẫn trong bản năng và bảo vệ cô bằng tấm khiên của mình.

Tất cả điều này có ý nghĩa gì? “Lịch sử lặp lại chính nó”, hòa bình và chiến tranh dường như xảy ra theo một chu kỳ xoay vần vĩnh viễn. Là con người, tất cả chúng ta đều mong muốn hòa bình, tận hưởng cuộc sống.

Chúng ta có thiên hướng trân trọng cuộc sống thiêng liêng của chính mình và của mọi người. Chúng ta trân quý và mong muốn hòa bình.

Tuy nhiên, mâu thuẫn luôn tìm mọi cách để ngoi lên khi hòa bình không còn làm xao nhãng nó đạt được mục tiêu. Hòa bình ru ngủ chính mình dưới lớp vỏ bọc của sự tự mãn. Nghĩa là chúng ta có thể là nạn nhân của sự thoải mái khi đang trong hòa bình và sự thừa mứa; dần dần tự đẩy mình vào một trò chơi mang tên đổ lỗi và tiêu cực mà chắc chắn sẽ dẫn đến bạo lực. Sau đó, chúng ta nhận thấy rằng mâu thuẫn bắt đầu xuất hiện ở những nơi mà đã không tồn tại mâu thuẫn.

Chiến tranh và mâu thuẫn giống như rễ cây, cần sức bền của đất để phát triển mạnh mẽ và hướng về phía mặt trời. Đây dường như là điều thiết yếu của lịch sử: Mâu thuẫn xuất hiện đưa cho con người cách để tiến về phía trước thông qua sự thỏa hiệp và các giải pháp. Nhưng mâu thuẫn trở nên nguy hiểm khi nó biến thành công cụ vì sự phát triển của chính nó, bởi vì hiển nhiên, bất cứ điều gì chúng ta rèn luyện thường xuyên đều trở nên mạnh lên.

Mâu thuẫn trong thời Hậu Hiện Đại
[IMG]https://img.ntdvn.com/2020/04/ntdvn_11-13-a-detail-of-hands-from-peace-and-war-600x449-1.jpg[/IMG]
Cái chạm nhẹ của Hòa Bình nơi tay của Chiến Tranh. (Public Domains)
Trò chơi đổ lỗi này dường như là một đặc điểm phổ biến cho sự tồn tại của chúng ta, trong thời kỳ hậu hiện đại. Thật không may, chúng khiến chúng ta né tránh trách nhiệm về những thiếu sót của mình ở góc độ cá nhân hay là thành viên của một cộng đồng lớn hơn: Nó làm giảm sự phát triển của chúng ta ở cả hai góc độ. Nó trở thành một trò chơi nguy hiểm khi hòa bình không hiện diện để cân bằng bản chất xung đột của chiến tranh.

Trong lịch sử hiện đại, xung đột và tiêu cực đã và đang là một phương tiện cho hòa bình. Với kỳ vọng đề cao tự do cá nhân, các hình thức xã hội truyền thống liên tục bị vùi dập, phê phán và chỉ trích. Tuy nhiên, đây là một thói quen và bài tập thực hành trong việc phân định. Các tín đồ sùng bái mâu thuẫn bị buộc chặt bởi một chuỗi những tiêu cực. Họ coi đây là phương tiện để đến hoà bình nhưng lại không được chỉ dẫn đầy đủ rõ ràng. Nói cách khác, sự tồn tại của chúng ta trong thời hậu hiện đại khuyến khích thực hành xung đột như một phương tiện để khám phá cái tôi cá nhân, mà không bao giờ đưa ra lời giải thích về việc xung đột này sẽ dẫn đến hòa bình như thế nào.

Bản chất của Hòa Bình dưới nét vẽ của Batoni thật khác biệt: Hòa Bình không bị lay chuyển bởi sự xung đột trong Chiến Tranh. Hòa Bình không phải là phản động. Hòa Bình gặp Chiến Tranh với những gì thuộc về bản chất của cô: hòa nhã và duyên dáng hướng tới sự hòa giải và giải quyết. Gặp gỡ Chiến Tranh bằng xung đột và tiêu cực thì chẳng giải quyết được gì. Thay vào đó, cô đưa anh một món quà đầy ý nghĩa. Nhành ô liu, là một biểu tượng của hòa bình, và như vậy, đó là một món quà của chính cô. Cô không đổ lỗi cho Chiến Tranh bởi bóng tối bao quanh họ hay với thực tế là anh ta đã sẵn sàng cho trận chiến với tấm khiên và kiếm trên tay. Thay vào đó, cô chia sẻ với anh cô là ai một cách thành ý. Không cách nào khác, Chiến Tranh bị phân tâm khỏi mục tiêu của mình.

[IMG]https://img.ntdvn.com/2020/04/ntdvn_a656ae29f124a575a190aed806327cf1.jpg[/IMG]
Hòa Bình mang đến cho Chiến Tranh món quà của chính mình như được thể hiện trong một nhánh ô liu. Một chi tiết từ Allegory về hòa bình và chiến tranh. (Public Domains)
Làm thế nào để giữ hòa khí trong những mâu thuẫn? Nó đòi hỏi sự quyết tâm và thái độ tích cực khi đối mặt với tiêu cực và mâu thuẫn. Nó đòi hỏi phải tìm ra những gì có thể là nền tảng chung để bắt đầu hòa giải và giải quyết. Nó đòi hỏi một người phải có thiện chí khi trình bày quan điểm của mình và lắng nghe quan điểm của người khác. Nó đòi hỏi sự tôn trọng, tình yêu và sự hài hòa như đang đối xử với chính mình. Những người luôn giữ tích cực và hòa bình khi đối mặt với tiêu cực và mâu thuẫn có thể sẽ thấy rằng, những người đã từng tiêu cực đối với họ giờ đây đang che chở họ khỏi những những hiểm nguy.

Nghệ thuật có một khả năng phi thường là cho ta thấy những gì ta không thể thấy, nên ta có thể thốt lên rằng: “Điều này có ý nghĩa gì đối với tôi và đối với tất cả những ai nhìn thấy nó?”, “ Nó ảnh hưởng thế nào đến quá khứ và tương lai?” “Nó nói lên gì về trải nghiệm của con người?” Đây là một số câu hỏi tôi sẽ khám phá trong loạt bài “Hướng vào nội tâm” (Reaching Within): Nghệ thuật truyền thống mang đến gì cho trái tim.

Eric Bess là một nghệ sĩ đại diện thực hành (practicing representational artist). Ông hiện đang học tiến sĩ tại Viện Nghiên Cứu Tiến Sĩ Về Nghệ Thuật Thị Giác (IDSVA).

Hàn Mặc
Theo The Epoch Times

Mạn đàm chữ nghĩa trong truyện Kiều (P-3): Kiều có phải chỉ là người con gái đẹp hay không?
Bình luậnThủy Nguyên • 16:30, 23/12/19• 154 lượt xem

[IMG]https://img.ntdvn.com/2019/12/shutterstock_1205606764.jpg[/IMG]
Nàng Kiều mang cái tên với nghĩa "cong lên", "nổi trội" thì đã định sẵn là trái với đạo Khôn, cho nên cuộc đời sẽ không được êm ả hạnh phúc như những người phụ nữ khác. (Ảnh: Shutterstock).

Truyện Kiều là một kiệt tác văn học không những của Việt Nam mà còn của cả thế giới. Học giả Đào Duy Anh đánh giá: “Trong lịch sử ngôn ngữ và lịch sử văn học Việt Nam, nếu Nguyễn Trãi với Quốc âm thi tập là người đặt nền móng cho ngôn ngữ văn học dân tộc thì Nguyễn Du với Truyện Kiều lại là người đặt nền móng cho ngôn ngữ văn học hiện đại nước ta”.

Hơn 200 năm qua Truyện Kiều đã đi sâu vào đời sống tâm hồn người Việt, là đề tài bất tận cho các môn nghệ thuật như âm nhạc, hội họa, điện ảnh, ca kịch, thư pháp... Ngoài ra Truyện Kiều còn tạo ra các thú chơi, thuật như lảy Kiều, trò Kiều, tranh Kiều, vịnh Kiều, bói Kiều... Đúng như học giả Phạm Quỳnh nói: "Truyện Kiều còn, tiếng ta còn ; tiếng ta còn, nước ta còn!"

Truyện Kiều có sử dụng rất nhiều từ ngữ, điển tích xưa, chứa đựng nội hàm cực kỳ phong phú và sâu sắc khiến độc giả có thể nhận thức ở nhiều cấp độ khác nhau. Vì vậy, với mục "Ngôn ngữ văn học", chúng tôi cũng chỉ dám đưa ra một vài luận giải dựa trên quan điểm cá nhân về chữ nghĩa trong Truyện Kiều, có thể chưa phải là nhận thức cuối cùng, mong nhận được những góp ý của độc giả gần xa cho rộng đường bàn luận.

Câu 9-16:

Rằng năm Gia Tĩnh triều Minh
Bốn phương phẳng lặng, hai kinh vững vàng
Có nhà viên ngoại họ Vương
Gia tư nghĩ cũng thường thường bậc trung
Một trai con thứ rốt lòng
Vương Quan là chữ nối dòng Nho gia
Đầu lòng hai ả tố nga.
Thuý Kiều là chị, em là Thuý Vân.
Năm Gia Tĩnh triều Minh: Gia Tĩnh là niên hiệu của vị vua thứ 12 triều Minh là Minh Thế Tông, ông cai trị 46 năm, từ năm 1521 đến 1567. Trong 28 năm đầu, ông có nhiều chính sách cải cách và chăm lo triều chính, dẹp trừ nạn hoạn quan, khiến xuất hiện giai đoạn trung hưng, gọi là Gia Tĩnh trung hưng. Tuy nhiên 18 năm cuối đời, ông phóng túng, sa đà vào hưởng lạc, ăn chơi vô độ, bỏ bê chính sự nên để gian thần Nghiêm Tung lộng hành. Vì mong muốn trường sinh để hưởng lạc nên ông đã nghe theo những kẻ giả tu mang danh Đạo sĩ lừa bịp, đã uống nhiều loại được gọi là 'Tiên dược', 'Tiên đan' theo lời bịp bợm của chúng, do đó dần dần ngộ độc mà chết.

Minh Thành Tổ, vị vua thứ 3 triều Minh cầu phép trường sinh, được Trương Tam Phong, vị Đạo sĩ đắc Đạo để lại bài thơ khuyên, 2 câu cuối là:

Dám đem lời mọn phiền Thánh đế,
Thanh tâm quả dục phép trường sinh

[IMG]https://img.ntdvn.com/2019/12/582px-%E6%98%8E%E4%B8%96%E5%AE%97%E5%83%8F-e1576848835697.jpg[/IMG]
18 năm cuối đời, Minh Thế Tông phóng túng, sa đà vào hưởng lạc, ăn chơi vô độ, bỏ bê chính sự nên để gian thần Nghiêm Tung lộng hành. (Ảnh: Wikipedia)
Hai kinh: Sau khi Minh Thái Tổ Chu Nguyên Chương đánh đổ nhà Nguyên, ông đóng đô ở phủ Ứng Thiên, tức Nam Kinh. Sau này Minh Thành Tổ Chu Đệ rời đô đến phủ Thuận Thiên, tức Bắc Kinh.

Từ câu thơ "Bốn phương phẳng lặng, hai kinh vững vàng", chúng ta có thể đoán được câu chuyện xảy ra vào những năm khoảng 1530 - 1550, là thời gian thái bình thịnh trị của những năm Gia Tĩnh

Viên ngoại: (員外) Viên ngoại vốn ban đầu là chức quan, tên đầy đủ là Viên ngoại lang, tùy các thời kỳ mà chức quan này đảm nhiệm các nhiệm vụ khác nhau. Thời Nam Bắc Triều, Viên ngoại lang là Tán kỵ Thị lang, là chức quan khá cao cấp. Thời Tùy, Viên ngoại là trợ lý cho Lang trung, tương đương với Phó vụ trưởng, Phó cục trưởng ngày nay. Đến thời nhà Minh trở đi thì chức quan Viên ngoại này trở thành chức quan hữu danh vô thực, không liên quan gì đến thi cử nữa. Dần dần chức danh này liên hệ với những người giàu có, chỉ cần bỏ ra một khoản tiền khá lớn, các địa chủ, thương nhân cũng có thể có được chức danh Viên ngoại. Cuối cùng người ta gọi những người có tiền của là Viên ngoại.

Một điều thú vị là bản của Thanh Tâm Tài Nhân trong phần khởi đầu hoàn toàn không nói về thời gian như của Nguyễn Du (năm Gia Tĩnh), nhưng lại nói rõ địa điểm: "Bắc Kinh có Vương viên ngoại, tên là Lưỡng Tùng, tự là Tử Trinh"

Gia tư: (家資), nghĩa là toàn bộ tài sản trong nhà. Ngoài bản Kiều năm 1902, viết là "Gia tư nghỉ cũng thường thường bậc trung", các bản chữ Nôm khác đều viết "Gia tư nghĩ cũng thường thường bậc trung".

Chữ 'nghỉ' () được chú thích nghĩa là 'nó, hắn' (phương ngữ Nghệ An, Hà Tĩnh). Còn chữ 'nghĩ' là từ Hán Việt (擬) nghĩa là 'ước tính', 'dự tính', 'cân nhắc'. Xét vị thế chức danh Viên ngoại, thì với xã hội coi trọng tôn ti trật tự, tôn kính người có tuổi, người bề trên, người có địa vị như thời xưa thì có lẽ dùng chữ 'nghĩ' là xác đáng hơn.

Tố Nga (素娥): Tố Nga là tên một Tiên Nữ. Trong Bát Tiên đắc Đạo truyện thì Tố Nga và Hàn Anh là 2 Tiên Nữ trong coi vườn đào Tiên của Tây Vương Mẫu. Còn trong Tây Du Ký thì Tố Nga là Tiên Nữ ở trên cung trăng, do đánh thỏ ngọc nên bị thỏ hận. Sau này Tố Nga đầu thai làm công chúa nước Thiên Trúc, thỏ ngọc vì hận Tố Nga nên xuống hạ giới làm yêu quái bắt công chúa Thiên Trúc.

Tố Nga cũng còn là tên gọi khác của Hằng Nga, sau đời Hán, kiêng tên Lưu Hằng của Hán Võ Đế, nên đổi là Thường Nga. Vì thế hiện nay người Hoa gọi là Thường Nga, nhưng người Việt vẫn gọi theo tên gốc là Hằng Nga.

[IMG]https://img.ntdvn.com/2019/12/452px-Painting_of_a_Lady_by_Chiu_Ying.jpg[/IMG]
Chân dung Hằng Nga. (Ảnh: Wikipedia)
Bài thơ Sương nguyệt (Trăng sương) của thi nhân đời Đường Lý Thương Ẩn có viết:

Thanh Nữ, Tố Nga câu nại lãnh,
Nguyệt trung sương lý đấu thiền quyên.

Tạm dịch:

Thanh Nữ, Tố Nga không quản lạnh,
Trong sương, dưới nguyệt đấu thiền quyên.

Thanh Nữ chính là Thanh Tiêu Thanh Nữ, nữ Thần cai quản về sương tuyết. Sách Hoài Nam Tử có viết "Tháng thứ ba của mùa thu ... Thanh Nữ xuất hiện, bắt đầu giáng sương tuyết xuống trần".

Kiều: Chúng ta đều biết, nàng Kiều là người con gái đẹp hồng nhan bạc mệnh. Trong dân gian cũng dùng Kiều để chỉ người con gái đẹp, như khen cô gái nào đó rằng "Đẹp như Kiều". Trong từ điển tiếng Việt cũng định nghĩa "Kiều": chỉ người phụ nữ trẻ, đẹp.

Chúng ta hãy bỏ qua chữ 'kiều' với nghĩa 'cây cầu' (橋), hay 'kiều dân' (僑), mà hãy xem những chữ 'kiều' có liên quan đến nàng Kiều, hay liên quan đến 'người phụ nữ trẻ đẹp'.

Trong bài thơ "Xích Bích hoài cổ" của Đỗ Mục có viết về 2 nàng Kiều:

Đông phong bất dữ Chu lang tiện,
Đồng Tước xuân thâm toả nhị Kiều.

Dịch thơ (Phan Kế Bính):

Gió đông nếu chẳng vì Công Cẩn
Đồng Tước đêm xuân khoá nhị Kiều

Hai Kiều (nhị Kiều) này là Đại Kiều và Tiểu Kiều, con gái của Kiều Công (橋公), tức Kiều Quốc Lão. Ông có hai cô con gái quốc sắc thiên hương, cô con gái lớn gọi là Đại Kiều (大橋) gả cho Tôn Sách, còn cô em gọi là Tiểu Kiều (小橋) được gả cho Chu Du. Trong Tam Quốc Diễn Nghĩa, lấy nguyên mẫu nhân vật có thật Kiều Công (橋公), nhưng đổi chữ Kiều 橋 (nghĩa là cây cầu, họ Kiều) thành chữ Kiều 喬 (nghĩa là cao, họ Kiều). Do đó "nhị Kiều", "lưỡng Kiều" hay "hai Kiều" nghĩa gốc chỉ là hai phụ nữ họ Kiều mà thôi, mặc dù họ rất đẹp.

[IMG]https://img.ntdvn.com/2019/12/shutterstock_27717337.jpg[/IMG]
Nàng Kiều là người con gái đẹp hồng nhan bạc mệnh. (Ảnh: Shutterstock)
Còn nàng Kiều trong truyện Kiều của Nguyễn Du, hay trong nguyên tác của Thanh Tâm Tài Nhân thì lại dùng chữ Kiều (翹). Chữ Kiều này nghĩa gốc là lông dài ở đuôi chim, nghĩa mở rộng là cong lên, vênh lên, nổi trội.

Cái tên này cũng rất có ý nghĩa, xưa tên phụ nữ thường được đặt ứng với âm trong âm dương, ứng với đất, với Đạo Khôn. Theo Kinh Dịch, quẻ Khôn mang tính Âm, đức của Khôn là Thuận, Nguyên, Hanh, Lợi, Trinh. Nghĩa là thuận theo, nhu thuận (Thuận), bản tính bao dung, rộng lớn (Nguyên), khả năng chăm sóc nuôi dưỡng tốt (Hanh), luôn điềm đạm giữ hòa khí (Lợi) và chính trực, bền chí (Trinh). Có đủ các đức thì mới có phúc lớn viên mãn như Đất mẹ phì nhiêu. Thế nhưng nàng Kiều lại mang cái nghĩa "cong lên", "nổi trội" thì đã định sẵn là trái với đạo Khôn, cho nên cuộc đời sẽ không được êm ả hạnh phúc như những người phụ nữ khác.

Còn một nàng Kiều nữa là Trần A Kiều với tên là chữ Kiều (嬌) với nghĩa là xinh đẹp, mềm mại đáng yêu, như trong từ “kiều nữ”, “yêu kiều”, “kiều diễm”. Đây là hoàng hậu của Hán Võ Đế. Hiện nay còn câu thành ngữ "Kim ốc tàng Kiều" (nhà vàng cho nàng Kiều ở) chính là liên quan đến nàng Kiều này.

Thuở nhỏ, Hán Vũ Đế thường ghé cung mẹ nuôi của mình (tức cô ruột của ông) là công chúa Quán Đào để vui chơi. Một hôm vui miệng, công chúa Quán Đào hỏi vui rằng Lưu Triệt (tức Hán Vũ Đế) có muốn lấy vợ không thì ông bảo là “có”. Trưởng công chúa chỉ vào hàng trăm người đứng cạnh đó và hỏi Lưu Triệt chọn ai, Lưu Triệt lắc đầu không ưng.

Trưởng công chúa chỉ vào con gái mình và nói: “A Kiều có được không?”, Lưu Triệt đáp: “được ạ! Nếu lấy có A Kiều làm vợ, con sẽ làm ngôi nhà cho nàng ở.”

Trưởng công chúa vui mừng, tâu lên hoàng đế ban hôn sự cho 2 đứa trẻ, theo lịch sử lúc đó Lưu Triệt khoảng 5 tuổi, Trần A Kiều có thể lớn hơn vài tuổi vì sử sách không rõ năm sinh năm mất của Trần A Kiều

Một điều khá đặc biệt là không chỉ nàng Kiều của Nguyễn Du hồng nhan bạc mệnh, mà các nàng Kiều kia cũng chịu số phận long đong. Đại Kiều, Nhị Kiều đều chồng chết sớm. Trần A Kiều bị phế hoàng hậu và sống trong lãnh cung đến chết.

Thủy Nguyên

Hữu Loan - Tài năng và sự mâu thuẫn trong tư tưởng cũng như thi ca

[IMG]https://1.bp.blogspot.com/-tu8iH21ezxk/XoiVpXXu88I/AAAAAAACjrs/5btWhRsczvwK-RQL3Q0SW8ITSwIogPGZgCLcBGAsYHQ/s1600/bo%25CC%2581%2Btha%25CC%2582n%2Bnghe%25CC%25A3%25CC%2582%2Bthua%25CC%25A3%25CC%2582t-danlambao.jpg[/IMG]
(Viết nhân 10 năm ngày mất của thi sĩ Hữu Loan)

Đỗ Trường Trường (Danlambao) - Thế hệ tôi ở miền Bắc trước 1975, dường như rất ít người biết đến nhà thơ Hữu Loan. Bởi, thơ ông không được in ấn, nhắc nhở đến. Nếu không có văn học, âm nhạc miền Nam, và sự cởi trói cho các văn nghệ sỹ vào những năm cuối của thập niên tám mươi, thì thơ văn, cũng như con người Hữu Loan vẫn còn nằm đó, hóa thạch với thời gian. Hữu Loan viết không nhiều. Và cùng Trần Dần, Lê Đạt... ông là người tiên phong trong việc cách tân thơ Việt ngay từ những ngày đầu kháng chiến. Do vậy, tính mộc mạc, dân dã trong thơ Hữu Loan đã được mọi tầng lớp người đọc yêu mến, đón nhận. Song giống như các nhà thơ cùng thời, không phải bài thơ nào của Hữu Loan cũng đạt được những điều mong muốn. Tuy nhiên có thể nói, Hữu Loan là một trong những linh hồn và nhà thơ có sức sống lâu dài nhất của thi ca kháng chiến (ở giai đoạn 1946-1954).



Đi sâu vào nghiên cứu, ta có thể thấy, Đèo Cả và Màu Tím Hoa Sim là hai bài thơ hay, và tiêu biểu nhất cho sự nghiệp sáng tạo của Hữu Loan. Cùng tính chân thực, nhưng nếu Đèo Cả đậm chất hào sảng, phóng khoáng, thì Màu Tím Hoa Sim mang nặng chất trữ tình, bi thương của người lính. Ngoài ra, sự mâu thuẫn trong tư tưởng, trong thi ca của ông cũng là những vấn đề được đặt ra.

Lật lại văn học sử kháng chiến, thấy một điều lý thú. Bởi, cùng năm 1946, hai tú tài, người Thanh Hóa, ở mặt trận Tuy Hòa, chung một cảm xúc, đã cho ra đời hai thi phẩm rất mới lạ về cả nội dung, lẫn thi pháp nghệ thuật. Nó như một luồng gió mới, thổi vào thơ ca gà gật của ngày đầu kháng chiến vậy. Đó là Trần Mai Ninh với Nhớ Máu, và Hữu Loan với Đèo Cả. Tuy nhiên, hai bài thơ có số phận hoàn toàn khác nhau. Nếu Nhớ Máu lạnh tanh, với những câu thơ ằng ặc máu, đọc lên phải dựng tóc gáy, được đưa vào giảng dạy nơi học đường, thì Đèo Cả kể từ sau 1956 đã hóa đá cùng Hữu Loan.

Có thể nói, Hữu Loan đến với thi ca khá muộn, bằng bài thơ đầu tay Đèo Cả, ở cái tuổi ba mươi. Ngay từ bài thơ đầu, ông đã bộc rõ tài năng với lối cách tân độc đáo, và đã mở ra một con đường thơ riêng của mình. Cùng giọng điệu mới, với từ ngữ dân dã, (khẩu ngữ) những câu thơ bậc thang, Hữu Loan đã làm cho nhịp thơ dứt khoát, nhất là khi miêu tả, bộc lộ cảm xúc, rung động có tính đa chiều. Vâng, và cái cảm hứng lãng mạn, với khuynh hướng sử thi ấy, làm cho Đèo Cả mang đậm nét bi tráng, nhưng cũng rất đỗi tĩnh tại:

“Biệt nhau
rừng hoang canh gà
Râu ngược
chào nhau
bên vách núi...

Sau mỗi lần thắng
Những người trấn Đèo Cả
Về bên suối
Đánh cờ
Người hái cam rừng
Ăn nheo mắt
Người vá áo
Thiếu kim
Mài sắt
Người đập mảnh chai
Vểnh cằm
Cạo râu...”.

Dù viết về chiến tranh, nhưng tính nhân bản, tình đồng đội xuyên suốt trang thơ Hữu Loan. Cái hào sảng, can trường của người lính trong Đèo Cả, đọc lên tưởng chừng đâu đó phảng phất bóng hình, hồn vía của những tráng sĩ, người lính trong dân ca, ca dao, hay trong Chinh phụ ngâm của Đặng Trần Côn vậy. Có thể nói, cùng với đoàn quân, người lính không mọc tóc trong Tây Tiến của Quang Dũng, người lính tóc râu trùm vai rộng trong Đèo Cả của Hữu Loan là hình tượng độc đáo nhất của văn học sử Việt Nam. Và nó cũng là những bài thơ hay nhất, hào khí, và bi tráng nhất về người lính của thi ca kháng chiến (1946-1954):

“Dưới cây bên suối độc
cheo leo chòi canh
như biên cương
tóc râu trùm
vai rộng
Không nhận ra người làng
rau khe
cơm vắt
áo phai màu chiến trường
ngày thâu
vượn hú
đêm canh gặp hùm
lang thang
Gian nguy
lòng không nhụt”.

Núi bia cao ngất, mù sương, một khung cảnh chết, song chỉ với hình ảnh một cái quán, hay một chòi nghỉ chân dọc đường, tác giả điểm lên đó một sự sống, một câu thơ sống. Nó như một bức tranh ký họa sinh động, giàu hình tượng (khái quát) về sự rùng rợn, và khốc liệt ở nơi chiến trường vậy:

“Đèo cả!
Đèo cả!
núi cao ngất
mây trời Ai Lao
sầu đại dương
dặm về heo hút
Đá bia mù sương
Bên quán Hồng Quân
người
ngựa
mỏi
nhìn dốc
ngồi than
thương
ai
lên
đường!...”

Phải nói, Màu tím hoa sim là một trong những bài thơ được nhiều người yêu mến nhất, bởi cái tính chân thật. Cả bài thơ như một lời tự sự, hay một tiếng bi ai về cái chết của người vợ trẻ hậu phương của người lính nơi trận tiền. Không phải chỉ có Màu tím hoa sim, mà sau này, những Khúc Thụy Du của Du Tử Lê, hay Khúc Tình Buồn, Cô Bắc Ky Nho Nhỏ của Nguyễn Tất Nhiên, đều được viết ra từ cảm xúc về những mối tình thực của mình. Do vậy, nó gây nhiều hứng cảm đi sâu vào lòng người đọc một cách sâu sắc. Từ cảm xúc chân thực như vậy, cùng khẩu ngữ giàu nhạc tính rất dễ lay động người nhạc sỹ khi chuyển thành ca khúc. Thật vậy, những câu chuyện tình sử ấy, đều trở thành những giai thoại dưới nét nhạc của Phạm Duy, Anh Bằng, hay Duy Khánh... khắc sâu trong lòng người vậy.

Tuy nhiên, với tôi, Màu tím hoa sim không phải là bài thơ hay nhất của Hữu Loan. Nhưng nó là một trong những bài thơ tình bi đát hay, và chân thật nhất của người lính, kể từ khi có thơ mới cho đến nay:

“...Từ chiến khu xa
Nhớ về ái ngại
Lấy chồng thời chiến binh
Mấy người đi trở lại
Nhỡ khi mình không về
thì thương
người vợ chờ
bé bỏng chiều quê...

Nhưng không chết
người trai khói lửa
Mà chết
người gái nhỏ hậu phương
---
Một chiều rừng mưa
Ba người anh trên chiến trường Đông Bắc
Được tin em gái mất
trước tin em lấy chồng
---
Chiều hành quân
Qua những đồi hoa sim
Những đồi hoa sim
những đồi hoa sim dài trong chiều không hết
Màu tím hoa sim
tím chiều hoang biền biệt...”

Đi sâu vào đọc, và nghiên cứu, ta có thể thấy, Hữu Loan có sự mâu thuẫn khá sâu sắc về tư tưởng cũng như trong thơ văn. Bởi, trước khi về quê thồ đá, ông có đến ít nhất là ba bài tụng ca, được viết vào khoảng những năm 1955-1956. Một thứ đại kỵ với thơ ca đích thực. Nó hoàn toàn trái ngược với nhân cách, con người cũng như thơ ca Hữu Loan trước và sau đó. Với tôi, cái sự mâu thuẫn này của ông quả thực khó lý giải. Được biết, ở thời gian đó Hữu Loan có tham gia đội Cải cách ruộng đất. Chắc chắn ông là người chứng kiến và hiểu rất rõ về nó. Nhưng bài như Chờ Đội Về, không những ông đã viết ngược lại với những hiện thực ấy, mà còn cổ xúy cho cuộc chiếm đoạt, đấu tố long trời lở đất này. Bài tụng ca này, được Hữu Loan viết và in vào tháng 2-1956 trên báo Văn. Vâng, đọc nó ta có thể hiểu thêm rằng, dù cách tân hay với hình thức nghệ thuật nào đi chăng nữa, dạng những bài này của tác giả Màu Tím Hoa Sim chỉ dừng lại ở mức vè không vần mà thôi:

“- Ai đã về quê tôi?
Nước sông Hồng
Quanh năm
Chảy mật
Ruộng hai mùa
Mông mênh biển vàng
Nhưng bần cố nông
Vẫn là những kẻ
Mất thiên đường
Lang thang
Trong hỏa ngục.
Vải ấm Đảng cho
Bần cố nông
Không được mặc
Gạo no Đảng cho
Bần cố nông
Không được ăn
Địa chủ
và tay chân
Đem bán chia nhau...”

Khó hiểu, và bất ngờ hơn nữa, trong cùng một thời điểm Hữu Loan viết bài ngợi ca: Chế Độ Ta, khác hẳn với sự châm biếm, đả kích ở bài: Cũng Những Thằng Nịnh Hót. Sự mâu thuẫn, nhức nhối này, làm cho người đọc một cảm giác “Cây gỗ vuông chành chạnh” Hữu Loan, dường như còn một khuôn mặt khác nữa:

“...Chế độ ta
Đến đâu
Mặt trời theo
Đến đấy
Chế độ ta
Đã dạy
Cho mặt trời
Công bình...

Chế độ ta
Không còn hành khất
Không còn người ăn sương
Nhân loại cần lao
Lớp lớp
Lên đường
Mặc áo muôn màu
Hát muôn thứ tiếng
Tay nắm tay thân mến
“Ta giữ hòa bình
Cho chế độ ta đây...”

Có thể nói, Hữu Loan có cái nhìn méo mó về Hà Nội và Sài Gòn, cũng như cuộc di cư của hơn một triệu đồng bào miền Bắc (sau 1954), khi ông viết bài Đêm vào tháng 5/1956. Quả thực, dưới cái tư tưởng, quan điểm phiến diện như vậy của Hữu Loan, Hà Nội trước kia, và Sài Gòn hôm nay (1956), hiện lên trong thơ như một thứ ung nhọt, giang mai cùng mã tấu. Sự đĩ điếm, bỉ ổi ấy, càng rõ nét hơn dưới phép so sánh của ông: “Đêm Hà Nội/ Ngày nay/ Như em nhỏ nằm tròn/ Ru trong nôi chế độ”. Cái khía cạnh này, trong thơ Hữu Loan, dường như ít được các nhà nghiên cứu, và phê bình nhắc đến:

“...Hốt hoảng gọi nhau
Không kịp vớ áo quần
Những đêm Hà Nội ngày xưa
Lõa lồ
Mình đầy ung độc
Đã xuống tàu đêm
Vào Sài Gòn
Tất cả

Những đêm Sài Gòn
Ngày nay
Đêm giang mai
Tẩu mã
Đang mưng
Cấp cứu gấp vạn lần
Những đêm xưa Hà Nội
“10$ 1 cốc cà-phê
100$ 1 con gái...”

Quảng cáo đóng đầy
Ngực đêm
Như áo ngủ Sài Gòn

Đêm Hà Nội
Ngày nay
Như em nhỏ nằm tròn
Ru trong nôi chế độ
Những đèn dài đại lộ
Như những tràng hoa đêm
Nở long lanh
Trong giấc ngủ
Bình yên”.

Sau 1954, những thi sĩ, nhà văn cùng thời như, Chế Lan Viên, Xuân Diệu, hay Nguyễn Tuân... đều phải đảo bút, úp mặt quay lưng vì cuộc sống là điều dễ hiểu. Song với Hữu Loan một nhà thơ thẳng thắn, và can trường là một điều thật khó lý giải. Do vậy, cần lắm một sự nghiên cứu của các bậc tiền bối từ trong nước ra đến hải ngoại, để làm sáng tỏ một cách chân thật nhất về nhà thơ tái năng, đáng kính Hữu Loan.

(Một số dẫn chứng của bài viết, trích từ những bài thơ sưu tầm của nhà nghiên cứu Lại Nguyên Ân - Xin cảm ơn ông).

Leipzig ngày 4-3-2020


Đỗ Trường
danlambaovn.blogspot.com

Mùa xuân chín - bức tranh xuân của đời người
Bình luậnThanh Phong • 06:30, 27/01/20• 301 lượt xem



[IMG]https://img.ntdvn.com/2020/01/Song-Ngu-202-203.jpg[/IMG]
...chỉ với Mùa Xuân chín, Hàn Mặc Tử đã luôn là một nỗi nhớ khôn nguôi của người yêu thơ, yêu cái đẹp khi xuân về.

Trong làn nắng ửng: khói mơ tan,
Đôi mái nhà tranh lấm tấm vàng.
Sột soạt gió trêu tà áo biếc,
Trên giàn thiên lý. Bóng xuân sang.

Sóng cỏ xanh tươi gợn tới trời
Bao cô thôn nữ hát trên đồi;
Ngày mai trong đám xuân xanh ấy,
Có kẻ theo chồng bỏ cuộc chơi…

Tiếng ca vắt vẻo lưng chừng núi,
Hổn hển như lời của nước mây,
Thầm thì với ai ngồi dưới trúc,
Nghe ra ý vị và thơ ngây…

Khách xa gặp lúc mùa xuân chín,
Lòng trí bâng khuâng sực nhớ làng:
“Chị ấy, năm nay còn gánh thóc
Dọc bờ sông trắng nắng chang chang?”

Có một chàng thi sĩ tài hoa nhưng bạc mệnh sống vào khoảng nửa đầu thế kỷ 20 ở Nam Trung Bộ. 16 tuổi, chàng đã làm bài thơ đầu tiên. Chàng đã sống, đã đi, đã yêu tha thiết và đã đau đớn cùng cực. Rồi khi ra đi ở tuổi 28, di sản chàng để lại không chỉ đơn thuần là các tập thơ, kịch thơ và văn xuôi... mà là cả một thế giới tinh thần mênh mông như lời bình của nhà phê bình Hoài Thanh: “Vườn thơ của người rộng rinh không bờ bến, càng đi xa càng ớn lạnh...”. Chàng thi sĩ ấy có bút danh là Hàn Mặc Tử. Nhưng Mùa xuân chín lại là một thi phẩm hoàn toàn khác với cái chất “điên”, chất “cuồng”, chất “đắng” của Hàn Mặc Tử… nó đẹp bình dị, như mơ như thực, khiến đa phần chúng ta có thể cảm được, hiểu được, yêu được.

[IMG]https://img.ntdvn.com/2020/01/Hanmactu.jpg[/IMG]
Hàn Mặc Tử (1912 - 1940) (Ảnh: Wikipedia)
Muốn hiểu Mùa xuân chín tường tận hơn, tưởng cũng cần nhắc lại một chút về hoàn cảnh ra đời của nó. Theo lời nhà văn, nhà phê bình Trần Thanh Mại, thì: “Qua cái năm bệnh hoạn đầu, nghĩa là vào cuối năm 1937, Hàn Mặc Tử gom góp xong tập thơ làm trên giường bệnh, theo một thể tài mới mà chàng gọi Thơ Điên”.

Có nghĩa là bài thơ Mùa xuân chín nằm trong tập Thơ Điên, được viết ra khi Hàn Mặc Tử đang phải vật lộn với căn bệnh hủi – thời ấy đang bị người ta ghê sợ và xa lánh lắm.

Hoài Thanh, Hoài Chân viết trong Thi nhân Việt Nam: “Tôi nghĩ đến người đã sống trong một túp lều tranh phải lấy bì thư và giấy nhựt trình che mái nhà cho đỡ dột. Mỗi bữa cơm đưa đến người không sao nuốt được vì ăn khổ quá. Cảnh cơ hàn ấy và chứng bệnh kinh khủng đã bắt người chịu bao nhiêu phũ phàng, bao nhiêu ruồng rẫy. Sau cùng người bị vứt hẳn ra ngoài cuộc đời, bị giữ riêng một nơi, xa hết thảy mọi người thân thích. Tôi nghĩ đến bao nhiêu năm người bó tay nhìn cả thể phách lẫn linh hồn cùng tan rã...”

Một người thường rơi vào hoàn cảnh của nhà thơ đã đau đớn lắm. Một tâm hồn nhạy cảm, tinh tế và lãng mạn; một con người tài hoa đang tuổi xuân xanh mà bị dày vò, hắt hủi như Hàn Mặc Tử có lẽ còn đau đớn gấp bội. Vậy mà con người bao nhiêu năm “bó tay nhìn cả thể phách lẫn linh hồn cùng tan rã” ấy lại có lúc viết ra được những câu thơ đẹp kỳ lạ như thể thôi miên thế này:

Trong làn nắng ửng: khói mơ tan,
Đôi mái nhà tranh lấm tấm vàng.
Sột soạt gió trêu tà áo biếc,
Trên giàn thiên lý. Bóng xuân sang.

Cảnh quê đấy, vừa dung dị gần gũi, lại như sương khói mờ ảo, ẩn hiện long lanh như ở miền cổ tích. Có lẽ đó là những câu thơ viết giữa những cơn đau bệnh. Đoán chừng như có một hôm, khi bệnh tật đã chán hành hạ và tạm buông tha cho người thơ, khiến người hơi hồi tỉnh một chút để rời khỏi cái xó nhà hôi hám và ẩm thấp; người chống gậy lần ra trước hiên nhà, bắt gặp cảnh xuân đang đến và họa lại nó không chỉ bằng một hồn thơ tinh mỹ mà còn bằng những nét vẽ bậc thầy.


[IMG]https://img.ntdvn.com/2020/01/Trong-hoa-thien-ly-6-1024x1024.jpg[/IMG]
Bức họa ấy có “làn nắng” ửng hồng. Sao không phải “tia nắng” hay “hạt nắng” hay “ánh nắng”? Bởi “làn nắng” mới khiến nắng mong manh, trong suốt và mỏng tang như lụa, làn nắng ấy mới đủ nhẹ nhàng vương vấn, quấn quýt với sương khói lãng đãng đang tan dần. Nắng cứ khiến khói ửng lên và khói lại khiến nắng thêm phần lấp lánh, còn non tơ, e ấp và mơn man hơn cả nắng và khói trong Vọng Lư Sơn bộc bố của Lý Bạch, vì nó chính hợp với cảnh đồng quê bình dị, không phải cảnh hùng vĩ và nguy nga của:

“Nắng rọi Hương Lô, khói tía bay
Xa trông dòng thác trước sông này
Nước bay thẳng xuống ba nghìn thước
Tưởng dải Ngân Hà tuột khỏi mây”
(Vọng Lư Sơn Bộc Bố - Lý Bạch)

“Lấm tấm vàng” có nghĩa là những hạt màu vàng nhỏ li ti nằm rải rác đều đặn trên mái nhà. Màu vàng này từ đâu ra? Không rõ, nhưng trong nắng ửng hồng, trong khói sương mơ màng, nó có khác gì những hạt bụi vàng ròng lấp lánh rơi trên mái? Được đặt trong khung cảnh thần tiên ấy, mái nhà tranh vốn bình dị nơi quê nghèo, lại trở nên như mơ như thực. Xuân đến lặng lẽ và dịu dàng trong làn nắng ửng, trong sương khói mờ ảo, trong gió xuân nhè nhẹ tinh nghịch và trên giàn thiên lý xanh mướt, khẽ khàng như người tình bé nhỏ tiến vào phòng rồi ngồi xuống chống cằm, âu yếm nhìn ta đang say ngủ, ta chỉ có thể cảm nhận thấy sự hiện diện của nàng. Cũng như xuân tới lặng lẽ đến nỗi ta chỉ nhìn thấy ‘bóng xuân sang” mà thôi.

Sóng cỏ xanh tươi gợn tới trời
Bao cô thôn nữ hát trên đồi;
Ngày mai trong đám xuân xanh ấy,
Có kẻ theo chồng bỏ cuộc chơi…


[IMG]https://img.ntdvn.com/2020/01/1430052211_1.jpg[/IMG]
Từ khung cảnh gần với mái nhà tranh, giàn thiên lý, ánh mắt nhà thơ nhìn ra xa tít tắp với đồng cỏ xanh mênh mông dập dờn trong gió. Câu thơ gợi nhớ đến cảnh mùa xuân trong Đoạn Trường Tân Thanh của thi hào Nguyễn Du: “Cỏ non xanh rợn chân trời...” Gió xuân đang đùa với cỏ biếc, các thôn nữ cũng đang đùa vui trong mùa xuân của cuộc đời. Ta tưởng như nghe thấy tiếng cười trong vắt, lảnh lót của các cô từ trên đồi xa văng vẳng tới, khiến thi nhân cũng đắm mình trong xuân ý triền miên. Nhưng ngày vui ngắn chẳng tày gang, khi người thơ đang lây trong niềm vui ngây ngất thì nỗi chạnh lòng lại chợt lẻn đến. Thi nhân tiếc nuối cho tuổi xuân ngắn ngủi, tiếc cho hạnh phúc vô thường, chỉ đáo qua đời ta một đôi lần. Có 4 câu thơ nhưng dường như ta thấy cả cảnh xuân đến xuân đi, thấy cả tình người đang vui say sưa lại thoắt buồn tư lự.

Tiếng ca vắt vẻo lưng chừng núi,
Hổn hển như lời của nước mây,
Thầm thì với ai ngồi dưới trúc,
Nghe ra ý vị và thơ ngây…

Một tiếng hát của tuổi xuân xanh mà lại diễn hóa ra bốn trạng thái cảm xúc. Nó cất lên từ đâu đó ở lưng chừng núi, trong sáng và hồn nhiên lắm, hồn nhiên và lạc quan như tâm hồn tuổi trẻ với cả khung trời hoa mộng, còn chưa hề vương dù chỉ một chút sầu thương của cuộc đời. Ta như nghe thấy khúc Sơn ca Phúc Kiến: “chị em lên núi hái chè” mà Nhạc Linh San cao giọng véo von giữa chập trùng mây núi khi nàng đang bồng bềnh say đắm trong tình yêu với Lâm Bình Chi. (Độc giả nào đã từng đọc tiểu thuyết Tiếu Ngạo Giang Hồ có lẽ không thể quên chi tiết đầy biểu cảm này). Chắc hẳn tiếng ca ấy phải trong và cao lắm mới có thể đập vào các vách núi, vang chỗ nọ, vọng chỗ kia, khiến ta khó có thể xác định được người hát đang ở đâu. Vậy nên nhà thơ gọi là “vắt vẻo” chăng? Tiếng ca ấy lại hổn hển, náo nức như nhựa sống căng tràn trong cơ thể thiếu nữ. Nó khiến cho người ngồi dưới trúc – biểu tượng của người quân tử đoan trang – cũng phải thấy lòng rộn ràng với chút tình ý thơ ngây. Nhưng trên tất cả, những âm sắc và tình cảm phong phú ấy chẳng chút toan tính, chẳng đượm mùi tục lụy, không cố gieo tình mà lại đầy ý vị. Và trong trắng như tuổi thanh xuân.

Khách xa gặp lúc mùa xuân chín,
Lòng trí bâng khuâng sực nhớ làng:
“Chị ấy, năm nay còn gánh thóc
Dọc bờ sông trắng nắng chang chang?”


[IMG]https://img.ntdvn.com/2020/01/anh-gai-que.jpg[/IMG]
Thi nhân có hai lần sực nhớ: lần thứ nhất người sực nhớ tới ngày tan tác ngay trong lúc hội ngộ của những kẻ đầu xanh; lần thứ hai giữa mùa xuân đất khách, người sực nhớ tới làng quê cũ, tới hình bóng người xưa. “Chị ấy” là ai? Chẳng biết. Có lẽ ngày xưa lúc xuân xanh, “chị ấy” cũng từng là một trong các cô thôn nữ hát trên đồi. Còn nay thì không biết người xưa đang tần tảo gánh thóc nhà ai? gánh thóc năm này qua năm khác dọc những bờ sông nắng cháy. Đặc biệt, cái ánh nắng chang chang, gay gắt đến trắng cả bờ sông ấy là hình ảnh đối lập với “làn nắng ửng” nhẹ nhàng, mơn man ở đầu bài thơ. Đó là lúc mà xuân xanh đã chuyển sang xuân chín, là lúc “sóng xuân cỏ biếc” với những cô thôn nữ hát trên đồi trở thành người phụ nữ tần tảo gánh thóc dọc bờ sông nắng cháy. Cái ngày mai có kẻ theo chồng bỏ cuộc chơi đã là quy luật của hợp tan tan hợp trong đời người. Dẫu biết thế, nhưng ai mà chẳng bâng khuâng, chẳng ngậm ngùi trước mùa xuân tuổi trẻ duy nhất đã đi qua không bao giờ trở lại?

Có ai đó nói rằng: Mùa xuân chín và Đây thôn Vĩ Dạ là những bài thơ hay nhất của Hàn Mặc Tử. Vì đâu mà hay? Phải chăng một phần vì cái cảm giác khi chìm giữa vườn thơ của người với những cảm xúc quằn quại, hoang vu, đáng sợ, với những “máu cuồng” và “hồn điên” thật xa lạ, ta lại bắt gặp những câu thơ vô cùng đẹp, dễ thương và nhất là quen thuộc với tâm hồn ta. Ta lại nảy lòng thương xót với con người tài hoa bạc mệnh, sở dĩ làm thơ điên chỉ vì thân xác đang đau đớn và hồn đang rên xiết vì bị vứt vạ vật bên lề của cuộc đời. Còn khi người ấy tạm thời hồi tỉnh, thì ta lại có Mùa Xuân chín, lại có Đây thôn Vĩ Dạ. Có phải thế chăng? Thôi thì dẫu sao, chỉ với Mùa Xuân chín, Hàn Mặc Tử đã luôn là một nỗi nhớ khôn nguôi của người yêu thơ, yêu cái đẹp khi xuân về.

Thanh Phong

Kiêu hãnh và Định kiến: Một câu chuyện tình yêu mang đầy tính nhân văn
Bình luậnTâm An • 20:00, 27/02/20• 605 lượt xem

[IMG]https://img.ntdvn.com/2020/02/Ki%C3%AAu-h%C3%A3nh-v%C3%A0-%C4%91%E1%BB%8Bnh-ki%E1%BA%BFn.jpg[/IMG]
Kiêu hãnh và Định kiến là tựa đề cho cuốn tiểu thuyết nổi tiếng của nhà văn Austen. Chủ đề chính của câu chuyện là tình yêu và hôn nhân, nhưng các nhân vật chính trong truyện thường thể hiện quanh hai đặc điểm: kiêu hãnh và định kiến. (Ảnh tổng hợp)

Jane Austen đã đưa đến một thông điệp, sự tiếp xúc của chúng ta với cuộc sống này chỉ có một mục đích, đó là để đánh thức trái tim mình, để nhận ra những truy cầu và dính mắc của con người, để tìm được những giá trị đạo đức ẩn sâu bên trong chúng ta và người khác.

Kiêu hãnh và Định kiến là tựa đề cho cuốn tiểu thuyết nổi tiếng của nhà văn Austen. Chủ đề chính của câu chuyện là tình yêu và hôn nhân, nhưng các nhân vật chính trong truyện thường thể hiện quanh hai đặc điểm: kiêu hãnh và định kiến. Và từ đây, Austen đã đưa câu chuyện tình yêu xoay quanh hai đặc điểm này, để tạo nên một chuyện tình mang đầy kịch tính và tính nhân văn sâu sắc.

Darcy với tài sản to lớn, địa vị quyền thế và danh vọng, anh có niềm kiêu hãnh về những gì vốn có của bản thân, cho rằng mình cao hơn tất cả và xem thường mọi người, đặc biệt là gia đình Bennet. Khi Elizabeth ngụ ý về tính kiêu hãnh của Darcy, anh phản biện lại rằng “Nhưng kiêu hãnh – khi có đầu óc khá hơn người, kiêu hãnh luôn luôn có chừng mực", và anh cho phép mình kiêu hãnh trong cái “chừng mực” mà anh cho là chính đáng ấy.

Tại sao Austen lại để Darcy rơi vào vòng xoay tình ái với Elizabeth? Bởi vì Darcy cần phải học những bài học của bản thân mình thông qua Elizabeth, và ngược lại Elizabeth cũng thế, đó là cách mà cuộc sống tạo cơ hội cho mỗi người nhận ra sai lầm của mình và sửa chữa. Nếu có thể làm tốt, cuộc sống sẽ ban tặng cho chúng ta những món quà đáng giá.

Darcy tự xem mình là một quý tộc giàu có, quan trọng, nhưng đó chỉ là sự thật bề ngoài về sự tồn tại của anh. Trước khi gặp Elizabeth, anh đã nghĩ mình đang sống một cuộc sống có giá trị cao với nhân phẩm đáng kính trọng, trong khi thực tế thì anh ích kỷ, kiêu ngạo và hay xúc phạm người khác. Darcy đã gặp Elizabeth và bị cuốn hút bởi “đôi mắt huyền” của cô. Đề rồi sau hàng loạt hiểu lầm và định kiến, khi mà tình yêu anh dành cho cô trở nên sâu đậm và mãnh liệt, anh lại được nhìn thấy con người thật của chính mình qua “đôi mắt” nghiêm khắc của Elizabeth.

[IMG]https://img.ntdvn.com/2020/02/Elizabeth-Bennet-Mr-Darcy-2-pride-and-prejudice-1940-24439413-374-587.jpg[/IMG]
Elizabeth và Darcy trong phim "Kiêu ngạo và định kiến" được sản xuất vào năm 1940. (Ảnh thuộc phạm vi công cộng)
Khi Darcy khoe “giá trị giả” của mình về vị thế cao sang dựa trên tiền bạc và địa vị, cũng như sự khinh khi của anh ấy với gia đình Elizabeth, Elizabeth đã vạch rõ cho anh thấy đâu là những “giá trị thật” mà anh thiếu hụt: “cái kiêu căng của anh, cái ngạo mạn của anh, và cái ích kỷ đáng khinh của anh đối với cảm nghĩ của những người khác, đến nỗi đây là cơ sở khiến tôi không chấp nhận anh”. Cô khiến anh ý thức được một điều gì đó có giá trị hơn tài sản hoặc địa vị của mình.

Vai trò của Elizabeth trong chuyện này là gì? Elizabeth là người đầu tiên đã dám “sỉ nhục” Darcy, phê phán tính cách của anh. Cô đã “đánh thức” Darcy và để anh tự nhận thức, đây là lần đầu tiên Darcy có cơ hội nghe sự thật, giúp anh tự nhìn vào bên trong con người mình. Austen đã “chọn” Elizabeth cho Darcy, bởi chỉ có cô mới có đủ sức mạnh để vượt qua mọi “cám dỗ” về “bề ngoài” của anh, để không ngưỡng mộ và chấp nhận anh ngay từ đầu, nếu không Darcy sẽ nhận lấy sự ngưỡng mộ đó như của một người tầng lớp thấp dành cho một người ở vị trí cao hơn và anh sẽ không bao giờ phát hiện ra tính cách thực sự của Elizabeth hay của chính mình.

Sức mạnh của Darcy ở chỗ anh dám thừa nhận sai lầm và quyết tâm thay đổi. Elizabeth đã “trói buộc” anh vào những định kiến của mình, khiến anh phải giải quyết chúng để chinh phục trái tim cô. Một Darcy tốt đẹp hơn, vị tha và chân thành hơn đã “trưởng thành” từ quá trình này. Anh sẵn sàng để kết hôn trong một gia đình có ba người em gái ngớ ngẩn, một bà mẹ đáng xấu hổ, và một người em rể như Wickham “dối trá”. Anh trở nên bao dung hơn với những lỗi lầm của người khác, vì giờ đây anh đã có được nhận thức về giá trị thật sự của một con người chân chính.

Anh không còn ban bố tình yêu “một cách miễn cưỡng” nữa, thay vào đó anh “dâng hiến” tình cảm cao thượng và chân thành nhất dành cho Elizabeth. Khi cầu hôn cô lần đầu, anh chỉ coi trọng bản thân mình chứ nào phải tình yêu dành cho cô “Cô có thể mong tôi được vui trong vị thế thấp kém khi quan hệ với cô hay sao? Mong tôi tự chúc mừng về hy vọng của những người thân, những người có điều kiện hoàn toàn thấp hơn tôi hay sao?”

Khi anh cầu hôn cô lần nữa tại Longbourn, anh đã gạt bỏ được tất cả những suy nghĩ về địa vị xã hội, gia tộc cao sang và tiền bạc, từ bỏ hoàn toàn tính kiêu hãnh khinh người của mình. “Anh không thể nghĩ đến cách cư xử của anh lúc trước mà không thấy ghê tởm”.

Đây quả là một quá trình tuy “đau đớn” nhưng đầy tuyệt vời của việc “tăng trưởng” về đạo đức của Darcy. Anh đã dũng cảm thừa nhận “Em đã dạy cho anh một bài học, ban đầu bài học đúng là khó khăn, nhưng bổ ích nhất”. Darcy thay đổi từ cao ngạo thành khiêm tốn, từ ích kỷ thành vị tha, từ khinh người thành chân thành yêu thương. Darcy của đầu câu chuyện là một kẻ kiêu hãnh, Darcy ở cuối câu chuyện lại thành một quý ông đích thực, nhận thức rõ ràng về bản thân mình. Và “vấn đề” duy nhất anh cần “giải quyết” chính là thay đổi bản thân mình, mọi rắc rối của anh tự nhiên tháo gỡ, cuộc sống lập tức đáp ứng mọi kỳ vọng của trái tim anh, mang Elizabeth “thân thương” trở lại bên anh.

[IMG]https://img.ntdvn.com/2020/02/Elizabeth-Bennet-Mr-Darcy-3-pride-and-prejudice-1940-24439437-600-442.jpg[/IMG]
Darcy nói với Elizabeth: "Em phải cho phép anh nói với em rằng anh ngưỡng mộ và yêu em biết nhường nào!" (Ảnh thuộc phạm vi công cộng)
Về phần Elizabeth, lá thư mà Darcy gửi cho cô là mấu chốt giải quyết mọi mâu thuẫn. Hãy xem tâm tư Elizabeth chuyển biến ra sao qua việc đọc thư. Những cảm xúc mạnh mẽ nhất xuất hiện trong lần đầu Elizabeth đọc lá thư của Darcy, khi cô vẫn mang “định kiến mạnh mẽ chống lại mọi điều anh có thể nói” và “cô muốn bác bỏ tất cả”.

Tất cả những điều Darcy viết đều phản biện lại định kiến của cô, khiến những định kiến bị “phơi bày”, niềm kiêu hãnh của cô bị “lung lay”, tâm tư cô bấn loạn, cô không muốn tin là mình sai, không dám tin vào sự thật.

Nhưng Elizabeth là một nhân vật rất cứng cỏi và biết suy xét, cô không thể phủ nhận hay chối bỏ những điều “có thể là sự thật”, Elizabeth giở lá thư ra đọc lại lần thứ hai, cố gắng trấn tĩnh trong tâm trạng đau khổ, cô xem xét ý nghĩa trong từng câu, cân nhắc mọi tình huống mà cô cho là công tâm, và nhìn nhận khả năng Darcy có thể “hoàn toàn vô tội”.

Đó là một bước tiến đáng kể trong nhận thức của Elizabeth, lần này cô đã can đảm nhìn thẳng vào sự thật và dùng lý trí suy xét tất cả các sự kiện có liên quan, đánh giá lại một cách chân chính tất cả những định kiến của mình. Có thể xem Elizabeth là nhân vật có cá tính vô cùng hấp dẫn, bởi sự dũng cảm của cô trong việc tự nhìn nhận lại chính mình. Cô có thể sai lầm, cô có thể đã định kiến mù quáng, nhưng cô cũng có thể tự tìm lỗi. “Cô cảm thấy hoàn toàn hổ thẹn cho mình. Cô không thể nghĩ đến Darcy hoặc Wickham mà không có ý tưởng rằng cô đã mù quáng, thiên vị, bất công, ngớ ngẩn”.

Khi Darcy thể hiện bản chất độ lượng của một quý ông thật sự, nhận nghĩa vụ “mua” lấy cuộc hôn nhân đáng hổ thẹn cho Lydia, Elizabeth cuối cùng cũng đã đi từ mù quáng đến ý thức rõ ràng, từ kiêu hãnh về giá trị bản thân đến khiêm nhường, từ thành kiến ​​đến lòng biết ơn sâu sắc đối với Darcy, từ quyết liệt từ chối lời cầu hôn của anh đến chấp nhận anh bằng tình cảm sâu đậm nhất.

Jane Austen đã đưa đến một thông điệp, sự tiếp xúc của chúng ta với cuộc sống này chỉ có một mục đích, đó là để đánh thức trái tim mình, để nhận ra những truy cầu và dính mắc của con người, để tìm được những giá trị đạo đức ẩn sâu bên trong chúng ta và người khác.

Elizabeth và Darcy, họ không bận tâm để thay đổi thế giới hay đổ lỗi cho người khác. Họ chấp nhận những sai lầm của mình và thay đổi bản thân mình. Elizabeth đã xúc động “Với anh, cô thấy tự hào. Tự hào rằng trong mục tiêu ấy của tình cảm và danh dự, anh đã vượt qua chính mình”. Cô biết anh đã “làm được”, anh đã tự nhận thức và thay đổi chính mình, cô cũng thế. Và cuộc sống ban tặng họ cho nhau, nhưng cao thượng hơn, tốt đẹp hơn lúc ban đầu, với một tình yêu vô cùng nồng thắm, sâu sắc.

“Và chúng ta đều có thể tìm được người dẫn đường tốt hơn bất cứ ai… ngay trong bản thân mình, nếu chúng ta chịu nghe theo nó”.

Tâm An

Nội tâm vui vẻ: Sức mạnh nội tâm giúp con người vượt qua giông bão bất hạnh cuộc đời
Bình luậnHoàng Mai • 11:30, 09/04/20• 224 lượt xem

[IMG]https://img.ntdvn.com/2020/04/ntdvn_shutterstock-757964935.jpg[/IMG]
Vui vẻ mới là món quà quý giá nhất, nội tâm yên tĩnh thì mới có được hạnh phúc. (Ảnh: Shutterstock)

Cuộc đời không tránh khỏi có lúc giông bão và bất hạnh, nếu biết được bí mật của sức mạnh nội tâm thì sẽ đủ sức vượt qua bão giông đến với bến bờ bình yên và hạnh phúc...

Sức mạnh vượt qua bão tố cuộc đời chính là niềm tin kiên định vào cuộc sống
Báo chí có đưa tin về một số người bệnh viêm phổi Vũ Hán được cách ly điều trị ở bệnh viện, sau khi khỏi bệnh trở về, thì thấy cả nhà đã chết cả, chỉ còn lại một mình. Vừa trải qua căn bệnh hiểm nghèo, từ cửa tử trở về, lại gặp hoàn cảnh thê thảm này, có người đã không đủ nghị lực đối diện với thực tại phũ phàng, nên lựa chọn cái chết.

Điều gì giúp con người vượt qua giông bão cuộc đời? Sức mạnh nội tâm đến từ niềm tin kiên định vào cuộc sống, chứ không phải là có khát vọng sống mãnh liệt. Thế nên những người có thủ tín, chính tín thì thường có khả năng vượt qua các nỗi bất hạnh tốt hơn.

Viktor Emil Frankl, nhà thần kinh học và bác sĩ tâm thần người Áo, người sáng lập của "Liệu pháp ý nghĩa", là người may mắn sống sót sau khổ nạn trong trại tập trung của phát xít Đức. Một hiện tượng khiến ông đặc biệt quan tâm là trong số những người sống sót từ trại tập trung trở về thì rất ít người có thể sống tiếp. Ông phát hiện ra những người có nghị lực sống tiếp này không phải là vì họ có khát vọng sống mãnh liệt mà bởi họ có niềm tin kiên định vào cuộc sống. Viktor Frankl cho rằng:

Con người sống là để tìm ý nghĩa cuộc đời, đây cũng là sứ mệnh gian nan nhất cả đời người. Bản thân tôi có thể sống tiếp vì đã tìm được ý nghĩa chân chính của sinh mệnh: Làm việc có ý nghĩa, yêu thương mọi người, và có dũng khí vượt qua khó khăn.

Các học giả Pháp thực hiện cuộc trắc nghiệm dân ý cho kết quả là: 89% người được phỏng vấn cho rằng cần phải có động lực mới có thể sống tiếp, 61% cho rằng cuộc sống của họ có những thứ thiêng liêng thúc đẩy họ sống tốt đẹp hơn.

ý nghĩa sống của cuộc đời
[IMG]https://img.ntdvn.com/2020/04/ntdvn_pexels-photo-823694.jpeg[/IMG]
Con người sống là để tìm ý nghĩa cuộc đời, đây cũng là sứ mệnh gian nan nhất cả đời người. (Ảnh: Pexels)
Món quà quý giá nhất của cuộc đời là nội tâm vui vẻ
Con người ở lứa tuổi nào cũng có niềm vui và khổ cực song hành. Người hướng tới cái đẹp nội tâm thì sẽ tìm thấy niềm vui trong đó. Tuổi thiếu niên sống hồn nhiên, tuổi thanh xuân sống trẻ trung, tuổi tráng niên sống ý vị, tuổi trung niên sống trí tuệ, tuổi nghỉ hưu sống thảnh thơi, thì khi tuổi già sẽ là báu vật vô giá.

Đời người có 3 điều phải tu dưỡng là:

Nhìn cho thấu: Thế gian phồn hoa nhiễu loạn, chân lý thường bị giả lý che lấp, chân thiện bị cái giả thiện át chế, sự thực bị thông tin nhiễu loạn che khuất. Khi cái thiện bị chê cười thì cái ác lên ngôi, thật giả trắng đen lẫn lộn. Vậy nên, cần lý trí, xem xét dưới nhiều góc độ để nhìn cho thấu.
Nghĩ cho thoáng: Nhân sinh một cuộc bể dâu, trăm năm vùn vụt như nước chảy qua cầu, những năm tháng đã qua không thể nào quay lại được. Thế nên, dĩ vãng tươi đẹp hay khổ đau, quá khứ huy hoàng hay nhục nhã thì đều là những sự tình đã qua, tốt đẹp cũng chẳng cần lưu luyến, xấu xa cũng chẳng phải phiền lòng, buông gánh nặng quá khứ thì mới thong dong hưởng những phút giây hiện tại.
Đứng cho ngay, làm cho chính: Cuộc đời muôn nẻo, các mối quan hệ đan xen chằng chịt như dây leo, khiến cho ta nhiều khi cũng phải thở than: "thân bất do kỷ", có lúc phải làm những việc mình không mong muốn. Tuy nhiên, con người có tiêu chuẩn đạo đức của con người, không vì lợi ích được mất cá nhân mà ăn không nói có, dối trên lừa dưới, lừa thầy phản bạn. Cần phải đứng cho ngay, làm cho chính, xứng đáng là con người đứng trong trời đất, tuy chẳng có công danh thì chí ít cũng không hổ thẹn với lòng mình.
Trong cuộc sống, khi chúng ta coi trọng tình cảm thì cần thấu hiểu; khi chúng ta chung sống thì cần là nhẫn nhường. Khi chúng ta không vừa ý thì lời nói dễ làm tổn thương người, mà người chịu tổn thương lại chính là những người thân thiết nhất xung quanh mình.

Một đời quá ngắn ngủi, chúng ta không cần quá coi trọng tiền bạc, không nên gây khó khăn cho mình, không cần phải tính toán được mất. Khi về già chúng ta sẽ phát hiện ra hết thảy đều là vật ngoài thân, vui vẻ mới là món quà quý giá nhất, nội tâm yên tĩnh thì mới có được hạnh phúc.

sống nội tâm, vui vẻ, hạnh phúc
[IMG]https://img.ntdvn.com/2020/04/ntdvn_man-landscape-tree-nature-grass-person-1334225-pxherecom.jpg[/IMG]
Khi về già chúng ta sẽ phát hiện ra hết thảy đều là vật ngoài thân, vui vẻ mới là món quà quý giá nhất (Ảnh: Pxhere.com)
Làm thế nào để có được nội tâm vui vẻ
Trong cuộc sống, mọi người đều sẽ gặp phải người và việc không như ý. Tính toán nhiều lên thì niềm vui sẽ ít đi, phiền não nhiều lên thì hạnh phúc sẽ ít đi. Tâm tình ấm áp là quan trọng nhất, ăn no mặc ấm là quan trọng nhất, thân thể mạnh khỏe là quan trọng nhất, có người thương yêu là quan trọng nhất. Đời người có những thứ quý giá nhất là: Một trái tim thơ trẻ, một niềm tin bất diệt, một thân thể khỏe mạnh, và một bạn đời mãi mãi nắm tay nhau.

Lúc tử sinh hay khi cách biệt
Chẳng bỏ nhau lời quyết thệ rồi
Cầm tay nàng hẹn mấy lời:
"Sống bên nhau mãi đến hồi già nua"...

Đời là biển khổ, thế nên đã mang thân xác con người thì ai cũng phải chịu nhiều thống khổ. Tuy nhiên có khổ mới có vui, khổ tận cam lai, con người cũng được nhiều niềm vui sau khi đã trải qua trắc trở, đạt được những thành công. Có nhiều thứ chúng ta muốn lưu giữ mãi nhưng vẫn không ngăn được tháng năm trôi vùn vụt, có bao điều không như ý nhưng chúng ta vẫn phải đặt nó lên vai mà tiến bước, bao mộng mơ cũng phải biến thành cánh buồm, dù sóng to gió lớn thì vẫn cứ ra khơi…

Hoàng Mai

Kiêu hãnh và định kiến: Tinh thần lạc quan và lòng biết ơn xóa tan mọi định kiến
Bình luậnTâm An • 20:00, 28/02/20• 254 lượt xem

[IMG]https://img.ntdvn.com/2020/02/Ki%C3%AAu-h%C3%A3nh-v%C3%A0-%C4%91%E1%BB%8Bnh-ki%E1%BA%BFn-A.jpg[/IMG]
“Kiêu hãnh và định kiến” phơi bày khuynh hướng dùng “ý kiến” để ngụy biện cho sự phán xét dựa trên cơ sở hiểu lầm hoặc định kiến. (Ảnh tổng hợp)

Câu chuyện Kiêu hãnh và định kiến, kết thúc bằng tình huống nổi bật về sức mạnh của lòng biết ơn...

“Kiêu hãnh và định kiến” phơi bày khuynh hướng dùng “ý kiến” để ngụy biện cho sự phán xét dựa trên cơ sở hiểu lầm hoặc định kiến. Darcy đã nói: “Ý kiến ​​tốt của tôi một khi đã mất là mất mãi mãi'', thật ra để gián tiếp xác nhận rằng anh không dễ gì thay đổi định kiến của mình.

Elizabeth từng chất vấn anh: “Và anh không bao giờ cho phép mình bị mù quáng bởi định kiến chứ? Những người không bao giờ thay đổi ý kiến phải có được đức tính này, để đảm bảo óc xét đoán đúng mức ngay từ đầu”. Trong khi đó, Elizabeth cũng nhấn mạnh về “ý kiến”: “Tôi chưa bao giờ mong muốn ý kiến ​​tốt của anh… ý kiến ​​của tôi về anh đã được quyết định”, khi cô nhận xét về Darcy.

Một lần nữa, ý kiến ​​thay thế cho sự thật. Ý kiến ​​được trao đổi như thể đó là sự thật. Nhưng liệu ý kiến cá nhân của họ về người khác có đủ vô tư để phản ánh đúng sự thật? Hay liệu họ đã có được sự hiểu biết đầy đủ về các tình huống để tránh mọi hiểu lầm khi phát biểu “ý kiến”? Rốt cuộc ai là người nói sự thật trong tiểu thuyết của Jane Austen?

Elizabeth là một người quan sát thông minh và sắc sảo, tuy vậy có nhiều trường hợp cô hiểu lầm và hiểu sai những gì mình quan sát được. Chính vì Elizabeth tự tin rằng cô có một trí óc biết phán xét và sự hiểu biết sâu sắc, cô cho mình quyền phán xét và hình thành những định kiến không mong đợi. Thông minh đôi khi trở thành nhân tố không đáng tin cậy.

[IMG]https://img.ntdvn.com/2020/02/2c454e63271b48944f6a35c41cce5ed2106b791d-1024x640.jpg[/IMG]
Chính vì Elizabeth tự tin rằng cô có một trí óc biết phán xét và sự hiểu biết sâu sắc, cô cho mình quyền phán xét và hình thành những định kiến không mong đợi. (Ảnh thuộc phạm vi công cộng)
Tinh thần lạc quan và lòng biết ơn xóa tan mọi định kiến
Tinh thần lạc quan và yêu đời dường như xuyên suốt câu chuyện, các cô gái nhà Bennet đều vui vẻ. Các cô không có gia tài lớn, mẹ của họ luôn luôn phàn nàn về việc thừa kế và lo lắng về tương lai của họ, nhưng họ là một nhóm vui tươi, sống động, yêu đời và tất cả các cô đều hạnh phúc. Jane đau lòng bởi sự ra đi đột ngột của Bingley từ Netherfield, và dường như anh không quan tâm đến cô, nhưng cô luôn cố gắng giữ nụ cười và nâng cao tinh thần của mình. Cuối cùng, Bingley đã thật sự trở lại cuộc đời cô, lần này là để cầu hôn cô.

Elizabeth có lẽ nổi trội về điểm này nhất, cô thể hiện sự lạc quan, vui vẻ một cách mạnh mẽ hơn, cô có thể nhanh chóng thoát khỏi sự thất vọng một cách đáng ngạc nhiên. Khi Darcy coi thường cô trong lần gặp đầu tiên, cô chỉ cười. Cô kể lại sự việc cho bạn bè mình bằng tinh thần hài hước, và người đàn ông kiêu hãnh Darcy đã không thể thoát khỏi “ma lực” lạc quan tuyệt vời đó, được thể hiện thông qua đôi mắt tinh nghịch, cách đối đáp dí dỏm, thông minh của cô. Cũng chính tinh thần tích cực này, đã khiến Elizabeth không bị kìm hãm trong sự hiểu lầm hay oán hận, cô nhanh chóng nhận ra sai lầm của mình, từng bước xóa bỏ mọi định kiến với Darcy.

Elizabeth và Darcy gặp nhau, bị thu hút và vướng mắc vào nhau trong những định kiến. Vậy làm thế nào để có thể hóa giải những định kiến và đưa đến một kết thúc đẹp như mơ cho cặp đôi? Có lẽ sự hấp dẫn trong tiểu thuyết của Austen chính là vẽ nên những nhân vật dù trải qua nghịch cảnh hay mâu thuẫn nào, đều giữ được tinh thần lạc quan và lòng biết ơn sâu sắc. Chúng ta cảm thấy biết ơn về những lẽ thật mà chúng ta học về bản thân mình, lòng biết ơn xóa bỏ mọi định kiến, dẫn đến niềm vui và sự tôn trọng lẫn nhau.

Khi Elizabeth từ chối lời cầu hôn của Darcy, cô đã không ngần ngại vạch trần bản chất cao ngạo kiêu hãnh của con người anh, khiến anh mang “tâm trạng cay đắng khủng khiếp”. Tuy nhiên, bản chất quý tộc trong Darcy bộc lộ rõ ràng nhất khi anh cảm thấy biết ơn Elizabeth đã chỉ ra những giá trị đạo đức khiếm khuyết của mình, hàm ơn cô về bài học mà cô đã không ngại ngần để dạy cho anh. Điều mà Elizabeth khó có thể tin được là Darcy không những không oán hận cô, mà đối với cô còn hàm ơn sâu sắc “Có việc gì anh không hàm ơn em nào! Em đã dạy cho anh một bài học, ban đầu bài học đúng là khó khăn, nhưng bổ ích nhất”.

[IMG]https://img.ntdvn.com/2020/02/pride-and-prejudice-95.jpg[/IMG]
“Có việc gì anh không hàm ơn em nào! Em đã dạy cho anh một bài học, ban đầu bài học đúng là khó khăn, nhưng bổ ích nhất”. (Ảnh thuộc phạm vi công cộng)
Elizabeth mặc dù mang định kiến về Darcy gay gắt, bản chất cô không phải là một người ngu ngốc hay độc ác. Khi cô suy xét kỹ lưỡng mọi điều trong lá thư của Darcy, cô dần nhận ra những sai lầm của mình.

Trong chuyến đi du lịch cùng gia đình người cậu Gardiner, họ ghé thăm Pemberley. “Nếu cảm kích và quý trọng là những nền tảng tốt đẹp cho tình yêu, sự thay đổi trong cảm xúc của Elizabeth không phải là chuyện khó xảy ra”. Tại đây, Elizabeth cảm kích tính cách chính trực của Darcy, gieo một hạt giống tốt lành cho cả ba cuộc hôn nhân tiếp theo của Lydia, Jane và Elizabeth.

Câu chuyện Kiêu hãnh và định kiến, kết thúc bằng tình huống nổi bật về sức mạnh của lòng biết ơn. Elizabeth biết ơn sự độ lượng của Darcy khi anh giải cứu Lydia cùng gia đình cô khỏi nhục nhã và điều tiếng, cứu lấy tương lai của họ. Cô biết ơn không chỉ vì anh đã tha thứ cho hành vi thô lỗ không thể chối cãi của cô, đã bỏ qua sự bất công cô đối với anh trong quá khứ, mà anh còn vượt qua định kiến về cả sự thấp kém của gia đình cô. Lòng biết ơn đã mang con tim cô trao trọn cho anh, cô ngưỡng mộ và tôn trọng anh, cảm động bởi sự vị tha của anh.

Nhân cơ hội gặp riêng Darcy, Elizabeth thổ lộ ngay lòng biết ơn sâu sắc đối với anh, một lần nữa cô nhận được lời cầu hôn mà cô ao ước từ Darcy, và lòng biết ơn hoàn thành câu chuyện...

“Và rồi bạn có thể làm, và có, và trở thành những gì mà mọi người từng nói bạn không thể làm được, hay có được, hay trở thành như thế được “

Tâm An

Kiêu hãnh và định kiến: Liệu hôn nhân có là việc phải làm cho xong chuyện?


[IMG]https://img.ntdvn.com/2020/02/Ki%C3%AAu-h%C3%A3nh-v%C3%A0-%C4%91%E1%BB%8Bnh-ki%E1%BA%BFn-BBB.jpg[/IMG]
Tác phẩm "Kiêu hãnh và định kiến" kể về cuộc “đối đầu” giữa Elizabeth Bennet, con gái của một gia đình trung lưu, và Fitzwilliam Darcy, một nhà quý tộc giàu có và danh tiếng. (Ảnh tổng hợp)
Kiêu hãnh và định kiến: Liệu hôn nhân có là việc phải làm cho xong chuyện?
Bình luậnTâm An • 20:00, 29/02/20• 561 lượt xem
Ngày nay, khi mà có nhiều người ủng hộ cho những hành vi phóng túng đạo đức được thể hiện bởi Lydia, hay đặc biệt coi trọng là sự thừa kế “ngon ngọt” đằng sau Anne de Bourgh, tác phẩm Kiêu hãnh và định kiến càng nổi bật với các tiêu chuẩn vàng cho những câu chuyện tình yêu.

Pride and Prejudice (Kiêu hãnh và định kiến) có lẽ là truyện được yêu thích nhất của nhà văn Jane Austen, tác phẩm từng về thứ 2 trong bảng bầu chọn Cuốn sách được yêu thích nhất ở Anh của đài BBC. Chủ đề chính của câu chuyện xoay quanh đề tài tình yêu và hôn nhân vào đầu thế kỷ thứ 19. Truyện kể về cuộc “đối đầu” giữa Elizabeth Bennet, con gái của một gia đình trung lưu, và Fitzwilliam Darcy, một nhà quý tộc giàu có và danh tiếng.

Quan điểm hôn nhân trong ‘Kiêu hãnh và định kiến”
Câu chuyện bắt đầu bằng một trong những câu bất hủ nhất trong văn học Anh: “Có một sự thật mà ai cũng công nhận, đấy là: một người đàn ông có một tài sản khá hẳn sẽ muốn lấy vợ”. Tuy nhiên, đến cuối truyện lại là một sự thật hoàn toàn ngược lại. Không phải các quý ông tìm kiếm một người vợ, mà là các cô gái, để đảm bảo cho mình một tương lai ổn định, phải chủ động kiếm một người chồng.

Hôn nhân ở thế kỷ 19, đó là thời mà những cô gái chỉ mong tìm được một người chồng với tiêu chí duy nhất – “sự sản” (tài sản) tốt. Phụ nữ ngày nay khó mà hiểu được tầm quan trọng của hôn nhân trong cuộc đời của Elizabeth Bennet và chị em của cô. Phụ nữ trẻ ngày nay có nhiều lựa chọn mở cho họ về tương lai, tất nhiên là họ có thể kết hôn, nhưng họ cũng có thể đi học đại học, theo con đường nghề nghiệp mà họ quan tâm, sống cùng gia đình hoặc sống độc lập.

Nhưng phụ nữ trẻ của thế kỷ 19 không có những điều kiện này. Mặc dù các con gái của tầng lớp trung lưu và thượng lưu có thể được gửi đến trường, giáo dục của họ chú trọng vào "thành tích" hơn là mở rộng tri thức cho họ. Vì vậy, phụ nữ tầng lớp trung lưu như Elizabeth thường phải lựa chọn an toàn cho mình bằng một cuộc hôn nhân thực dụng thay cho kết hôn vì lòng tự trọng và tình yêu.

[IMG]https://img.ntdvn.com/2020/02/prideandprejudice1940_00299481_1406x1094_071720071231.jpg[/IMG]
Phụ nữ tầng lớp trung lưu như Elizabeth thường phải lựa chọn an toàn cho mình bằng một cuộc hôn nhân thực dụng thay cho kết hôn vì lòng tự trọng và tình yêu. (Ảnh thuộc phạm vi công cộng)
Nhà văn Austen đã lấy ví dụ về các loại hôn nhân khác nhau để cho thấy rằng cuộc sống và các mối quan hệ hôn nhân có thể phức tạp hơn so với những gì chúng ta vẫn tưởng.

Hôn nhân dựa trên tình yêu và sự tôn trọng lẫn nhau: Darcy và Elizabeth có một cuộc hôn nhân “hoàn hảo” nhất, bởi vì chính họ phải nỗ lực để đạt được điều đó. Họ cần phải tìm hiểu về bản thân mình trước khi có thể hiểu về những người khác. Darcy vượt qua niềm kiêu hãnh của mình, Elizabeth chiến thắng những thành kiến của mình. Từ đó, họ đánh giá cao và tôn trọng những phẩm chất của người kia hơn so với ấn tượng ban đầu về nhau.
Hôn nhân dựa trên tình yêu chân thành và thuần khiết: cuộc hôn nhân của Bingley và Jane dựa trên sự cảm mến vô tư không vụ lợi, là tình cảm chân thật xuất phát từ con tim. Không nghi ngờ gì là hai người sẽ sống hạnh phúc mãi mãi về sau, bởi vì họ đều mang những phẩm chất tốt đẹp.
Hôn nhân dựa trên vẻ đẹp bề ngoài: ông bà Bennet kết hôn vì ông Bennet đã "bị quyến rũ bởi tuổi trẻ và sắc đẹp", nhưng theo thời gian ông nhận ra rằng chỉ với sức hấp dẫn bề ngoài thì không đủ cơ sở tốt để xây dựng một cuộc hôn nhân hạnh phúc. Khi vẻ đẹp phai dần, và không tìm được sự đồng điệu trong tâm hồn, cuộc hôn nhân trở thành khốn khổ. Vì thế, ông trở nên coi thường và đùa cợt vợ mình, dành nhiều thời gian trong thư viện để tránh bà vợ.
Hôn nhân “thực dụng”: cuộc hôn nhân của Charlotte Lucas và anh Collins có thể xem là hôn nhân tiện lợi. Charlotte là bạn thân của Elizabeth, được đánh giá là thông minh và có óc suy xét, đã đồng ý kết hôn với Collin sau khi Elizabeth từ chối anh này. Đây là một cuộc hôn nhân không dựa trên những yếu tố như tình yêu, sự thu hút lẫn nhau hoặc sở thích chung. Charlotte thừa nhận cô không lãng mạn, cô kết hôn với Collins vì anh ta có thể cung cấp một ngôi nhà và an ninh tài chính. Trong khi mối quan hệ của Elizabeth và Darcy là điều mà những độc giả mơ ước, cuộc hôn nhân của Charlotte với Collins chính là cuộc sống thực tế mà phụ nữ Anh thế kỷ 19 sẽ phải đối mặt.
Hôn nhân đáng thất vọng nhất là của Wickham và Lydia, vì Wickham là một kẻ đạo đức giả. Anh ta không yêu Lydia, và chỉ kết hôn với cô vì anh ta được trả tiền để “làm việc đúng đắn” sau khi đã dụ dỗ cô bỏ trốn cùng. Lydia chỉ mới 16 tuổi, nông cạn và hời hợt, sự xuất hiện của Wickham và viễn cảnh thú vị của việc được lấy chồng khiến cô mù quáng chạy theo anh. Lydia không hiểu tình yêu là gì, cũng không thực sự yêu hoặc hiểu Wickham, mặc dù cô tin rằng mình thật sự như thế.
Mọi mục đích và ước vọng của các cô gái trẻ đều tập trung vào tìm kiếm lời cầu hôn từ người đàn ông xứng đáng. Vì thế, chắc chắn có một câu mà mọi phụ nữ đều muốn nghe người đàn ông thổ lộ, đặc biệt những lời ấy lại xuất phát từ một đối tượng giàu có và danh vọng, là “một trong những nhân vật lừng lẫy nhất đất nước này” như Darcy: “Tôi đã chống chọi, nhưng vô ích. Tôi không thể làm gì được cả. Tôi không thể kiềm chế tình cảm của mình. Cô phải cho phép tôi nói cho cô biết rằng tôi đã cảm mến và yêu cô mãnh liệt như thế nào”. Elizabeth chính là đối tượng của lời thổ lộ ngọt ngào ấy.

[IMG]https://img.ntdvn.com/2020/02/pride-and-prejudice-70.jpg[/IMG]
Nhà văn Austen đã lấy ví dụ về các loại hôn nhân khác nhau để cho thấy rằng cuộc sống và các mối quan hệ hôn nhân có thể phức tạp hơn so với những gì chúng ta vẫn tưởng thông qua hình tượng người phụ nữ. (Ảnh thuộc phạm vi công cộng)
Elizabeth là một nhân vật “cá biệt” trong thời đại này, khi cô khao khát một cuộc hôn nhân dựa trên tình yêu và sự tôn trọng lẫn nhau. Cô từ chối Darcy vì với cô tiền và danh vọng không phải là mục đích, cô mang “định kiến” về nhân phẩm của anh và vì tình cảm mà cô cho rằng “anh đã ban bố nó một cách miễn cưỡng nhất”.

Tiền và danh vọng, hôn nhân và sự an toàn không phải là động lực khiến Elizabeth kết hôn. Cô từ chối Collin vì anh là một đối tượng hoàn toàn không phù hợp. Cô từ chối lời đề nghị của Darcy tại Hunsford, bất chấp tất cả lợi thế của anh vì cô không tin vào nhân phẩm của anh (mặc dù sau đó cô đã nhận ra sai lầm trong định kiến về anh). Cô xem trọng nhân phẩm, sự tôn trọng lẫn nhau, tình yêu và hạnh phúc. Cuối cùng, cô nhận được phần thưởng cao nhất: là tình yêu và sự tôn trọng của Darcy.

Ngày nay, khi mà có nhiều người ủng hộ cho những hành vi phóng túng đạo đức được thể hiện bởi Lydia, hay đặc biệt coi trọng là sự thừa kế “ngon ngọt” đằng sau Anne de Bourgh, tác phẩm Kiêu hãnh và định kiến càng nổi bật với các tiêu chuẩn vàng cho những câu chuyện tình yêu. Không hẳn ai trong chúng ta cũng có thể gặp được người đàn ông trong mơ như Darcy, người có nhiều tiền của và đất đai, trầm lặng nhưng thông minh, điềm tĩnh và cao thượng, nhưng liệu chúng ta có nên kết hôn chỉ vì an ninh tài chính như Charlotte Lucas, hay chỉ vì tình yêu mù quáng giống như Lydia, hay là chúng ta nên chờ đợi để kết duyên với một người đàn ông mà ta có thể yêu thương và tôn trọng? Liệu bạn có thể chống lại những cám dỗ trong hôn nhân, để cho một “Elizabeth” trong chúng ta có cơ hội của chính mình?

Tâm An
Hình ảnh đại diện có sử dụng tài nguyên từ nguồn png.com

Huy hoàng và tận diệt, điều gì xảy ra khi đạo đức nhân loại không còn...
Bình luậnMinh Vũ • 11:30, 12/04/20• 615 lượt xem


[IMG]https://img.ntdvn.com/2020/04/ntdvn_tai-hoa-huy-diet.jpg[/IMG]
Thần trân quý con người, nhưng khi con người không xứng để làm người thì cũng là lúc nhân loại tự diệt. (Ảnh: NTD Việt Nam tổng hợp)

Khi nhân loại không còn nhân cách, khi đạo đức không còn chỗ đứng trong lòng người thì phải chăng cũng là lúc con người không xứng để tồn tại?...

Khoa học ngày nay đã chứng minh, văn minh của nhân loại trải qua nhiều lần huỷ diệt và hồi sinh, và đạo đức của thế nhân cũng lại nhiều lần cao thượng rồi tha hoá. Khi đạo đức của thế nhân không được nâng lên tương xứng cùng với sự phát triển của nhân loại, khi nhân cách của con người đã tha hoá tới một mức độ nhất định cũng là lúc con người đi đến bước đường cùng tận diệt.

Xưa nay có câu: “Nhân bất trị, Thiên trị", nghĩa là người không trị được thì để Trời trị. Khi ấy Thiên thượng sẽ giáng xuống thế nhân trùng trùng lớp lớp những thiên tai đại hoạ để cảnh cáo con người, ai thanh tỉnh sám hối biết quay về đường ngay nẻo chính thì còn cơ hội, kẻ chấp mê bất ngộ ắt tận diệt nay mai.

Chúng ta có thể dễ dàng nhìn thấy một nhận thức chung trong tín ngưỡng của tất cả các tôn giáo, các dân tộc, đó là: “Vạn sự nơi thế nhân đều do Thần an bài đặt định, tất cả những gì của chúng ta có đều do Thần ban cho". Nhưng khi con người dần dần phớt lờ những lời răn dạy đạo đức của Thần, cũng là lúc nguy hiểm cận kề.

[IMG]https://img.ntdvn.com/2020/04/ntdvn_huy-diet.jpg[/IMG]
Vạn sự nơi thế nhân đều do Thần an bài đặt định, tất cả những gì của chúng ta có đều do Thần ban cho. (Ảnh: NTD Việt Nam tổng hợp)
Huy hoàng rồi vụt tắt...
Trong những năm gần đây, những di tích của các thời kỳ văn minh tiền sử bị chôn vùi dưới đáy biển và trong lòng đất không ngừng được phát hiện, khiến cho con người hiện đại không khỏi bàng hoàng khi được tiếp xúc một cách chân thực với những nền văn minh đã từng huy hoàng trong quá khứ nhưng cuối cùng lại chịu sự diệt vong tàn khốc nhất.

Cách xa phía bắc Ai Cập, tại bờ biển Alexandria, người ta đã phát hiện phía dưới đáy biển có một thành phố bí ẩn. Ngoài những cổ vật, các nhà thám hiểm còn phát hiện một cung điện thời kỳ Cleopatra. Nó được coi là di tích nơi ở của hoàng gia Cleopatra. Các nhà nghiên cứu nhận định rằng một trận động đất cách đây 1500 năm đã khiến tòa thành này bị nhấn chìm và vĩnh viễn ngủ yên dưới đáy đại dương.

Ngoài ra một tàn tích của thành phố cổ khác cách đây khoảng 9.500 năm trước cũng đã được tìm thấy ở vùng biển Ấn Độ. Mọi người đặt tên cho nó là "Dwarka" hay "Thành phố vàng". Thành phố cổ dưới nước này có cấu trúc kiến trúc hết sức hoàn chỉnh, và hài cốt của con người ở khắp mọi nơi trên đống đổ nát. Người dân ở thành phố cổ này có lẽ đã trải qua một thảm họa bất ngờ, trong chốc lát toàn bộ thành phố bị nhấn chìm sâu xuống đáy đại dương.

[IMG]https://img.ntdvn.com/2020/04/ntdvn_24underwater-archeology.jpg[/IMG]
Trong chốc lát toàn bộ thành phố bị nhấn chìm sâu xuống đáy đại dương. (Ảnh qua FB Kiến trúc cổ điển)
Thành phố tội lỗi...
Điều này gợi cho chúng ta nhớ đến thành phố cổ Pompeii bị chôn vùi dưới tro núi lửa trong hơn 1600 năm trước. Từ những tàn tích khai quật được trong đống đổ nát, người ta có thể thấy Pompeii là một thành phố “hiện đại hóa”. Trong thành phố, các cửa hàng san sát nối tiếp nhau, hàng hóa rực rỡ muôn màu đủ chủng loại, việc giao thương buôn bán vô cùng hưng thịnh và phát triển. Các đường phố, ngõ hẻm san sát, chằng chịt như bàn cờ. Xe ngựa xếp thành hàng dài trên phố. Xe bưu chính chỉ trong vài ngày là có thể di chuyển tới khắp các thành phố lớn của đế quốc La Mã...

Những vết bánh xe in sâu xuống đường năm đó vẫn còn lưu lại dấu tích, phía Đông có thể đi tới Tiểu Á, phía Tây có thể đi tới Tây Ban Nha. Cửa hàng, cửa hiệu có ở khắp nơi trong phố, đáp ứng mọi nhu cầu sinh hoạt nhỏ nhặt nhất như: sạp hoa quả, chợ rau, chợ cá, hàng thịt, quầy pho mát, hàng dầu oliu…

Nhưng đồng thời với sự phát triển đó cũng là sự suy đồi đạo đức của người dân khi mà khắp nơi trong thành phố, người ta đều thấy tàn dư của các kỹ viện. Sự ăn chơi sa đọa của cư dân nơi đây cũng bị đẩy lên đến cực điểm.

[IMG]https://img.ntdvn.com/2020/04/ntdvn_bich-hoa-pompeii-anh-qua-wikipedia.jpg[/IMG]
Bích họa Pompeii. (Ảnh: Wikipedia)
“Hãy tận hưởng cuộc sống đi, ngày mai khó mà đoán trước”. Đó là câu cửa miệng của rất nhiều người dân Pompeii. Hơn bất cứ điều gì khác, nó thể hiện rõ ràng nhất tư tưởng sắc dục xa hoa, trụy lạc của họ. Di tích khảo cổ cho thấy khi đó Pompeii có khoảng hơn 100 quán rượu và 25 kỹ viện trong một thành phố chỉ có 20 nghìn người.

Thành phố có tới 3 nhà tắm công cộng quy mô lớn, chia thành 2 khu nam và nữ. Trong mỗi khu lại phân thành bể chứa nước ấm, nước nóng và nước lạnh, mỗi lần có thể đủ chỗ cho 1.000 người tắm. Trong các nhà tắm công cộng còn có phòng thay quần áo, phòng massage, nhà vệ sinh, dưới nền nhà còn có hệ thống sưởi bằng hơi nước nóng được dẫn qua những đường ống bằng gốm sứ.

Với những vùng đất bên ngoài đế quốc La Mã ở Châu Âu khi đó, đây là tiêu chuẩn vô cùng hiện đại, vốn không thể tưởng tượng, phải sau 1.000 năm nữa mới đạt được.

Suối nước được dẫn từ trên núi cao xuống dưới thành phố cách đó 10km, đường ống nước được làm bằng gốm sứ công phu. Tháp nước được xây dựng phía trên bể tắm công cộng, dùng một đường ống lớn dẫn nước vào. Sau đó, đường ống nhỏ lại dẫn nước tới từng vị trí có người sử dụng. Người dân thành phố Pompeii sớm đã biết sử dụng bồn cầu xả nước. Tất cả chất thải được thải ra từ đường cống ngầm rất dài dưới đất.

Sự phồn thịnh của Pompeii khiến các nhà nghiên cứu không khỏi kinh ngạc. Thậm chí rất nhiều thành phố hiện đại cũng khó mà theo kịp được Pompeii. Nhưng thật đáng tiếc: phồn vinh không đồng nghĩa với văn minh đạo đức.

Và rồi tới một ngày, câu nói “Hãy tận hưởng cuộc sống đi, ngày mai khó mà đoán trước” đã trở thành một lời tiên đoán cho thành phố này. Những con người đang chìm đắm trong truỵ lạc và tội lỗi kia sẽ không bao giờ có thể hình dung ra ngày tàn của họ lại đến nhanh như vậy khi một đại thảm họa xảy ra vào buổi sáng ngày 24 tháng 8 năm 79 sau Công nguyên:

Chỉ trong vòng 24 giờ đồng hồ, có ít nhất hơn 5.000 người dân thành Pompeii biến mất khỏi mặt đất khi núi lửa Vesuvius giận dữ điên cuồng phun nham thạch. Núi lửa Vesuvius đã phun trào tổng cộng hơn 10 tỷ tấn nham thạch và tro tàn. Cả thành Pompeii phồn vinh đã bị chôn vùi dưới độ sâu hàng chục mét như thế. Những con phố hoa lệ, sầm uất, những đấu trường cuồng nộ, dã man, những người dân xa xỉ, lãng phí... trong nháy mắt, tất cả chỉ còn là hư vô.

[IMG]https://img.ntdvn.com/2020/04/ntdvn_karl-brullov-ngay-cuoi-cung-cua-pompeii-1830-33.jpg[/IMG]
Bức: Ngày cuối cùng của Pompeii (1830-33). Hoạ sỹ: Karl Brullov. (Ảnh: Wikipedia)
Tuy nhiên điều đáng nói ở đây chính là sự thức giấc của ngọn núi lửa đã ngủ yên suốt 800 năm, nằm cách Pompeii khoảng 10km. Nó đã đột nhiên tỉnh dậy, phun trào và giận dữ. Đó không phải là chuyện ngẫu nhiên mà chính là quả báo khi người ta đã gây ra quá nhiều tội ác. Thần muốn dùng nó để thức tỉnh con người, làm bài học răn dạy con người tương lai.

Trong lịch sử không chỉ có tội lỗi ở Pompeii bị trừng phạt mà còn có cả Sodom và Gomorrah, là những thành phố được nhắc đến trong Kinh Thánh. Bởi vì đồng tính luyến ái và nhiều loại tội phạm tình dục, cũng như những hành vi thiếu tôn trọng của người dân hai thành phố này đối với Thiên Chúa nên Thiên Chúa đã ra lệnh tiêu diệt hai thành phố đồi bại này, cuối cùng chúng đều đã bị chìm trong biển lửa .

Bản thảo cổ của Thành phố Vatican cũng từng kể rằng trên trái đất đã từng xuất hiện 4 thể hệ loài người. Thể hệ thứ nhất là chủng người khổng lồ cự đại, họ không phải là cư dân của trái đất mà đến từ Thiên thượng, họ chết bởi đói khát; thể hệ người thứ 2 bị chết bởi lửa lớn; thể hệ người thứ 3 là người vượn, họ chết bởi tàn sát lẫn nhau; thể hệ người thứ tư thuộc giai đoạn mặt trời và nước, họ chết bởi Đại hồng thuỷ.

Ngày nay khoa học cũng đã chứng minh, Đại hồng thuỷ thực sự đã từng xảy ra, hơn nữa trước lúc đó, trái đất cũng đã từng tồn tại một đại lục có nền văn minh phát triển rất cao. Trong một lần địa chấn cực lớn, bề mặt trái đất xảy ra biến đổi đã nhấn chìm mọi thứ xuống đáy đại dương. Sức mạnh của trận động đất này tương đương với 4000 lần sức mạnh của quả bom nguyên tử mà Mỹ từng ném xuống Hiroshima trong Thế chiến lần thứ II. Một lục địa rất văn minh được gọi là Atlantis cũng theo đó mà chìm theo vào lòng đại dương. Theo tài liệu ghi chép, do mức độ văn minh của Atlantis đạt đến trình độ cực cao, nơi này trở nên thịnh vượng và hùng mạnh, con người dần quên đi sự tồn tại của Thần, người dân nơi đây dần trở nên bại hoại, họ đã phát động một cuộc chiến tranh để chinh phục thế giới. Đây được xem là hành động phản bội Chúa khiến các vị Thần nổi giận và quét sạch lục địa tội lỗi bằng trận động đất và lũ lụt.

[IMG]https://img.ntdvn.com/2020/04/ntdvn_shutterstock-1290086158-copy.jpg[/IMG]
Dù Atlantis có văn minh đến đâu một khi đã phạm tội với Chúa thì ắt cũng phải gặp đại hoạ. (Ảnh: Shutterstock)
Lời cảnh cáo của Thần
Lịch sử luôn là bài học, là lời cảnh tỉnh cho nhân loại chúng ta, khi nhân loại tha hóa, cũng là lúc con người bước vào thời kỳ nguy hiểm. Khi nhân loại không còn nhân cách, khi đạo đức không còn chỗ đứng trong lòng người thì cũng là lúc con người không xứng để tồn tại.

Thần trân quý con người, nhưng khi con người không xứng để làm người thì cũng là lúc nhân loại tự diệt, đây cũng là điều do con người tạo ra, con người phải chịu quả báo cũng là điều tất nhiên.

Và cho đến đến lúc này, khi đạo đức không ngừng tuột dốc, khi tình dục không ngừng được giải phóng, con người đã không còn giữ được bản tính “người” của mình thì điều gì tới ắt phải tới. Lịch sử của nhân loại, sự đào thải của chính Thần có một lần nữa xảy ra không? Tất cả đều phụ thuộc vào sự hối cải của mỗi người.

Minh Vũ

Vận mệnh chữ Hán và sự nguy hại của chữ Hán giản thể (Phần 1)
Bình luậnTrung Dung • 06:30, 12/04/20• 3399 lượt xem

[IMG]https://img.ntdvn.com/2020/04/ntdvn_gian-hoa-chu-han.jpg[/IMG]
"Chữ Hán là mạch sống, là gốc rễ của văn hóa Trung Hoa". Việc giản hóa chữ Hán khiến văn tự tốt đẹp của dân tộc Trung Hoa bị tàn phá thương tích đầy mình, tạo ra sự đứt đoạn của văn hóa. (Ảnh: NTD Việt Nam tổng hợp)

Sự khác biệt về đạo đức, văn hóa của người Đài Loan và Trung Quốc có liên quan gì đến việc giản hóa chữ viết (chữ Hán giản thể)? Cội nguồn, quá trình và mặt lợi hại của việc giản hóa chữ Hán đã được học giả Bành Tiểu Minh trình bày súc tích, khoa học với những dẫn chứng thuyết phục...

Năm 2014, một hội nghị về chủ đề: "Lịch sử và văn hóa Trung Quốc" đã được tổ chức ở San Francisco - Mỹ, hội nghị quy tụ gần 100 nhân sĩ và học giả văn hóa khắp thế giới đến tham dự. Rất nhiều bài báo cáo, diễn văn chấn động và hết sức sâu sắc được thông qua tại buổi gặp mặt này. Trong đó có diễn văn của học giả Bành Tiểu Minh với tiêu đề "Vận mệnh chữ Hán và sự nguy hại của chữ Hán giản thể". Nội dung của bài diễn văn đó như sau:

Văn nhân thời Dân Quốc là Bạch Tiên Dũng có câu chân ngôn 8 chữ là: "Bách niên Trung văn, nội ưu ngoại hoạn", nghĩa là "Chữ Hán trăm năm, trong ưu lo, ngoài họa hoạn". Thứ nhất là nói về thể chữ bị Âu hóa, thứ hai là nói về hỗn loạn mạng Internet. Thực ra việc giản hóa chữ Hán mới là mối nguy hại lớn nhất cả trong lẫn ngoài. Giản hóa đã khiến văn tự tốt đẹp của dân tộc Trung Hoa bị tàn phá thương tích đầy mình, tạo ra sự đứt đoạn của văn hóa.

Chỉ lệnh giản hóa chữ Hán từ Đảng Cộng Sản Liên Xô
Giáo sư Đại học Bắc Kinh Quý Tiện Lâm nói: "Chữ Hán đã sử dụng mấy nghìn năm chưa nghe thấy nói là khó, bỗng nhiên đến thời hiện đại biến thành khó". Nói chữ Hán khó là bắt đầu từ Nhật Bản. Fukuzawa Yukichi đề xướng thoát Á nhập Âu, phái Duy Tân không còn sùng bái văn hóa Nho gia nữa, nói rằng chữ Hán phức tạp, khó. Những trí thức du học ở Nhật như Tiền Huyền Đồng, Lỗ Tấn, Trần Độc Tú cũng theo đó cổ xúy. Người Nhật sáng tạo ra chữ "giả danh" (tức là loại chữ Nôm Nhật, trên cơ sở chữ Hán, giản lược đi thành chữ cái ghi âm Nhật, bao gồm cả chữ Hiragana - còn gọi là chữ mềm, và chữ Katakana - còn gọi là chữ cứng - ND). Tuy nhiên chữ Hán trong văn tự Nhật Bản vẫn không bị phế bỏ.
[IMG]https://img.ntdvn.com/2020/04/ntdvn_yukichi-fukuzawa-1891.jpg[/IMG]
"Chữ Hán đã sử dụng mấy nghìn năm chưa nghe thấy nói là khó, bỗng nhiên đến thời hiện đại biến thành khó". Nói chữ Hán khó là bắt đầu từ Nhật Bản, do Fukuzawa Yukichi thuộc phái Duy Tân đề xướng.
"Chữ Hán đã sử dụng mấy nghìn năm chưa nghe thấy nói là khó, bỗng nhiên đến thời hiện đại biến thành khó". Nói chữ Hán khó là bắt đầu từ Nhật Bản, do Fukuzawa Yukichi thuộc phái Duy Tân đề xướng. (Ảnh: Wikipedia)
Một thuyết nói chữ Hán khó nữa là có nguồn gốc từ Nga Xô. Lê-nin đề xuất chữ viết các dân tộc thiểu số cần phải La-tinh hóa. Vùng Vladivostok khi đó có những người Hoa sử dụng chữ Hán. Nhưng điều dẫn đến người Bôn-sê-vích coi trọng và chú ý là, trước cách mạng Xô-viết đã có lượng lớn công nhân lao động Trung Quốc được chiêu mộ đến nước Nga, lúc nhiều nhất đã vượt qua con số 500.000 người. Ở nước Nga đất rộng người thưa thì đây không phải là con số nhỏ. Hơn nữa những người Trung Quốc này đều là những nam đinh cường tráng, là những công nhân nông nghiệp, đại đa số là mù chữ và nửa mù chữ. Họ chịu đựng được khổ cực vất vả, có tình có nghĩa, đều nghèo khổ không nhà cửa, phù hợp nhất với yêu cầu của hình thái ý thức của đảng Cộng sản Nga Xô. Người Bôn-sê-vích đã tuyên truyền cổ động, thế là có hơn 50.000 người Trung Quốc gia nhập Hồng quân, trong đó có trên 1000 người là chỉ huy. Họ đều anh dũng thiện chiến, đổ máu hy sinh, chiến công trác việt. Đội ngũ này tương đương với 5 sư đoàn, khiến những người Cộng sản Nga rất coi trọng. Lê-nin thậm chí còn học nói được những từ như "xin chào", "đồng chí" bằng tiếng Hoa. Nhưng họ phát hiện ra chữ Hán cực kỳ khó học. Để trao đổi với những người Hoa này, thì ngoài một số cá biệt người Hoa biết nói tiếng Nga ra, dường như là không có biện pháp nào.

[IMG]https://img.ntdvn.com/2020/04/ntdvn_gettyimages-2635840.jpg[/IMG].
Người Trung Quốc trong Hồng quân thiện chiến, lập nhiều chiến tích khiến lãnh đạo cộng sản Nga rất coi trọng. Lê-nin còn cố gắng học nói tiếng Hoa nhưng phát hiện chữ Hán rất khó học. (Ảnh: Getty)
Nước Nga không phải là không có những nhà Hán học, nhưng họ hoặc là giáo sĩ truyền giáo, hoặc là quan chức ngoại giao, hoặc là giáo sư văn học cổ điển, tất cả đều không phù hợp với yêu cầu của những người Bôn-sê-vích. Quốc tế Cộng sản thâm nhập vào các quốc gia xung quanh cũng đều yêu cầu phái những cán bộ và đặc vụ thành thạo tiếng nước đó, nhưng đối với Trung Quốc thì trong thời gian dài vẫn không tìm được ứng cử viên biết Trung văn. Từ những người tổ chức thành lập đảng Cộng sản Trung Quốc là Grigori Voitinsky và Henk Sneevliet (bút danh Maring) đến những người đàm phán với Tôn Trung Sơn như Adolph Joffe, cố vấn quân sự Borodin, Blyukhe, đại biểu quốc tế Rominaz, cố vấn Trường chinh Otto Braun (tên tiếng Hoa là Lý Đức), hiệu trưởng Đại học Trung Sơn Mátx-cơ-va Pavel Mif, đến đặc vụ Jakob Rudnik trú ở Thượng Hải,v.v. tất cả bọn họ không có ai biết một chút Trung văn nào. Chỉ có ở Diên An thời chiến tranh có một người là Peter Vladimirov (tên tiếng Hoa là Tôn Bình) được coi là biết một chút Trung văn. Những người không biết Trung văn này đã có ảnh hưởng tác động lớn đến những người như Stalin. Tất cả đều nói, chữ Hán vô cùng vô cùng khó học. Trong tâm lý ngôn ngữ học có một lý luận nổi tiếng gọi là "Thời kỳ then chốt học tập" (critical period), sau tuổi thanh xuân học ngôn ngữ khác thì khó khăn gấp bội. Những người Bôn-sê-vích này đều 30, 40 tuổi rồi, đương nhiên là khó học. Hơn nữa theo phân tích giai cấp của Mác-Lê thì chữ Hán trở thành một công cụ mà giai cấp bóc lột dùng để lũng đoạn văn hóa, áp bức nhân dân lao động.

[IMG]https://img.ntdvn.com/2020/04/ntdvn_gettyimages-3304259.jpg[/IMG]
Quốc tế Cộng sản thâm nhập vào các quốc gia xung quanh yêu cầu những cán bộ và đặc vụ thành thạo tiếng nước đó, nhưng trong thời gian dài vẫn không tìm được người thạo tiếng Trung. (Ảnh: Getty)
Bắt đầu từ năm 1928, ở Liên Xô đã tiến hành Cách mạng Văn hóa. Đương nhiên không tiến hành đến mức nổ ra bạo lực đường phố, bạo lực trường học như chính sách của Mao Trạch Đông thi hành tại Trung Quốc, nhưng cũng đủ để khiến cho kiến trúc thượng tầng của Liên Xô trải qua một cuộc thay đổi quyền lực triệt để. Vốn ban đầu những người học thuật lãnh đạo đều bị đánh đổ, có những người được gọi là 'giáo sư đỏ', tức những cán bộ đảng viên xuất thân công nông có tư tưởng cấp tiến tiếp quản những cương vị học thuật. Nicholas Yakovlevich Marr, giáo sư ngôn ngữ học người Gruzia bước lên diễn đàn Đại hội, thay mặt các trí thức cách mạng bày tỏ trung thành với Stalin. Tác phẩm “Ngôn ngữ giai cấp luận” của Marr phổ biến thịnh hành một thời. Học thuyết của Marr và học thuyết của Michurin đều là trò cười trong giới học thuật. Năm đó đúng lúc Đại hội lần thứ 6 đảng Cộng sản Trung Quốc được tổ chức ở Liên Xô, thành viên đoàn đại biểu Cù Thu Bạch đến Mátx-cơ-va. Ngoài tham gia Đại hội ra, ông ta còn cùng với nhà Hán học Liên Xô nghiên cứu xuất bản "Phương án La-tinh hóa Hán ngữ". Sau đó không lâu, phương án này đã được Ủy ban văn tự toàn Liên Xô phê chuẩn.

[IMG]https://img.ntdvn.com/2020/04/ntdvn_cu-thu-bach.jpg[/IMG]
Việc học chữ Hán quá khó khăn, do đó để tiếp cận và dễ dàng thâm nhập vào Trung Quốc, cộng sản Liên Xô đã cùng Cù Thu Bạch lên phương án La-tinh hóa chữ Hán. (Ảnh: baike.baidu.com)
Năm 1931 tại Vladivostok tổ chức Đại hội đại biểu La-tinh hóa chữ Hán lần thứ nhất, đã tiếp nhận phương án này, đồng thời thúc đẩy trong cộng đồng người Hoa. Văn kiện hội nghị mang những nội dung sai lầm về giai cấp luận một cách rõ rệt. Ví dụ như Hán ngữ phải trừ bỏ những từ ngữ có hại về chính trị, không chính xác về tư tưởng. Hơn nữa, nó còn quy định rằng, phải thực hiện bính âm hóa (phiên âm La-tinh), tức là phải phế bỏ chữ Hán. Thậm chí nó còn quy định rằng, không thể xóa bỏ chữ Hán một lần được, mà phải trước tiên giản hóa, sau đó mới xóa bỏ.

Nhìn lại phong trào giản hóa chữ Hán những năm niên đại 1950 có thể thấy rất rõ ràng rằng, tất cả những cách làm trên, thực tế dường như đều thực hiện từng bước từng bước theo kế hoạch của Stalin năm xưa. Stalin cũng nói trực tiếp với Mao Trạch Đông rằng: "Chữ Hán của các anh quá khó học, do đó mù chữ nhiều, tốt hơn là cải cách thành chữ bính âm (phiên âm La-tinh)" (Theo Hồi ức của Trần Bách Đạt).

[IMG]https://img.ntdvn.com/2020/04/ntdvn_shutterstock-74431879.jpg[/IMG]
Văn kiện hội nghị tại Vladivostok vào năm 1931 quy định rằng, không thể xóa bỏ chữ Hán một lần được, mà phải trước tiên giản hóa, sau đó mới xóa bỏ. (Ảnh: Shutterstock)
Năm 1930, Cù Thu Bạch đem tư tưởng sai lầm của "Ngôn ngữ giai cấp luận" về Thượng Hải. Thế là ở Trung Quốc nổi nên phong trào nguyền rủa chữ Hán. Ông ta coi chữ Hán là nhà xí bẩn thỉu nhất thời Trung thế kỷ. Lỗ Tấn còn nói "Chữ Hán không bị tiêu diệt thì Trung Quốc tất diệt vong". Sau khi học thuyết của Marr đã trở thành tai nạn rộng khắp, năm 1950, Stalin buộc phải ra mặt làm rõ, viết bài có tên là "Chủ nghĩa Mác và ngôn ngữ học". Ở Trung Quốc, do Mao Trạch Đông luôn nhất quán phản đối Thuyết dập tắt đấu tranh giai cấp, do đó chữ Hán đã không bị thanh toán triệt để, mà trở thành cái gọi là 'chữ phồn thể là cơ sở tư tưởng của thuyết pháp công cộng đàn áp nhân dân lao động'.

Hai đảng Quốc - Cộng và quá trình giản hóa chữ Hán
Phong trào Ngũ Tứ (khởi đầu từ ngày 4 tháng 5 năm 1919) đã xuất hiện tư tưởng chủ nghĩa chống truyền thống. Giới trí thức bên ngoài cánh tả, ví dụ như "Đệ tam chủng nhân" với đại biểu là Tô Vấn, Hồ Thích, Bác Tư Niên, Chu Tác Nhân cũng tham gia công kích chữ Hán, họ chủ trương giản hóa chữ Hán, đã ảnh hưởng đến giới giáo dục. Năm 1935, chính phủ Quốc dân đồng ý áp dụng thí điểm phương án giản hóa chữ Hán trong trường học. Trên báo chí cũng đã đăng tải 324 chữ Hán giản thể. Mục đích là tạo thuận lợi cho quần chúng viết chữ, quy phạm thể chữ thông tục trong dân gian, nhưng không phải là phế bỏ chữ Hán. Trong thời gian không đầy nửa năm, một mặt quân Nhật xâm phạm, toàn dân kháng chiến, một mặt khác là sự vấp phải sự phản ứng từ xã hội, do đó trong hội nghị thường kỳ của Quốc Dân Đảng, nguyên lão của Quốc Dân Đảng là Đới Quý Đào bỗng nhiên quỳ xuống, nước mắt lã chã nói: "Chữ Hán là mạch sống, là gốc rễ của văn hóa Trung Hoa, không được khinh suất làm tổn hại". Quá trình giản hóa chữ Hán của Quốc Dân Đảng đã chấm dứt như thế.

[IMG]https://img.ntdvn.com/2020/04/ntdvn_cefc1e178a82b901079f5eab7d8da9773912ef7c.jpg[/IMG]
Đới Quý Đào nói: "Chữ Hán là mạch sống, là gốc rễ của văn hóa Trung Hoa, không được khinh suất làm tổn hại". (Ảnh: baike.baidu.com)
Sau kháng chiến, 3 năm nội chiến và hai bờ eo biển Đài Loan chia cắt tự trị. Trong Đại Lục có kế hoạch cải cách văn tự. Năm 1954 Đài Loan cũng thử giản hóa chữ Hán. Tưởng Giới Thạch nói rõ rằng, giáo dục binh sĩ khó khăn, học sinh học tập quá khó, có thể giản hóa. Nhưng lại lần nữa bị Viện trưởng Viện Khảo thí Hồ Xuân Nguyên kịch liệt phản đối. Ông có cơ hội can gián ở Lập pháp viện, việc giản hóa lại lần nữa bị gác lại. Tưởng Giới Thạch 2 lần phát động, thấy khó nên đã lùi bước. Điều này đã nói rõ, Quốc Dân Đảng còn có dân chủ khá cao.

Ngược lại, phong trào giản hóa chữ Hán do Mao Trạch Đông đạo diễn đã diễn ra tàn bạo hơn. Đảng cộng sản Trung Quốc đan xen việc phá hủy chữ Hán vào phong trào đấu tranh chống phái hữu đẫm máu. Hàng loạt những trí thức đưa ra ý kiến không đồng ý về cải cách văn tự đã bị coi là phái hữu, bị đấu tố. Học giả văn tự nổi tiếng là Trần Mộng Gia là một trong số đó, ông đã phải tự sát trong Cách mạng Văn hóa.

[IMG]https://img.ntdvn.com/2020/04/ntdvn_1106280049442068-1.jpg[/IMG]
Phong trào giản hóa chữ Hán do Mao Trạch Đông đạo diễn đã diễn ra tàn bạo hơn. Hàng loạt những trí thức đưa ra ý kiến không đồng ý về cải cách văn tự đã bị coi là phái hữu, bị đấu tố. (Ảnh: Epoch Times)
Có một số bằng hữu trong nước (Trung Quốc) nói với tôi rằng, nói về chữ Hán thì chớ nói đến vấn đề chính trị. Tôi nói với họ rằng, Chương Bá Quân bị Đại hội đại biểu toàn quốc điểm danh phê phán là cánh hữu, ngôn luận của cánh hữu khi đó chính là vấn đề văn tự không nên chính trị hóa. Ông ấy đã nói rằng: "Cải cách văn tự đã không phải là cơ mật quốc phòng, lại không phải là vấn đề đấu tranh giai cấp, mà là một vấn đề mâu thuẫn nội bộ nhân dân... Nếu cải cách văn tự đồng nghĩa với Chủ nghĩa Xã hội, Chủ nghĩa Cộng sản thì tôi không có ý kiến, tôi cũng không thể phản đối. Nếu là vấn đề văn hóa thì nên triển khai thảo luận ở trong và ngoài Đảng, nên triển khai thảo luận về học thuật, chính trị và đạo lý". Chính vì ý kiến như thế này mà ông ấy đã trở thành 'phần tử phái hữu hàng đầu' toàn quốc.

Về hiện trạng giản hóa chữ Hán ở Trung Quốc Đại Lục, mọi người đều đã biết rõ, tôi cũng không nói nữa, chỉ xin được giới thiệu mấy quan điểm cơ bản:

1. Trong cuộc tranh luận giữa chữ giản thể và phồn thể (chính thể) có nói:
Ái vô tâm (chữ Ái 爱 không có chữ Tâm 心 - yêu không có trái tim - chữ Ái chính thể là 愛 )

Chữ Hán giản thể: Yêu không có trái tim

Thân bất kiến (chữ Thân 亲 không có chữ Kiến 见- người thân không gặp nhau - chữ Thân chính thể là 親)

Chữ Hán giản thể: Thân bất kiến

Đoàn nội hữu tài (trong chữ Đoàn 团 có chữ Tài 才 - trong đoàn thể phải có tài - chữ Đoàn chính thể là 團)

Chữ Hán giản thể: Đoàn nội hữu tài

Quốc hữu bảo ngọc (trong chữ Quốc 国 có chữ Ngọc 玉 - Quốc gia chỉ có của quý báu ngọc ngà - chữ Quốc chính thể là 國)

Chữ Hán giản thể: Quốc gia

Vậy nên nhìn nhận như thế nào? Nếu chỉ dừng ở bề mặt thì chữ "Love" trong tiếng Anh, chữ "любить" trong tiếng Nga, chữ "lieben" trong tiếng Đức, cũng là chữ yêu không có chữ tâm.

Nhưng văn tự không chỉ là công cụ ghi lại ngôn ngữ mà nó còn là tải thể truyền thừa văn hóa. Các nước phương Tây đều coi trọng Từ nguyên học (Etymology), từ điển đều chú thích rõ nguồn gốc. Cái mà chữ giản thể cắt bỏ đi chính là thông tin về từ nguyên.

Ái hữu tâm (chữ Ái 愛 chính thể có chữ Tâm - yêu bằng trái tim) đã nói rõ người xưa đã nghĩ rằng, tình yêu là hoạt động của tâm hồn, chặt chữ Tâm (trái tim) đi thì chính là vứt bỏ tư duy văn hóa của người xưa, vứt bỏ mật mã di truyền văn hóa mà ngành Văn hóa nhân loại học coi trọng, đã vứt bỏ di sản văn hóa.

Chữ Quốc 國 truyền thống biểu thị đất đai có biên giới, trong chữ Vi (口- phạm vi) là Nhất Khẩu Nhất Qua (一口一戈 - mỗi người cầm một ngọn giáo bảo vệ quốc thổ). Còn chữ Quốc dị thể được sử dụng thời Thái Bình Thiên Quốc (囯), trong chữ Vi là chữ Vương (王 - vua cai quản), biểu thị vương quyền chuyên chế. Đảng Cộng sản Trung Quốc cảm thấy chữ Vương quá lộ liễu nên tùy tiện thêm một chấm thành chữ Ngọc 玉.

(Còn tiếp)...

Trung Dung

Tác giả: Bành Tiểu Minh
Theo ntdtv.com.